Дойду үрдүнэн үлэтэ суох дьон ахсаана 2,9% диэри кыччаата, маннык намыһах көрдөрүү Арассыыйа устуоруйатыгар суох этэ дииллэр даҕаны, хара сарсыардаттан үлэ дьаарбаҥкатыгар ыһыах киһитэ муһунна. Дьаарбаҥкаҕа өрөспүүбүлүкэ үрдүнэн 520 тэрилтэ кыттан, 10412 үлэ миэстэтин дьон болҕомтотугар таһаардылар. 4768 киһи үлэ көрдөөн, резюметын, анкетаны толорон хаалларбыт, онтон 1214 киһини тута үлэҕэ ыҥырбыттар.
Чэпчэтиллибит сыаналаах кыбартыыра биэрэллэр
Миигин эмиэ үлэ көрдүүр дии санаан, Өлүөнэтээҕи биир кэлим өрүс пароходствотын тэрилтэтин истиэндэтигэр чугаһаабыппар күп күөҕүнэн арылыччы көрбүт эдэр уол: «Навигацияҕа повардар наадалар, биир сезоҥҥа 500 000 солк. ылыаххын сөп», — диэн ымсыырдар. Навигация ыам ыйыттан алтынньы бүтүөр диэри салҕанар, ол тухары устар аалтан тахсыбакка нэдиэлэҕэ 7 күн өрөбүлэ суох баахта курдук үлэлиигин. Уолум хап-сабар буклет туттарда уонна: «Кэтэр таҥаһынан, аһыыр аһынан хааччыйаллар, чугас эргин биир да маҕаһыын, аралдьыйыы суох, онон хамнаһыҥ көҕүрээбэккэ каартаҕар мунньулла турар, ону таһынан навигационнай бириэмийэ төлөнөр. Бэйэбит үлэһиттэрбитигэр чэпчэтиллибит сыаналаах кыбартыыра биэрэллэр, буклекка төлөпүөн баар, эрийээр», — диэн мичээрдиир.
Буклеты арыйан көрбүтүм, капитан-мэхээнньик хамнаһа 150 000 – 270 000 солк., кини көмөлөһөөччүтэ 130 000 - 220 000 солк., кыраан үлэһитэ 100 000 – 150 000 солк., порт оробуочайа 40 000 – 80 000 солк., мотуруос 70 000 – 100 000 солк. ылар.
Салгыы хааман иһэбин, «Сахатранснефтегаз» хампаанньаҕа исписэлиистэр наадалар, хамнастара 110 000 – 153 000 солк. ВТБ бааҥҥа урбааны сайыннарар салааҕа, хамнас каартатын тиэрдэргэ, килийиэннэри кытта үлэлииргэ менеджердэр наадалар, саҥа киирбит дьоҥҥо 90 000 солк. хамнаһы төлүүллэр, бэйэлэрэ үөрэтэллэр.
«АЛРОСА»-ҕа 700 тахса үлэ миэстэтэ баар
«АЛРОСА» хампаанньа аан дойду алмааһын 28%, Арассыыйа күндү тааһын 90% хостуур, манна үлэһиттэрин корпоративнай үнүбэрситиэккэ босхо үөрэтэллэр. Хампаанньаҕа күн бүгүн 700 тахса үлэ миэстэтэ баар, холобур, сыбаарсык 100 000 – 150 000 солк., туттар тиэхиньикэни таҥааччы 128 500 – 189 000 солк., болуотунньук 160 000 солк. хамнастаах.
Алмааһы хостуур хампаанньа хонтуора үлэһиттэрин ахсаанын кыччатан, үлэһиттэр уоппускаҕа баралларыгар мобильнай сыһыарыы нөҥүө сайаапка биэрэллэр, харчылара тута каарталарыгар түһэр эбит. Аныгы олоҕу кытта тэҥҥэ хааман, үлэ барыта автоматизированнай.
«Анаабыр Алмаастарыгар» чугаһаабыппар: «Повардар наадалар, хамнастара 180 000 солк., «БелАЗ» самосвал суоппара 200 000 – 240 000 солк. ылар, кэргэҥҥин кытта барыаххытын сөп», — дэһэллэр.
Дьаарбаҥканы кэрийэн көрдөххө, үксэ бырамыысыланнаска оробуочай идэлээх дьон наадалар, хамнаһа, биллэн турар, үрдүк. Холобур, СӨ ОДьКХ тэрилтэтигэр хачыгаарга наадыйаллар, хамнаһа 90 000 солк. Дьокуускайдааҕы көтөр фабрикатыгар оператордар, таһаҕас тиэйээччилэр наадалар, кинилэргэ 85 000 – 90 000 солк. төлүүллэр.
«Якутскэнерго» хампаанньаҕа инженер, машинист, слесарь, лаборант, электромонтер, электрослесарь үлэтэ баар, хамнастара 85 000 – 104 000 солк. Тэрилтэ үлэһиттэрин санаторнай-курортнай эмтэниинэн, оҕо лааҕырынан, эбии биэнсийэнэн хааччыйар, уоппускаҕа сынньана барарга сокуоннай саастарын ситэ илик оҕолорго айан ороскуотун, үрдүк үөрэх төлөбүрүн төлүүллэр, о.д.а. кэккэ чэпчэтиилэр бааллар.
Учууталларга кыбартыыра 50% төлүүллэр
Улуустарга учууталлар, сиэстэрэлэр, биэлсэрдэр, быраастар наадалар, медиктэр хамнастара муус устар 1 күнүттэн өссө үрдээбитэ. Бырамыысыланнаска биэлсэрдэр эмиэ наадалар, хамнастара 140 000 - 170 000 солк.
Оскуолаҕа үлэлии барар 35 диэри саастаах эдэр дьоҥҥо үс акылаат, айан ороскуота төлөнөр. Хоту улуустарга 5 сылга дуогабардаһан үлэлии барар 40 диэри саастаах учууталларга куоракка 1 хостоох кыбартыыра атыылаһалларыгар 50% төлүүллэр. Ону таһынан, «Земскэй учуутал» бырагырааманан 2 мөл. солк. ылаллар, маннык социальнай көмөҕө 55 диэри саастаах учууталлар хапсаллар.
Дьаарбаҥканы барытын кэрийбитим тухары биир даҕаны буҕаалтыр, юрист, экэнэмиис үлэтин көрбөтүм. Үлэ улахан аҥаара ыарахан үлэни кыайар эр дьоҥҥо анаммыт, дьахталларга повар, учуутал, медик, лаборант үлэтэ дэлэгэй.
1990-ус сылларга киһи барыта үрдүк үөрэхтэнэ сатыыр этэ, ол эрэн билигин хачыгаар, оробуочай 25-35 сыл үлэлээбит хонтуора үлэһититтэн быдан үрдүк хамнастаах. Онон үрдүк үөрэхтэнниҥ да, үчүгэй үлэлээх, хамнастаах буолаҕын диэн өйдөбүл суолтата сүттэ.
Ааптар хаартыскаҕа түһэриилэрэ.
-
1
-
0
-
0
-
1
-
0
-
0
