Уопсастыба

УОПУТ ҮЛЛЭСТИИ

— Лина, бэйэҥ тускунан билиһиннэриэҥ дуо? Ханна үөрэммиккиний, туох идэлээх­хиний?

— Сунтаартан төрүттээхпин, политехни­ческай лицейы, ХИФУ филологическай фа­культетын нуучча тылын учууталын салаатын, ону тэҥэ үп-харчы, кирэдьиит хайысхатынан экэниэмикэ институтун бүтэрбитим. Үөрэхпин бүтэрээт, Сибээс уонна энергетика кэллиэһи­гэр преподавателинэн үлэлии киирбитим, дэ­кириэккэ барыахпар диэри информатиканы үөрэппитим. Аныгы технологияны үөрэтэргэ эбии үөрэхтээһини барбытым. Дириэктэрим Владимир Лазарев өйөөн, миэхэ эрэнэн, ин­форматика преподавателэ буолбутум. Блогер быһыытынан айар үлэбин саҕалыырбар үлэм улаханнык көмөлөспүтэ. Аны күһүн үлэбэр таҕыстахпына, устудьуоннары интернет-мар­кетинг, SMM, PR технологиятыгар үөрэтэр санаалаахпын.

«Фокус про» хампаанньаны кытта урба­анньыттары, дохуоттарын улаатыннарыан баҕалаах дьону тус бренд оҥосторго, блог ситимигэр бэйэ күүстээх өрүтүн арыйарга эмиэ үөрэтэбин, уонтан тахса сыл блогерда­абыт уопуппуттан үллэстэбин.

Блог дьону тардар стратегиятын, марке­тинговай, контент-былаан оҥордоххо биирдэ харчы түргэнник кэлэр. Билигин социальнай ситимҥэ күрэстэһии улахан, көннөрү бэйэҥ олоххун кэпсээн, элбэх сурутааччыламмак­кын, биир эмит хайысхаҕа эксперт быһыы­тынан арыллыаххын наада.

БЛОГЕРДААҺЫН

— Блогер буолар санаа хайдах кэл­битэй?

— Оҕо сааспыттан ийэм кумира Алла Пугачева курдук дьоҥҥо биллэр-көстөр киһи буолуохпун баҕарарым. Ону таһынан, суруйарбын наһаа сөбүлүүбүн, «Вконтак­те», Якт.ру «Дневники», «Instagram» тус са­наабын, «lifestуle» тиһэн саҕалаабытым, су­руналыыстар куурустарыгар үөрэммитим.

12 сыл тухары үлэлээн, 64 000 тахса сурутааччыланным. Аудиторияны улаа­тыннарарга улахан маркетинговай үлэни ыытыахха, блогердартан угуйук атыы­лаһыахха, атын эрэгийиэҥҥэ тахсыахха наада. Аныгы технология түргэнник сайда турар, ол иһин оҥорбут харчыбын тус бэй­эм сайдыыбар, араас куурустарга, үөрэххэ угабын. Оччоҕуна биирдэ олохтон хаалбак­ка, аныгы сүүрээни кытта тэҥҥэ барсан иһэҕин. Аны күһүн аан дойду таһымнаах коуч үөрэҕин бүтэрдэхпинэ, сэртипикээт ылыахтаахпын.

Мин хаһан даҕаны сынньанан, дьы­бааҥҥа тиэрэ түһэн сыппаппын. Сытар да буоллахпына, «дьыбаан» угуйугун оҥоробун, видеоҕа устабын. Сыалгын ситиһэргэ күнүгэр, чааһыгар тиийэ ба­рытын былаанныыгын, биэс сылга тиийэ тугу оҥоруохтааххын сурунаҕын. Күннээҕи былааҥҥын төлөпүөн планнерыгар, уһун болдьохтооҕу блокнуокка бэлиэтэнэҕин.

ИЙЭТТЭН ТУТУЛУКТААХ...

— Киһи улаатан баран төрөппүттэрин, дьиэ кэргэнин үтүктэр дииллэр, ону кытта сөбүлэһэҕин дуо?

— Мин эмиэ ийэм курдук бары хамса­аһыҥҥа харса суох кыттан иһэр көхтөөх май­гылаахпын. Ийэм «Сахателеком» Сунтаарда­аҕы салаатыгар, онтон куйаар ситимэ кэлэн, телеграф сабыллыбытын кэннэ ОДьКХ-ҕа диспетчэринэн үлэлээбитэ. Үрдүк үөрэҕэ, салайар дуоһунаһа суох эрээри, элбэх киһи­ни кытта билсэр, бары тэрээһиҥҥэ кыттар тутаах киһибит.

Оҕо улаатан баран бэйэтигэр эрэллээх буолара ийэттэн улахан тутулуктаах дии саныыбын. Ийэ оҕотун таптыахтаах, оҕом өйдөөх, кыахтаах, күүстээх диэн санаатын бөҕөргөтө сылдьыахтаах, оччоҕо ситиһи­илээх оҕо үүнэн-сайдан тахсар.

Ийэм миигин наһаа күүскэ таптыыр, куруук: «Мин оҕом өйдөөх, сырдык төбөлөөх, барыга-бары ситиһиилээх», — диэн этэ сылдьа­аччы. Таҥаспын тигэ олорон: «Мин оҕом киэнэ барыта сатанар», — диэн ботугуруу олорооччу. Ол иһин араас бырайыактары саҕалыырбар баҕар сатаныа суоҕа, дьон саҥарыа диэн өйбөр да суоҕа.

Дьонум: «Харчыбыт суох, итини атыы­ласпаппыт, ыарахан үлэҕэ үлэлээтэххинэ, көлөһүҥҥүн тохтоххуна биирдэ харчыланаҕын», — диэн киһи кыаҕын хааччахтыыр өйү-санааны иҥэрбэтэхтэрэ. Оҕо сылдьан көмпүүтэрим уруһуйдуур приставкалаах этэ, аҕам урбаан­ньыт, «КАМАЗ» массыынанан табаар тиэйэр буолан, ыраах сиртэн баҕарбыппын барытын аҕалара. Оонньуурум кытта хаачыстыбалаах, сыаналаах буолара. Ол иһин баҕарбыппын ба­рытын ситиһэбин диэн өйдөбүллээхпин. Бэйэм оҕолорбун атыылаһыах иннинэ бу миэхэ чахчы наадалаах дуо? – диэн араарарга үөрэтэбин.

«БУ МИН КЭРГЭНИМ»

— Бэйэҥ дьиэ кэргэҥҥин тэринэргэр олоҕуҥ аргыһын Славаны кытта хайдах билсибиккитий, ханнык хаачыстыбатын сэргээбиккиний?

— Славаны кытта 2016 с. куорат биир биллэр кулуубугар билсибиппит, аһаҕас, үөрүнньэҥ, элэккэй майгылааҕын, үчүгэй буолан көстө сатаабакка, хайдах баарынан сылдьарын, чиэһинэйин, үрдүк уҥуохтааҕын сөбүлээбитим. Кини миигин уруккуттан көрөн билэр эбит, билсэн баран: «Бу мин кэргэ­ним», — диэн сэрэйбитэ. Саҥа доҕордоһор кэммитигэр Таилаҥҥа сынньана барбыппыт. Киһи майгыта ыраах айаҥҥа биллэр, онно сылдьан, бэйэ-бэйэбитигэр барсар эбиппит диэн өйдөөбүппүт. Кэлэн баран бииргэ олорон барбыппыт, кулун тутар 8 күнүгэр Хаҥалас тоҕойугар ыал буоларга этии оҥорбута. Кэр­гэним Губинскай уокурук управатыгар салайа­аччы солбуйааччытынан куораты тупсарыыга үлэлиир, бу соторутааҕыта «Биир ньыгыл Арассыыйа» барыллаан куоластааһыныгар кыттыбыта.

АТТЫГАР СЫЛДЬАН ӨЙҮҮБҮН

— Дьиэ кэргэҥҥэ ким элбэх харчыны аҕаларый?

— Мин үлэм төһө даҕаны халыҥ харчыны аҕалбытын иһин, дьиэбэр түөспүн охсуна-ох­суна мин харчы оҥоробун диэн тойомсуйбап­пын. Дьахтар быһыытынан, кэргэммин куруук өйүүбүн, бэйэтин үлэтигэр кини кыахтааҕын билэбин. Слава хаһан даҕаны дьыбааҥҥа тиэрэ түһэн, тугу да гыммакка сыппат. Мин курдук түбүгүрэн тахсар, тэрилтэҕэ үлэлиирин таһынан, Москубаҕа успуорт көстүүмнэри тиктэрэн, «Wildberris» сервискэ атыылыыр, эбии дохуоттанар.

Түөрт дьиэбитин өрөмүөннүүрбүтүгэр прораб быһыытынан, үлэһиттэри булан үлэлэтэр, дьону түмэр, тэрийэр дьоҕурдаах. Ханнык да үлэттэн толлон турбат, харса суох ылсан иһэр. Кэргэммин хаһан даҕаны: «Ону гын, итини оҥор», — диэн ыкпаппын, бэйэм санаабын соҥнообоппун, аттыгар сылдьан өйүүбүн эрэ.

— Дьол чуумпуну сөбүлүүр диэн өс хоһо­оно баар. Тус олоххун, оҕолоргун аан дойдуга таһаараргыттан толлубаккын дуо? Куйаар ситимигэр син биир ордук-хос санааччылар бааллар буо.

— Өссө оҕо сааспыттан дьон миэхэ куһаҕаны оҥоруон сөп диэн мөкү өйдөбүл киирбэтэҕэ. Ийэм-аҕам үтүө санааны иҥэр­биттэрэ, олоххо, дьоҥҥо үчүгэйи көрөргө үөрэппиттэрэ. Дьиэ кэргэҥҥэ иитииттэн улахан тутулуктаах, холобур, куттас, эбэтэр олоҕор табыллыбатах дьахтар оҕотун: «Дьон саҥарыа, итини гыныма, уолаттар туһаныах­тара, онтон быраҕыахтара», — диэн үөрэтэр.

АҺАҔАСТЫК КЭПСЭТИЭХХЭ

— Сибэккигэ уу куттахха, түргэнник үүнэр. Оттон дьиэ кэргэн сыһыанын эмиэ сибэкки курдук көрө-истэ, бүөбэйдии сыл­дьыахха наада. Ону ситиһэргэ эһиги дьиэ кэргэн тугу оҥороҕутуй?

— Иккиэн аһаҕастык кэпсэтэбит, дору­обай, дьоллоох ыал буоларга, көмүс сыба­айбабытыгар тиийэргэ, ону аһарарга уопсай сыаллаахпыт. Күн аайы киһи настарыанньа­та уларыйар, киһи личность быһыытынан үүнэр-сайдар, ону кытта тэҥҥэ дьиэ кэргэм­мит эмиэ сайдан иһиэхтээх.

Оҕо төрөөһүнүн, дьиэ өрөмүөнүн кэмигэр тургутуктары ааһаҕын, ону биһиги утарылаһа барбакка, баар боппуруоһу бииргэ быһаара­быт.

Ону таһынан, ыал ийэтэ дьиэтигэр үөрэ- көтө, дьонун кынаттыы сылдьарын туһугар бэйэтигэр бириэмэ аныахтаах, сылайан, охтуон иннинэ кэмигэр сынньаныахтаах.

— Эһиги Москубаҕа олоро сылдьыбыккыт, ипотеката суох хайдах дьиэ ылбыккытый?

— Манна үс хостоох кыбартыырабытын атыылаан баран Москубаҕа икки кыбартыыра ылбыппыт, биирин ипотеканан, биирин кэлин төлөһөргө диэн аахсыйанан атыыласпыппыт. Дьиэбит 2024 с. тутуллан бүтүөхтээх, дойду киин куоратыгар тутуу хампаанньата олус элбэх, кинилэр дьону тарда сатаан, бааннары кытта араас табыгастаах аахсыйа толкуйдуул­лар. Тутааччылар бэлэм өрөмүөннээх дьиэни туттараллар, ону тута куортамныаххын сөп. Сыана Москубаҕа түргэнник үрдүүр, итинник киһи биэнсийэҕэ таҕыстаҕына, инники олоҕун оҥостор кыахтаах.

— Лина, интэриэһинэй кэпсээниҥ иһин махтал, дьиэ кэргэниҥ дьоллоох-соргулаах буоллун!