Василий Николаевич саха-француз оскуолата ЮНЕСКО ассоциированнай оскуолата буолар бастакы үктэллэрин оҥорсубута. Ол курдук, Москуба куоракка Арассыыйаҕа ЮНЕСКО оскуолаларын бастакы сүлүөтүгэр дэлэгээтинэн барбыта. Сүлүөт үрдүкү түрүбүүнэтиттэн ыраах Саха сиригэр тыа сирин оҕолоругар француз тылын, литературатын, култууратын үөрэтэр оскуола үлэлээн эрэрин туһунан иһитиннэрбитэ.
Ол сүлүөттэн уопут атастаһан, киин куорат оскуолаларын үлэлэрин билсиһэн, дойдутугар тугу истибитин, көрбүтүн, булбутун аҕалан кырата суох көмөнү, оскуола сайдыытыгар бастакы хардыылары оҥорор.
Саҥа тэриллибит оскуола үлэтэ тигинээн олороро. Мэтэдиичэскэй холбоһуктарынан сүбэ мунньахтар, аһаҕас уруоктар, сэминээрдэр, мэтиэдьикэни, үөрэтэр ньыманы чочуйуу, экспериментальнай үлэлэри тэрийии. Бу барыта түмүгэ суох хаалбатаҕа: “Литэрэтиирэ биридимиэтигэр кэпсэтии-уруогу тэрийии” кэнсиэпсийэ ааптарынан буолбута.
2001 сыллаахха саха тылын, литэрэтиирэтин учууталларын өрөспүүбүлүкэтээҕи ааҕыыларыгар кэнсиэпсийэтинэн кыттан кыайбыта. Бу матырыйаала ИПКРО виртуальнай түмэлигэр аан бастакынан киирбитэ.
Куонкурустарга, ааҕыыларга кыттыы учуутал үлэтэ сааһыланарыгар, таһыма үрдүүрүгэр суолталаах. 2002 сыл улууска ыытыллыбыт “Сыл бастыҥ учуутала” куонкуруска кыттан бастаабыта. XIII өрөспүүбүлүкэтээҕи “Сыл бастыҥ учуутала” күрэххэ ситиһиилээхтик кыттыбыта. 2005 сыллаахха саха тэлэбиидэнньэтигэр саха тылын учууталларыгар аналлаах “Төрөөбүт тылым – мин айылгым” диэн күрэскэ кыттан, “Сайдам санаа” анал ааты ылбыта.
Киһи үлэлиирин тухары бэйэтин сайыннарыахтаах диэн санааттан 2014 сыллаахха улууска ыытыллыбыт “Төрүт култуура учууталларын бастыҥ маастар-кылаастара” күрэскэ кыттан кыайыан кыайбыта. 2016 сыллаахха “Метотур” куонкуруска лиссиэй хамаандатыгар киирэн, улууска иккис, өрөспүүбүлүкэҕэ үһүс буолбуттара.
2001 сылтан саҕалаан үс кылааһы салайан таһаарда. Этэргэ дөбөҥ эрээри, элбэх үлэттэн, сыраттан тахсар үлэ -- кылаас салайааччыта. Кылааһын оҕолоругар доҕордуу, аҕалыы амарах, эр киһилии боччумнаах сыһыаны олохтоон кэллэ.
Айымньылаах киһи үлэтигэр эмиэ оннук. Василий Николаевич ылсыбыта барыта туох эрэ ураты көрүүлээх, киһини сэҥээрдэрдээх, “Бу сырыыга тугунан соһутар?” диэн туох эрэ кэрэхсэбиллээҕи күүтэҕин.
Ханнык баҕар омук тылын үөрэтии, биллэн турар, төрөөбүт тылга тирэҕирэр. Оскуолабыт хара тэриллиэҕиттэн бу өйдөбүлгэ олоҕуран үлэ тэрилиннэ. Онуоха саха тылын учууталларыгар улахан эппиэтинэс сүктэриллэр. Василий Николаевич саха тылын учууталынан үлэлиирин тухарын бу соругу толору сүгэн кэллэ. Ол биир холобурунан уол оҕо төрөөбүт тылынан хоһоонноохтук ааҕарыгар болҕомто уурара буолар. Хоһоон ааҕар уолаттар “Добун дорҕоон” диэн бөлөхтөрүн педагог-бибилэтиэкэр Местникова Надежда Константиновнаны кытта дьарыктыыллар. Уолаттара сыллата ыытыллар улуустааҕы, өрөспүүбүлүкэтээҕи “Уоланнар ааҕыыларыгар” ситиһиилээхтик кытталлар. Хас да төгүлүн дипломант, лауреат, Гран-при хаһаайыннарынан буолбуттара.
“Ааҕыыларга дьарыктанар, кыттар уолаттар саха биллэр суруйааччыларын айымньыларын эрэ буолбакка, олохтоох ааптардар айар үлэлэлэрин кытта билсэллэр, үөрэтэллэр, киэҥ эйгэҕэ тарҕаталлар. Маннык дьарык уол оҕо тыла-өһө, билиитэ-көрүүтэ эрэ сайдарыгар туһуламмат. Бастатан туран, киһи быһыытынан майгыта-сигилитэ, өйө-санаата, эр киһи үтүө өрүттэрин иҥэринэн иитиллэн тахсарыгар туһаайыллар” - диэн санаатын үллэстэр
Василий Николаевич лиссиэй, нэһилиэк, улуус уопсастыбаннай олоҕор өрүү кыттар. “Түһүлгэ” култуура киинин кытта ыкса үлэлиир. Сахалыы атах оонньуутугар, волейболга, футболга, хоккейга улууска хас да төгүллээх чөмпүйүөн, бириистээх миэстэлэрдээх. 1991 с. Чурапчыга ыытыллыбыт Тыа сирин оонньууларын уонна 2009 с. Бүлүүгэ буолбут Манчаары оонньууларын кыттыылааҕа. 2016 с. Нерюнгри куоракка ыытыллыбыт кыһыҥҥы III спартакиадаҕа, хоккей хамаандатыгар киирсэн, улуус чиэһин көмүскээбитэ. Спорду таһынан бальнай үҥкүүгэ үөрэҕирии үлэһиттэрин өрөспүүбүлүкэтээҕи күрэхтэригэр хамаанданан кыттыбыта.
Василий Николаевич эргиччи дьоҕурдаах, айымньылаах үлэлээх, оҕону үтүөҕэ, кэрэҕэ, сырдыкка уһуйааччы. Бэйэтин холобурунан үөрэтэр оҕолорун төрөөбүт тылларын таптыырга, ытыктыырга, чэгиэн туруктаах, өйдөөх-санаалаах, туохха барытыгар көхтөөх буоларга уһуйа сылдьар ытыктыыр кэллиэгэбит.
Алена Шелковникова
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
