Политика

- Арҕаа дойдулар хааччахтааһыннарыттан кытаанах күннэр тураллар. Онон хас биирдиибит санаата-оноото, үлэҕэ сыһыана лаппа уларыйыахтаах. Саҥабыт-иҥэбит, тыл этэрбит аччыахтаах, үлэбит элбиэхтээх.

Маныаха биир холобур аҕалабын. Бэйэм дойдубар, Кэбээйи улууһугар,  кулун тутар 30 күнүттэн күн ахсын уоту араараллар. Оннук сылын ахсын. Ол элэктэриичистибэ кыамтата уйбатыттан. Бу уоппут-күөспүт мөлтөөбүтүн туоһута диэн сыаналыыбын. Манан сиэттэрэн мин СӨ Бырабыыталыстыбатын салайааччыта Андрей Тарасенкоҕа дьокутаат быһыытынан Арассыыйа энергетическэй хампаанньаларын кытары ыкса үлэлииллэригэр боппуруос туруорабын. Онуоха үлэни саҕалаатым.

Кистэл буолбатах, биһиги өрөспүүбүлүкэбит бары хампаанньалара, тэрилтэлэрэ омук тиэхэньикэтинэн туһанабыт. Чуолаан АХШ, Япония, Соҕуруу Кэриэйэ малын-салын, тэрилин. Бу дойдулар биһиэхэ экэнэмиичэскэй хааччахтары киллэрдилэр. Онон баҕар-баҕарыма, кинилэри кытары үлэлээн тохтуур буоллубут. Ол иһин гааһынан үлэлиир мотуордары онорон таһаарар собуоттары кытары үлэлэһэргэ этии киллэрбитим. Ол өрөспүүбүлүкэбит салалтатынан өйөннө. Күн бүгүн маныаха тус сыаллаах “ТрансМашХолдинг” диэн тэрилтэ салайааччыларын кытары иккитэ көрүстүм. Собуот Москуба аннынааҕы Коломнаҕа баар. Соһуйуом иһин, бу собуот бэйэтин кэмигэр дизельнэй двигатели тиэхиньикэҕэ, ол иһигэр паровозка, аан дойдуга маҥнайгынан туруорбут эбит!

Тус уопуппуттан кэпсээтэххэ, мин Ил Түмэҥҥэ, РФ Судаарыстыбаннай Дууматыгар үлэлиир сылларбар: “Бэлиитикэҕэ сайдыы суолун тобулууга туспа суоллаах-иистээх буолуохтаахпыт”, -- диирим. Билигин даҕаны оннук  диибин. Азия, Бразилия, Европа буолбатахпыт. Биһиги – Арассыыйабыт! Дойдубут киэҥ, сиртэн хостонор баайбыт элбэх. Атын суолу көрдөөбөккө, кими эрэ батыспакка, бэйэбит тус суолбутун тобуларбытыгар тоҕоостоох кэм кэллэ.

Сахалар мындыр өйдөөх норуоппут. Өс хоһооно этэринии “Куһаҕан үчүгэйэ суох буолбат”. Хааччахтааһыннары туһанан, кимтэн да, тугу да көрдөөбөт улуу дойду буола дьиҥнээхтик сайдыахпытын сөп. Ол, бастатан туран, энэргиэтикэттэн быһаччы тутулуктаах. Арассыыйа оҥорон таһаарбыт тиэхиньикэтин Саха Сиригэр аҕалартан саҕалыахха. Мин онно үлэлэһэ сылдьабын.

Энэргиэтикэҕэ бигэ туруктаах буолууга СӨ Бырабыыталыстыбатыгар күн ахсын үлэ барар. ОДьКХ миниистирэ Вячеслав Емельяновтыын, бырабыыталыстыба салайааччыта Андрей Тарасенколыын өрүү сибээскэ сылдьабыт. Табылыннаҕына, бу күннэргэ илии баттаһыыта буолуо. Оччотугар дойдубутугар оҥоһуллубут үрдүк хаачыстыбалаах, кыамталаах, хоту дойду уратытын уйар саҥа тиэхиньикэ мотуордарын Сахабыт Сиригэр аҕалыахпыт.

Тыа сирин үлэһиттэрин араас үгүс иэстэрин бастаан тоҥоруохха, онтон букатыннаахтык сотуохха. Бу туһунан этиини олунньу 24 күнүттэн туруорсабын. Солкуобайбыт эбиллэ туруо, олохпут уларыйа туруо турдаҕа.

“Сиэрдээх Арассыыйа” баартыйа туох баар үлэтэ нэһилиэнньэ, норуот туһугар. Билигин туруорсуубут биир хайысхатын таарыйдахха, хоту эрэгийиэн буоларбытынан биэнсийэҕэ тахсар сааһы кыччатыы, бэриллэр харчыны үрдэтии. Элбэх оҕолоох дьиэ кэргэннэргэ өйөбүлү бу дьалхааннаах кэмҥэ күүһүрдүөххэ диэн.

Түгэнинэн туһанан, дьоммор кытаанах кэмнэргэ түмсүөххэ, саҥарары аччатан, күүскэ үлэлиэххэ диэм этэ.