Балаҕан ыйын 13 күнүгэр өрөспүүбүлүкэҕэ араас таһымнаах 228 быыбардыыр хампаанньа үлэлээтэ. Ити күн, сарсыарда 8 чаастан, 265 быыбардыыр учаастак аанын арыйбыта. Бу учаастактарга барыта 172 456 быыбардааччы регистрациялаах этэ. Ити өрөспүүбүлүкэ уопсай быыбардааччытын ахсааныттан 28,2 %-нын ылар. Онтон быһаччы быыбарга 78 805 киһи кэлэн кытынна, ол эбэтэр быыбардааччы кэлиитэ – 45,7%-ҥа тэҥнэстэ.
Көхтөөх быыбардааччылар
Амма улууһун дьоно-сэргэтэ быыбарга олус көхтөөхтүк кытынна. Быыбардааччы 73%-на кэлэн, бэйэтин гражданскай санаатын биллэрдэ.
Нэһилиэк таһымыгар Тааттаҕа уонна Өймөкөөҥҥө элбэх киһи куоластаата. Ол курдук, Таатта улууһун Дэбдиргэ нэһилиэгин уонна Өймөкөөн улууһун Үчүгэй нэһилиэгин баһылыктарын талыыга нэһилиэнньэ 100 % кытынна. Ону сэргэ өрөспүүбүлүкэ 4 нэһилиэгэр дьон кэлиитэ 90 %-ҥа тэҥнэстэ, 6 нэһилиэккэ – 80 % уонна 37 нэһилиэккэ – 70 % буолла.
Федеральнай сокуонунан көҥүллэнэр болдьоҕун иннинэ куоластааһыҥҥа 12 170 быыбардааччы кыттыбыт.
Саҥа «эргэ» баһылыктар
Өрөспүүбүлүкэ 3 улууһугар: Аммаҕа, Сунтаарга уонна Хаҥаласка нэһилиэнньэ улуус баһылыктарын талла.
Амма улууһугар үлэлии сылдьар баһылык Николай Архипов 56,96 % куолаһы ылан иккис болдьоҕор талылынна.
Николай Архипов, Амма улууһун баһылыга:
– Быыбар иннинээҕи аҕытаассыйа 5 нэдиэлэ кэриҥэ ыытыллыбыта. Улуус нэһилиэктэринэн, тэрилтэлэринэн, түөлбэлэринэн сылдьыбыппыт, дьону-сэргэни кытта көрсүбүппүт. Миэхэ итэҕэйэн куоластаабыт дьоҥҥо махталбын тиэрдэбин.
Чугастааҕы сыалларым: социальнай эбийиэктэрбитин салгыы үлэҕэ киллэрии, суолу оҥоруу, 110 кВт күүрүүлээх саҥа уот ситимин киллэрии буолаллар. 2024 сылга Аммаҕа Олоҥхо ыһыаҕа ыытыллыахтаах, онно бэлэмнэниэхпит. Ону сэргэ айылҕабытын харыстааһыҥҥа күүстээх үлэ барыаҕа.
Сунтаар улууһугар эмиэ үлэлии сылдьар баһылык Анатолий Григорьев кыайда. Кини 86,83 % куолаһы ылла.
Анатолий Григорьев, Сунтаар улууһун баһылыга:
– Балаҕан ыйын 13 күнүгэр быыбардааччы 57%-на кэлэн көхтөөхтүк кытынна. Ити, билиҥҥи уустук балаһыанньаны учуоттаатахха, куһаҕана суох көрдөрүү. Түгэнинэн туһанан, улууһум олохтоохторугар куоластааһыҥҥа көхтөөх кыттыыны ылбыттарыгар, ааспыт биэс сыллаах үлэбин-хамнаспын сыаналаан, өссө төгүл итэҕэллэрин биэрбиттэригэр, барҕа махталбын биллэрэбин!
Инникитин да бары сомоҕолоһон, биир сыаллаах-соруктаах, дууһабытын, кыахпытын барытын ууран туран, төрөөбүт дойдубут сайдыы суолун эрэллээхтик тутуһарын туһугар үлэлиэхпит-хамсыахпыт.
Хаҥалас улууһун баһылыгар Олег Иринеев талылынна. Киниэхэ 55,95 % киһи куоластаата.
Олег Иринеев, Хаҥалас улууһун баһылыга:
– Улууспут сайдыытын биэс сылын быһаарар, торумнуур быыбарбыт түмүктэннэ. Миигин өйөөбүт биир дойдулаахтарбар барҕа махталбын тиэрдэбин! Түмсэн, билиибитин уонна күүспүтүн холбоон, Хаҥаласпыт инникитин туһугар өссө тэтимнээхтик үлэлиэхпит.
Бу үс кыайыылаахтар “Биир ньыгыл Арассыыйа” баартыйаттан турбуттар.
Атын быыбардар тустарынан
Дьокуускай думатын эбии быыбарыгар 7 №-дээх киин биир мандаттаах быыбардыыр уокурукка Лена Афанасьева 47,02 % (1174) куолаһы ылан кыайыыны ситистэ. Кини күрэстэһээччилэрэ Владимир Федоров – 1059, Алексей Саморцев – 114, Эрэл Васильев – 72, Вячеслав Федоров – 27, Мария Атаманчук – 14, Константин Горев – 7 куолаһы ыллылар.
Улуустар быыбарданар уорганнарыгар 10 дьокутааты эбии таллылар. Ол курдук, 10 аһаҕас мандакка 24 хандьыдаат турбута. Куоластааһын түмүгүнэн, бары мандааттар сабылыннылар. Ону тэҥэ, 103 нэһилиэк баһылыга талылынна. Ити быыбардарга барыта 329 киһи хандьыдаатынан турбута.
Саҥа талыллыбыт 103 баһылыктан 71 киһи “Биир ньыгыл Арассыыйа” уонна 7 – “Сиэрдээх Арассыыйа” баартыйалар бэрэстэбиитэллэрэ. 25 киһи быыбарга бэйэтэ турбут.
РФКП, РЛДП, “Гражданскай платформа” уонна “Норуот коррупцияны утары” баартыйалар бэрэстэбиитэллэрэ баһылыктар дуоһунастарыгар кыайан талыллыбатылар.
116 нэһилиэк бэйэни салайыныы уорганнарыгар 1047 мандакка дьокутааттары таллылар. Онно барыта 1706 хандьыдаат туран кииристэ. Быыбар түмүгүнэн, Таатта улууһун Харбалаах нэһилиэгэр 1 мандат кыайан сабыллыбата. Ол курдук, соҕотох хандьыдаат 50 %-тан итэҕэс куолаһы ылла. Онон 1046 мандат туолла. 692 дьокутаат “Биир ньыгыл Арассыыйаттан”, 57 – “Сиэрдээх Арассыыйаттан”, 25 – РФКП, 7 – РЛДП баартыйалартан талылыннылар. Манна өссө “Социальнай көмүскэл” баартыйаттан 2 бэрэстэбиитэл турбута эрээри, дьокутаат мандатын кыайан ылбатылар.
Биир да кэһии тахсыбата
Балаҕан ыйын 14 күнүгэр буолан ааспыт пресс-кэмпириэнсийэҕэ СӨ Киин быыбардыыр хамыыһыйатын бэрэссэдээтэлэ Алексей Ефимов өрөспүүбүлүкэ быыбардара аһаҕастык уонна сокуон хараҕынан барбыттарын иһитиннэрдэ. Куоластааһын кэмигэр биир да сокуону кэһии тахсыбатах. Быыбар күнүгэр 796 кэтээн көрөөччү уонна 172 сүбэлэһэр бырааптаах куоластаах хамыыһыйа чилиэнэ үлэлээбит. Ону тэҥэ СӨ Уопсастыбаннай палататыттан 133 киһи кэтээн көрөөччү быһыытынан үлэлээбит.
Арассыыйа субъектарыгар
Балаҕан ыйын 13 күнүгэр – биир кэлим быыбар кэмигэр – Арассыыйа 83 субъегар араас таһымнаах быыбардар буолан аастылар. Ол иһигэр 18 субъекка губернатордары, 11 эрэгийиэҥҥэ сокуону таһаарар былаас уорганнарын дьокутааттарын, 22 куоракка бэйэни салайыныы уорганнарын таллылар.
Бу ааспыт быыбардарга Еврейскэй автономнай уобалас (ЕАУо) олохтоохторо олус көхтөөхтүк кытыннылар. Манна быыбардааччы уопсай ахсааныттан 57,89%-на кэлэн кыттыыны ылла. Саамай намыһах көрдөрүү – Иркутскай уобаласка бэлиэтэннэ. Ол курдук, быыбардыыр бырааптаах дьон 15,94 % эрэ кытынна.
Губернаторы талыы быыбарыгар ЕАУо нэһилиэнньэтин – 70,51 % (Ростислав Гольдштейн кыайда), Камчатка кыраайын – 37,15 % (Владимир Солодов кыайда), Брянскай уобалас – 47,86 % (Александр Богомаз кыайда) кэлэн кыттыыны ыллылар.
Ленинградскай уобаласка быыбардааччы 42,13 % кэлэн, Александр Дрозденкоҕа куоластаата. Татарстан бэрэсидьиэнин талыыга 73,66 % киһи кытынна. Онно Рустам Минниханов эрэллээхтик кыайда.
Сокуону таһаарар былаас уорганнарын дьокутааттарын талыыга дьон кэлиитин көрдөрүүтүнэн Белгородскай уобалас бастаата (51,69 %). Саамай аҕыйах киһи Челябинскай уобаласка кэлэн куоластаата (22,63 %).
Госдума эбии быыбарыгар Татарстан быыбардааччытын 81,98 %-на кэлэн кытынна. Саамай намыһах көрдөрүү Ярославскай уобаласка (18,52 %) бэлиэтэннэ. Ол гынан баран, Ярославскай уобаласка быыбардааччы 91,54%-на электроннай куоластааһын өҥөтүнэн туһанна. Курскай уобаласка – 90,59%.
СӨ Киин быыбардыыр хамыыһыйатын официальнай иһитиннэриилэрин туһанныбыт
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
