Уопсастыба

Бүгүҥҥүттэн саҕаламмыт күүстээх ардах төһө да мэһэйдээтэр, ыалдьыттар, кыттааччылар уонна ыһыаҕы сырдатыыга тиийбит суруналыыстар сэргэх настарыанньалаахтар, турунуулара күүстээх. Дьокуускайтан түмүллэн тиийбит сонуну киэҥник тарҕатар сириэстибэлэр суруналыыстара, блогердара Нерюнгрига сүрүннээн бэҕэһээ автобуһунан тиийбиттэрэ. Кинилэр ортолоругар биһиги “Ил Түмэн” издательскай дьиэ” шеф-эрэдээктэрэ Галина Бочкарева уонна уопсастыбаннай кэрэспэдьиэммит Анисия Иевлева Олоҥхо Ыһыаҕын сырдатар, билиһиннэрэр соруктаахтар. 

Ыһыах тэрээһиннэрэ от ыйын 2 күнүттэн саҕаламмыттара. Сүрүн күрэхтэр уонна куонкурустар бырагыраамалара от ыйын 3 күнүттэн саҕаланан  үс күн устата барыаҕа. Манна бастыҥ олоҥхоһуттар, тойуксуттар уонна фольклору тарҕатааччылар кытталлар. От ыйын 3 күнүгэр Иенгра олохтоохторо кыттыылаах «Злой дух Ямбуя» уус-уран киинэни көрдөрдүлэр. Нерюнгритааҕы “Индустрия Севера” фото кэрэспэдьиэнэ, билиилээх фотограф Юрий Коковин «Таежная жемчужина» диэн хаартысканан быыстапката Этнокомплекса аһылынна.  Олоҥхо ыһыаҕын ахсын хайаан да көрдөрүллэр тимири уһаарыы Саха Сирин соҕуруу оройуонун олохтоохторун улахан сэҥээритин ылыаҕа.

А.С.Пушкин аатынан култуура уонна духуобунас киинигэр худуоһунньук Дария Дмитриева «Нерюнгри. Истоки вдохновения» персональнай быыстапкатыгар үгүс ыалдьыт сылдьар. 17 ч. Куукула тыйаатырыгар А.И. Софронов «Человек» айымньытынан испэктээги көрдөрүүтэ саҕаланна. Этнокомплекска киэһээ түһүлгэ үөрүүлээх быһыыга-майгыга аһыллара былааннанар. Манна олоҥхоһуттар, уустар, маастардар, хотугу төрүт олохтоох норуоттар, оһуохай, фольклор былаһааккалара бааллар. От ыйын 3-6 күннэригэр И.И.Пьянков аатынан Нерюнгри түмэлигэр Ем.Ярославскай түмэлин «Культ коня и лошади у народа Саха» быыстапката көрдөрүүгэ турар.

Таастаах үрдэлигэр өрөгөй

Нерюнгри куорат таһынааҕы Таастаах диэн үрдэл сиргэ дьон-сэргэ мустан, тоҕуоруһан, анал түһүлгэҕэ Олоҥхо ыһыаҕын аһыллыытын долгуйа кэтэһэллэр, бэлэмнэнэллэр. Ыһыах түһүлгэтэ олус кэрэ көстүүлээх үрдүк сиргэ, Чульман өрүс үрдүк хайалар быыстарынан дохсуннук устарын көрөргө табыгастаах сиргэ олохтоммут. Өрөспүүбүлүкэтээҕи Олоҥхо Ыһыаҕын аһыллыыта сарсын «Пока стоят священные горы, мир не рухнет» диэн аатынан доҕуһуолланан, 11 чаастан саҕаланыаҕа. Үөрүүлээх аһыллыыны «Саха» НКИХ ханаалынан быһа эпииргэ көрдөрүөхтэрэ. Бу күн күрэс төрүт көрүҥнэригэр уонна норуот төрүт дьарыгар, саха ох саатын уонна быһаҕы оҥорууга күрэхтэр,  екоративнай-прикладной ускуустуба быыстапката туруорулунна. Манна былыргы сиэри-туому уонна үгэстэри билиһиннэрии номнуо саҕаланна.

Оҕолорго анаан судаарыстыбаннай тыйаатырдар испэктээктэри көрдөрөллөр. Биллиилээх олоҥхоһуттар уонна тойуксуттар: С.А. Зверев-Кыыл Уола, С.Г. Алексеев-Уус уола Уустарабыс, Р.П. Алексеева-Бөҕө Арамаан үбүлүөйдэригэр аналлаах тэрээһиннэр утуу-субуу барыахтара. Бөдөҥ бэлиитик уонна судаарыстыбаннай диэйэтэл Г.И. Чиряев 100 сылыгар анаан, сарсын сарсыарда  Нерюнгри аэропордугар кини аатын иҥэриинэн ситимнээн улахан тэрээһин ыытыллыаҕа. Судаарыстыбаннай суолталаах бэлиэ түгэҥҥэ Саха Сирин Ил Дархана Айсен Николаев, Ил Түмэн бэрэссэдээтэлэ Алексей Еремеев кыттыыны ылаллара былааннанар. Салгыы Г.И. Чиряев олоҕун, үлэтин билиһиннэрэр төгүрүк остуол уонна Нерюнгри куорат үбүлүөйүгэр аналлаах «Нерюнгри: от прошлого настоящему ради будущего» диэн стратегическай сиэссийэ ыыттыллыахтара. Олоҥхо ыһыаҕар төрдүс төгүлүн аан дойду сэттэ тылынан олоҥхону ааҕыы марафона тэриллиэҕэ.

Түмүк тэрээһининэн Олонхо тыйаатырын «Прекрасная Нюнгурмок – матерь эвенкийская, с длинной косой на шесть саженей» диэн театрализованнай туруоруута буолар, Ыһыах үөрүүлээх сабыллыытыгар от ыйын 5 күнүгэр киэһэ 18.00 чааска көрдөрүллүөҕэ. Манна кыайыылаахтары наҕараадалыахтара уонна Олоҥхо Ыһыаҕын бэлиэтин Ытык Дуоҕаны Кэбээйи улууһугар туттарыахтара.

ХХХ

Нерюнгригэ ыытыллар өрөспүүбүлүкэтээҕи Олоҥхо Ыһыаҕын кэмигэр мобильнай интернет үлэтэ быстах кэмҥэ хааччахтааһын олохтонно. Онуоха эрийэргэ уонна СМС иһитиннэрии ыытарга хааччахтааһын суох. Маннык быһаарыныыны бэйэтэ көтөр аппарааттартан нэһилиэнньэҕэ куттал суох буолуутун тэрийэр соруктаах ылыннылар. Онон, тэрийээччилэр ыһыах ыалдьыттарын уу харчылаах кэлэргэ сүбэлииллэр. Ыһыах кэмигэр итирдэр утахтары атыылааһын бобулунна.

Хаартыскаҕа Галина Бочкарева түһэриилэрэ