Бэлиитикэ

Бастакы форум 2019 сыллаахха М.А. Алексеев аатынан Үөһээ Бүлүү өрөспүүбүлүкэтээҕи лиссиэй-интэринээтин базатыгар тэриллибит. Бу сыл бүлүү эргин маҥнайгы оскуола төрүттэммитин уонна ол кэмтэн ыла үөрэх систиэмэтэ олоҕурбута 190 сылын бэлиэтээбиттэр.

Форума аата да этэринии Бүлүү өрүс сүнньүгэр сытар биэс улуус: Сунтаар, Ньурба, Үөһээ Бүлүү, Бүлүү уонна Горнай санааларын уонна кыахтарын холбоон түөлбэлэрэ сайдарыгар саҥа ньымалары, сонун хайысхалары тобулуохтаахтар. Улуустар сирдэригэр-уоттарыгар промышленность сайдар, араас сиртэн хостонор баай, харыстанар айылҕа резерваттара да дэлэйдэр. Бу барыта дьон-норуот барҕалыырыгар, олох-дьаһах таһыма үрдүүрүгэр туһаайыллыахтаах.

Маныаха сайдыыны мэктиэлиир сүрүн күүс үөрэх буолар. Оччотугар инженернай хайысхалары, фундаментальнай билим кыаҕын баһылааһын, аныгы технологиялары сайыннарыы, сэргэх бырайыактарга уһун болдьоххо инвестицияны булуу боппуруостара инники күөҥҥэ тахсыахтаахтар. Киһи өйүн-санаатын ситиитэ, духовнай таһымҥа тахсыыта, араас култууралар алтыһыылара, дьүөрэ сайдыылара ордук болҕомтоҕо ылыллыахтаахтар.

«Бүлүү үөрэх форума 2016 сыллаахха «ЮНЕСКО» эгидэтинэн ыытыллыбыт Өлүөнэтээҕи үөрэх форумун сүрүн санаатын салгыыр, дириҥэтэр аналлаах. Ити сыл биһиги өрөспүүбүлүкэбит 2030 сылга диэри сайдар саҕахтарын чопчуласпыппыт», – диэн кэпсиир норуот дьокутаата Феодосия Габышева.

Сис кэмитиэт бэрэссэдээтэлэ «Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр үөрэх систиэмэтэ сайдыытын сокуон өттүнэн хааччыйыы» диэн «төгүрүк остуолга» ханнык баҕарар харгыстары этэҥҥэ туоруурга инникини өтө көрөн былаанныырбыт, сайдыыны көҕүлүүр кыахпыт улахан оруоллааҕын бэлиэтээтэ. Салгыы Феодосия Васильевна бэйэтин дакылаатыгар бу дьыл атырдьах ыйын 25 күнүгэр судаарыстыбаннай сэбиэт  президиумун мунньаҕар үөрэх систиэмэтин сайыннарыы туһунан кэпсэтиигэ дойду президенэ Владимир Путин үгүс боппуруос эрэгийиэннэр уонна муниципальнай тэриллиилэр сайдыыларыттан быһаччы тутулуктаах диэн халбаҥнаабат тус көрүүлээҕин санатта.

«Бүлүү эргимтэ сайдыытын туһунан олохтоохтук иккис төгүлүн кэпсэтэбит. Бэҕэһээ, бүгүн икки күн устата араас былаһааккаларга хайдыһан, бары сүбэбитин холбоон хаачыстыбалаах үөрэх эйгэтин тэрийии, дириҥ билиилээх, тобуллаҕас өйдөөх, ураты дьоҕурдаах каадырдары бэлэмнээһин тула кэпсэтэбит. Бу соруктары толордохпутуна өрөспүүбүлүкэбит инники күөҥҥэ тахсарын ситиһиэхпит», – диэн бэлиэтээтэ парламентарий Федосия Габышева.

Тэрээһини СӨ үөрэҕин уонна билимин министиэристибэтэ тэрийэн ыытар. Форум идиэйэтин кэрэхсээн, өйөөн эксперт быһыытынан РФ просвещениеҕа министиэристибэтин, М.В. Ломоносов аатынан Москубатааҕы судаарыстыбаннай университетын, Үөрэхтээһиҥҥэ информационнай технологияларга ЮНЕСКО институтун, СӨ наукатын академиятын, М.К.Аммосов аатынан Хотугулуу-Илиҥҥи федеральнай университетын, АЛРОСА» аахсыйалаах хампаанньатын, «Үүнэр көлүөнэ» тус сыаллаах фондатын үлэһиттэрэ кыттыыны ылаллар.

Форум сүрүн былаһааккатыгар Саха сирин маҥнайгы бэрэсидьиэнэ, судаарыстыбаннай сүбэһит Михаил Николаев, Федерация Сэбиэтигэр өрөспүүбүлүкэ сенатора Александр Акимов, Саха Өрөспүүбүлүкэтин Бырабыыталыстыбатын бэрэссэдээтэлин солбуйааччы Сергей Местников туох үлэни тэрийэллэрин, кыһалҕалар уонна соруктар туһунан билиһиннэрдилэр.  

Сиһилии матырыйаалы «Ил Түмэн» парламент хаһыатын кэлэр нэдиэлэтээҕи нүөмэригэр сэргээҥ.