1861 с. олохтоммут уобаластааҕы типография Сибиир биир кырдьаҕас бырамыысыланнай тэрилтэтинэн буолар. Маҥнайгы периодическай таһаарыылар Саха сиригэр XIX үйэ бүтүүтэ баар буолбуттара, итилэри сүнньүнэн православнай таҥара дьиэтин салалтата олохтообута. 1887 с. “Якутские епархиальные новости” бастакы нүөмэрэ күн сирин көрбүтэ. Сотору кэминэн Уобаластааҕы управление уоргана “Якутские областные ведомости” олохтоммута – ити кэмтэн Саха сиригэр официальнай периодическай бэчээт үөскээбитэ. Сахалыы тылынан маҥнайгы суруйуулар бу хаһыаттарга тахсыбыттара.
1907 с. от ыйын 1 күнүгэр нууччалыы тылынан “Якутский край” уонна сахалыы “Саха дойдута” диэн общественнай-политическай уонна литературнай хаһыаттар тахсыбыттара. Сахалыы тылынан маҥнайгы хаһыаты таһаарыыны көҕүлээччинэн уонна тэрийээччинэн саха интеллигенциятын сирдьитэ, уһулуччулаах уопсастыбаннай үлэһит В.В. Никифоров-Күлүмнүүр буолбута. Бу устуоруйаҕа аан маҥнайгы сахалыы тылынан толору тахсыбыт хаһыат этэ.
Ааспыт 113 сыл устата сахалыы тылынан суруналыыстыка сүҥкэннээх сайдыы суолун ааста. Бүгүн үгүс сахалыы хаһыаттар уонна сурунааллар дойду таһымыгар национальнай тылынан бэчээттэнэр бөдөҥ уонна көдьүүстээх таһаарыылар ахсааннарыгар киирэллэр. Ааспыт сүүрбэ сыл устата өрөспүүбүлүкэтээҕи тустаах бырагыраамалар чэрчилэринэн улуустар эрэдээксийэлэрэ аныгылыы аппарааттарынан сэбилэннилэр, офсетнай бэчээккэ көстүлэр, эрэдээксийэлэр уонна типографиялар саҥа дьиэлэннилэр-уоттаннылар. Улуустар хаһыаттарын учредителинэн, дуогабар быһыытынан, СӨ Бырабыыталыстыбата буолар. Бу эрэдээксийэлэр көҥүллүк дьаһаналларын хааччыйар уонна муниципальнай былаастары кытта тэҥ бырааптаахтык үлэлииллэрин мэктиэлиир.
Бүгүҥҥү кэмҥэ сахалыы тыллаах периодическай таһаарыылар коммуникационнай, информационнай технологиялар балысхан сайдыыларын кытта тэҥҥэ хардыылыыллар. Сахалыы тылынан информацияны киэҥник тарҕатар электроннай таһаарыылар атахтарыгар турдулар. Үтүө үгэстэрдээх кырдьаҕас эрэдээксийэлэр электроннай информационнай үлэни ситиһиилээхтик баһылыыллар.
Быйыл бастакытын бэлиэтэнэр саха суруналыыстарын идэлээх бырааһынньыга – Национальнай бэчээт күнэ -- өрөспүүбүлүкэ судаарыстыбаннай уонна официальнай тылларын сайыннарыыга уонна тарҕанар ыырдарын кэҥэтиигэ, национальнай бэчээккэ, иһитиннэрэр-биллэрэр эйгэҕэ үлэлиир суруналыыстар идэлэригэр ытыктабыллаах сыһыаны үрдэтиигэ, үгүс норуоттаах Сахабыт сирин бэчээтин баай уопутун үтүө үгэстэрин туругурдууга, салгыы сайыннарыыга туһуланар.
Бу кэрэ-бэлиэ бырааһынньык күн саха суруналыыстарыгар төрөөбүт-үөскээбит Сахабыт сирэ уонна улуу Ийэ дойдубут -- Арассыыйа -- чэчирии сайдалларын туһугар киэҥ көрүүлээх айар үлэни баҕарабын. Сытыы бөрүөҕүт сыппаабатын!
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
