Төгүрүк остуолу Ил Түмэн Бэрэссэдээтэлин солбуйааччы, Судаарыстыбаннай тутууга уонна сокуоннаска сис кэмитиэт бэрэссэдээтэлэ Афанасий Владимиров ыытта. Кини Саха Сирин норуоттарын генеалогиятын нэһилиэстибэтин оҥоруу бэлиитикэтин норуот дьокутааттара өрүү өйүүллэрин, төрүччүнү тиһэн таһаарыы дьиэ кэргэн үгэстэрин бөҕөргөтөрүн бэлиэтээтэ.
Мунньахха норуот дьокутааттара, министиэристибэлэр, биэдэмистибэлэр, муниципальнай тэриллиилэр бэрэстэбиитэллэрэ, архыып, библиотека, түмэл үлэһиттэрэ кытыннылар.
Алена Атласова Национальнай архыып дьиэтин материальнай туругун интэриэһиргээбитигэр тустаах үлэһиттэр сэргэхсийэ, сирэйдэрэ сырдыы түстүлэр. Дьокутаат XXI үйэҕэ оҥоһуу өйү (искусственнай интеллеги), аныгы технологиялары генеаология салаатыгар туттуохха сөбүн туоһуласта. Кини ийэ-аҕа ууһун өттүнэн икки тус-туһунан төрүччүнү хайдах холбуохха сөбүн сураста.
СӨ Национальнай архыыбыгар 1649 с. бэттэх 19 араас тылынан былыргы докумуоннар, устуоруйа саһарбыт кэрчиктэрэ харалла сыталлар. Уһук Илин үрдүнэн бу саамай баай архыып эрээри, тэрилтэ дьиэтэ өскөтүн баһаар турдаҕына, тута уоту умуруорар ситиминэн хааччылла илигин, материальнай өттүнэн эргэрбитин, өрөбөлүүссүйэ иннинээҕи докумуоннары чөлүгэр түһэрэргэ дезинфекционнай хаамыра булгуччу наадатын эттилэр. Сүрүн кыһалҕа архыып дьиэтэ кыараҕаһа, судаарыстыбаттан бастайааннай харайыыга киирэр докумуоннары уурарга хостор тиийбэттэрэ ахтылынна. Аныгы олоҕу кытта тэҥҥэ хардыылаан, үлэһиттэр оҥоһуу өй кыаҕын туттан эрэллэрин туһунан биллэрдилэр.
Өссө 2000 сыллар саҕаланыыларыгар бырайыактыыр симиэтэ оҥоһуллубута, судаарыстыбаннай экспэртиисэни ааспыта эрээри, ол эрэн баччааҥҥа диэри Архыып дьиэтин тутуу саҕалана илик. Норуот дьокутааттара бу боппуруоһу мэктиэлэнэр бырайыактарга булгуччу киллэрэргэ быһаарыннылар.
Владимир Егоров сахаларга иитиэх оҕолор элбэхтэрин, кинилэри төрөппүттэрэ бэйэлэрин оҕолорун курдук суруттарбыттарын, оттон төрүччүнү оҥорорго чахчы хаан аймахтары буларга туох дааннай баарын ыйыталаста.
Архыып үлэһиттэрэ докумуоҥҥа туох суруллубутун биэрэллэрин, ол суругу киллэрбит киһи төһө кырдьыгы суруйбутун бэрэбиэркэлиир кыах суоҕун эттилэр. Былыр аҕабыыттар эмиэ сыыһыахтарын сөп, ол иһин төрүччүнү оҥорор киһи хас да докумуону хасыһан, ону тэҥнээн көрөн, бэйэтэ түмүк оҥорор. Төрүччүнү оҥоруу быһа холоон эрэ оҥоһуллар, иитиэх оҕолорун бэйэлэрин ааттарынан суруттарар киһи элбэх. Ону генетическэй анаалыс эрэ чуолкайдыыр кыахтаах.
Төгүрүк остуол түмүгэр СӨ норуоттарын генеалогиятын култуурунай нэһилиэстибэлэрин бөҕөргөтөргө уонна харыстыырга сокуон барылын ситэрэргэ, Национальнай архыып дьиэтин саҥардарга, төрүччүнү оҥорорго билим, судаарыстыбаннай былаас, бэйэни салайыныы, уопсастыбаннас күүһүн түмэргэ этии киллэрдилэр.
Василий Кононов хаартыскаҕа түһэриилэрэ.
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
