Издательский дом Редакция Подписка
Погода в Якутске: . -19 oC

Курскай Тоҕойдооҕу кыргыһыы 81 сыла

1943 сыл от ыйын 5 – атырдьах ыйын 23 күннэрэ. 1943 сыллааҕы сайыҥҥы хампаанньаны басыыстыы Германия хамаандабанньата «Цитадель» эпэрээссийэнэн саҕалаабыта. Ньиэмэс хамаандабанньатын суоттааһынынан, арҕаа диэки субуллан сытар Курскай Тоҕойо, Киин уонна Воронежтааҕы боруоннар сэриилэрин төгүрүктээһиҥҥэ ыларга уонна үлтү охсорго табыгастаах усулуобуйалааҕа. Бу эпэрээссийэни кыайыылаахтык ыытан өстөөх Сталинградка кыайтарбытын ситиһэргэ суоттаммыта.

Курскай Тоҕойдооҕу кыргыһыы 81 сыла

1943 сыл от ыйын 5 – атырдьах ыйын 23 күннэрэ. 1943 сыллааҕы сайыҥҥы хампаанньаны басыыстыы Германия хамаандабанньата «Цитадель» эпэрээссийэнэн саҕалаабыта. Ньиэмэс хамаандабанньатын суоттааһынынан, арҕаа диэки субуллан сытар Курскай Тоҕойо, Киин уонна Воронежтааҕы боруоннар сэриилэрин төгүрүктээһиҥҥэ ыларга уонна үлтү охсорго табыгастаах усулуобуйалааҕа. Бу эпэрээссийэни кыайыылаахтык ыытан өстөөх Сталинградка кыайтарбытын ситиһэргэ суоттаммыта.

Курскайдааҕы кыргыһыы икки түһүмэҕинэн барбыта. Далааһыныннааҕынан уонна тыҥааһыннааҕынан Курскайдааҕы кыргыһыы, Иккис аан дойду сэриитин историятыгар ураты миэстэҕэ турар.

Бастакы түһүмэх:1943 сыл от ыйын 5-12 күннэрэ.

От ыйын 5 күнүгэр 2 чаас 20 мүнүүтэҕэ, ол эбэтэр ньиэмэстэр өттүлэриттэн артылыарыйанан ытыалааһын саҕаланыа 10 мүнүүтэ иннинэ, биһиги өттүбүттэн 13-с уонна 70-с аармыйалар 600 орудиелара уонна минометтара урутаан өстөөххө сууһарыылаах уоту аспыттара. Уотунан уһууруу 30 мүнүүтэ устата барбыта. Өстөөх биллэр хоромньуну сүкпүтэ. Ньиэмэс хамаандабанньата бэйэтин чаастарыгар бэрээдэги олохтууругар 2 чаас наада буолбута. От ыйын 12 күнүгэр Прохоровка дэриэбинэ сиригэр-уотугар историяҕа киирбит, биһиги ыстаал куйахпыт уонна мотуорбут кыайыыларынан түмүктэммит, номоххо киирбит тааҥкалар кыргыһыылара барбыта.

Иккис түһүмэх: 1943 сыл от ыйын 12 – атырдьах ыйын 23 күннэрэ. Сэбиэскэй сэриилэр хардары кимэн киирбиттэрэ. Атырдьах ыйын 5 күнүгэр Брянскайдааҕы боруон сэриилэрэ, Киин уонна Арҕааҥҥы боруоннар көмөлөрүнэн, Орел уонна Белгород куораттары босхолообуттара.

Курскай Тоҕойдооҕу кыргыһыы, ньиэмэс аармыйатын сэриилэрин хотторууларынан түмүктэммитэ. Стратегическай суолталаах бөдөҥ кыргыһыыларга быһаарыылаах  кыайыылары ситиһии түмүгэр, Аҕа дойду көмүскэлин сэриитигэр эрэ буолбакка, бүтүн Иккис аан дойдутааҕы сэрии хаамыытыгар тосту уларыйыы тахсыбыта.

Былакаат бырайыагын ааптара Александр Калашников

 (Улуу Кыайыы 75 сылыгар аналлаах)

Прокопий ИВАНОВ бэлэмнээтэ, “Ил Түмэн хаһыат” эрэдээксийэтэ.

2020 сыл, ыам ыйын 5 күнэ

  • 1
  • 0
  • 0
  • 0
  • 0
  • 0

Комментарии (0)

Никто ещё не оставил комментариев, станьте первым.

Оставьте свой комментарий

  1. Опубликовать комментарий как Гость.
Вложения (0 / 3)
Поделитесь своим местоположением