Олортон бүгүн саамай убаастыыр киһим Виталий Тимофеевич Андросов. Кини тыыннааҕа эбитэ буоллар, сарсын атырдьах ыйын 7 күнүгэр 70 сааһын туолуохтаах этэ.
- 140 ырыалаах мелодист, мэдиссиинискэй наука хандьыдаата, СӨ култууратын үтүөлээх үлэһитэ, Саха сирин хомсомуолун бириэмийэтин лауреата Виталий Андросов.
Уостан түспэт ырыалар
Виталий Тимофеевич Уус Алдан улууһун Бороҕонугар күн сирин көрбүт. Ырыанньыктарбын быыстапкалыырбар, Виталий Тимофеевич айымньыларын уус алданнарым кэккэтигэр үөрэ-көтө, киэн тутта киллэрээччибин.
Кинини, норуот уостан түһэрбэккэ ыллыыр үгүс ырыаларын айар, бэйэтэ байааҥҥа оонньуу-оонньуу, наһаа үчүгэйдик ыллыыр диэн эдэр эрдэхпиттэн сэргии истэрим. «Туундара», «Ньургуһуннар», «Баара буолуо», «Таптыыбын» диэн ырыаларын, ыччаттар муста түстэрбит эрэ, сатыырдыын-сатаабаттыын бары ыллыырбыт.
Виталий Тимофеевич айбыт ырыаларын быыкаа оҕолортон саҕалаан, араас көлүөнэ дьон бары толороллор. Ол курдук, биир дойдулаахпыт Баал Хабырыыс тылыгар «Күн бытархайа» ырыаны кып-кырачаан кыргыттар наһаа үчүгэйдик хамсанан ыллыы тураллара харахпар көстөр. Семен Данилов хоһоонугар “Маӊнайгы хаар” ырыатын бырааһынньык аайы ньиргиччи ыллыылларын бэлиэтии истэбин уонна саӊа хаар түһэр эриэккэс кэмигэр бу бэртээхэй ырыа тыла уонна матыыба бэйэтэ киирэн кэлэр. Аны саас баттаан, ас маҥхайан истэҕинэ, Савва Тарасов тылыгар «Тыыннаах диэн үчүгэй даҕаны» ырыаны өйбүтүгэр сааһылаан, өссө тугу эрэ ситэрэр, айар-тутар баҕа санаа үүйэ-хаайа тутар.
Быыстапкаҕа билсиһии
Виталий Тимофеевичтыын 2004 с балаҕан ыйын 9 күнүгэр Дьокуускай куорат күнүн бэлиэтиир бырааһынньыкка Ленин болуоссатыгар көрсүбүппүт. Уус Алдан коллекционердарын “Умсулҕан” диэн түмсүүтэ быыстапкалыы кэлбиппит. “Миллион чудес” диэн быыстапка күрэҕэ этэ. Кыттааччы элбэҕэ. Мин кыракый остуолга ырыанньыктарбын тэлгэппитим. Виталий Тимофеевич чуо кэлэн дорооболоһон, хайдах мунньарбын, хас ырыанньыктаахпын, хайдах испииһэктиирбин токкоолоһон ыйыталаспыта. Мин онно кини наһаа үөрбүт сирэйин болҕойон көрөн хаалбытым. Онтон түмүк таһаарбыттарыгар, «Богатство Якутии» диэн номинацияны ылан, бастакы боччумнаах ситиһиилэммитим. Ол куонкуруска Виталий Тимофеевич дьүүллүр сүбэҕэ бэрэссэдээтэллээбит. Кини ырыаҕа сүгүрүйэр үтүө майгытын онно билбитим.
- Уус Алдаҥҥа. В.Т.Андросов аттыгар ааптар олорор
Матырыйаалым сүдү сыанабыла
Дьэ, итинтэн ыла сибээстэһэн, хас да кинигэтин бэлэхтээбитэ, баҕа санаатын, алгыс тылын суруйбута.
Биирдэ Сергей Васильев-Борогонскай аатынан Бороҕоннооҕу кииннэммит бибилэтиэкэҕэ (сал В.Н.Окоемова) ыӊырбытыгар, ырыанньыктарбын көтөҕөн тиийэн, күнү быһа үлэлээбиппит. Кини онно мин ырыанньыктарбыттан наадалааҕын устан ылбыта. Улаханнык махтаммыта. Ол кэмҥэ кинилэр «Саха ырыатын антологията» дьоһуннаах кинигэҕэ үлэлии сылдьаллар этэ. Үөрүөм иһин, ити кинигэ киирии тылыгар ааппын толору ыйан, махтанан, сөҕөн суруйбута – мин мунньубут «Ырыа уонна муусука» диэн матырыйаалым сүдү сыанабыла буолбута.
2005 с Саха Өрөспүүбүлүкэтин күнүгэр Орджоникидзе болуоссатыгар Баһылык бириэмийэтин чэрчитинэн «Норуот таптыыр ырыалара» диэн номинацияны туттарбыттара. Ити эрэ иннинэ Виталий Тимофеевич: «Куонкуруһу аастыҥ», -- диэн эрийбитэ – миэхэ соһуччу үөрүү этэ. Кини быһаччы туруорсуутунан, көмүскээһининэн, ити бириэмийэҕэ тиксибит этим, иккиэн оҕолуу үөрбүппүт.
- .Айар айаҥҥа.СӨ Ырыа айааччыларын сойууһун 10 сыла. 2011 с.
Бу сүдү киһи мин үлэбин, дьарыкпын сыаналыыра күүспэр күүс эбэн, өссө ситэри хомуйуохпун баҕаран, саха ырыата иҥнибэккэ сайда, тэнийэ турарыгар баҕам улахан.
Айыллыбыт ырыа нуоталанан, ааптардара чуолкай ыйыллан, сир-дойду араас муннуктарыгар тиийэн ылланарыгар төһө күүһүм тиийэринэн көмөлөһө сатыыбын. Соторутааҕыта 100-с быыстапкабын туруордум. Араас улуустартан, нэһилиэктэртэн ырыа тылын, ааптарын ыйыталларыгар көмөлөһөрбүттэн үөрэбин. Виталий Тимофеевич «Өлбүттэр ааттарыгар», «Дьиэрэй ырыам», «Төрүт вальса» диэн бэйэтин тылыгар, матыыбыгар ырыаларга хаста да наадыйбыттарын булан биэрбиппин кэпсээбиппэр сонньуйбута.
Мин сахалар саамай сөбүлүүр, айбыт ырыаларын түмсэ эрэ түстэллэр, ыллыы сылдьар улуу киһилэрин кытта билсибиппэр, хардарыта көмөлөспүппүтүгэр махталым муҥура суох
Виталий Тимофеевич ырыалара үйэттэн үйэҕэ ыллана туруохтара диэн эрэлим улахан.
Мариса Васильева,
СӨ култууратын туйгуна,
ырыанньыктары мунньар коллекционер.
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
