Законодательство

Кирэдьиит ыларга кыбартыыраны солуокка биэрии тохтуур

Сэтинньи 1 күнүттэн кыра үп-харчы тэрилтэлэрэ хамсаабат баайы-дуолу солуокка ылан, быстах кэмҥэ кирэдьиит биэрэр бырааптара быһылынна. Ол эрэн, урбаанньыттарга бу быраабыла тарҕаммат. Өссө биир уларыйыы хамсаабат баай-дуол бас билии быраабын көһөрүүгэ (тохтотууга) сыһыаннаах. Бу күнтэн ыла  хамсаабат баайы-дуолу регистрациялыырга эбэтэр быраабын тохтоторго Росреестрга киирбит электроннай докумуоннарга олоҕуран, бас билээччигэ тэрилтэ булгуччу биллэрэр эбэтэр иһитиннэрэр эбээһинэстэнэр. Санатан эттэххэ, маннык түбэлтэлэргэ туһааннаах  электроннай илии баттааһына туттуллар. 

DNS национальнай ситим серверэ оҥоһуллар

Госдумаҕа аан дойду информационнай ситимиттэн араарыы процеһын сүрүннүүр сокуон барыла бастакы ааҕыыга биһирэннэ. Сэтинньи 1 күнүттэн сибээс өҥөтүн биэрэр оператордар сыыйа национальнай доменнай зонаҕа көһөллөрө ирдэниэҕэ. Эһиил, тохсунньу 1 күнүгэр, көһөрүү үлэлэр түмүктэниэхтээхтэр. Сокуон тутаах уонна киин уларыйыыта — DNS национальнай ситим серверин оҥоруу. Маннык сервер нөҥүө национальнай ситим тутулуга суох буолуута уонна аан дойдутааҕы систиэмэттэн араарыыта хааччыллыаҕа.  Сокуону оҥорооччулар быһааралларынан, киириэхтээх уларыйыы интэриниэт туһанааччыны таарыйбат  – контент, куйаар ситим үлэтэ хааччахтаммат. Уларыйыы туһанааччы хонтуруолун күүһүрдүүгэ ыытыллыаҕа.

Арассыыйаҕа атын омуктар олорор болдьохторо уларыйар

Сэтинньиттэн  дойдуга атын омуктар болдьоҕо суох олохсуйалларыгар (ВНЖ)  көҥүл бэриллиэҕэ. Докумуону уларытыахха сөп, өскөтүн: сыыһа-халты суруллубут, дааннайдар уларыйбыт буоллахтарына, докумуон күүскэ эргэрбит эбэтэр гражданин 14, 20 уонна 45 сааһын туолбут түгэнигэр. Санаттахха, билигин  ВНЖ биэс эрэ сылга бэриллэр, ол гынан баран салгыы уһатар бырааптаахтар.

Закупка былаана уларыйар

Дьоҕус уонна орто урбаанньыттары кытта түһэрсиллибит дуогабардарга атыылаһыы былаанын (закупка) сорох чааһа уларыйыахтаах. Саҥа быраабыланан, атыылаһыы былаана үс сылга оҥоһуллар, уруккутун курдук биир сылга былаанныыр сатаммат. Ити курдук,  саҥа быраабыла быйыл сэтинньи 1 күнүттэн күүһүгэр киириэҕэ - кэлэр сылтан атыылаһыы былаанын саҥа быраабылата бигэргэниэҕэ.

Тырааныспар пааспара электроннай көрүҥҥэ көһөр

Сэтинньи ыйтан  ПТС (тырааныспар пааспарын) электроннай көрүҥҥэ көһөрүү былааннанар. Дьиҥэр, быраабыла уларыйыыта бу сыл алтынньы 5 күнүттэн күүтүллүбүтэ.  Европаҕа маннык быраабыла 2016 сыл атырдьах ыйыттан туһаныллар. РФ бырабыыталыстыбата ПТС электроннай көрүҥҥэ көһөрүү бэрээдэгин 2017 сыллаахха биһирээбитэ уонна бэрээдэгин бигэргэппитэ. Кумааҕы докумуонтан аккаастаныы 2018 сыл от ыйын 1 күнүттэн былааннаммыта эрээри, харгыстар баалларынан, болдьоҕо 2022 сыл сэтинньи 1 күнүгэр көһөрүллүбүтэ. Билигин хас биирдии суоппар, бэйэтин баҕатынан, кумааҕы докумуону электроннай пааспарга уларытар бырааптанар.

Оптуобустарга тахограф ирдэнэр

Сэтинньи 1 күнүттэн оптуобустар, ону тэҥэ таһаҕас тиэйэр массыыналар, булгуччу тахографтаах буолаллара ирдэнэр. Бу ирдэбил таһаҕас тиэйэр уонна  3,5 туоннаны куоһарар тырааныспардарга киирэр. Тахограф – суолга тырааныспар хаамыытын хонтуруоллуур тэрил. Инньэ гынан, суоппар сынньалаҥ уонна үлэ быраабылатын тутуһуутун хонтуруоллааһыны ыытары сокуонунан бигэргэтэр. Маны сэргэ, ыйыллыбыт тырааныспардарга тахограф суоҕуттан ыстараап олохтонор. Ол курдук, тахографа суох эбэтэр үлэлээбэт түгэнигэр айан-сырыы суоппардара 1-тэн 3 тыһ. солк. диэри ыстараап төлүөхтэрэ. Дуоһунастаах дьоҥҥо ыстараап кээмэйэ 5-тэн 10 тыһ. солк. диэри үрдүөҕэ. Урбаанньыттарга ыстараап кээмэйэ 15-тэн 25 тыһ. солк., оттон тэрилтэлэргэ 20-тэн 50 тыһ. солк.диэри суумалаах.

Булгуччулаах үүт сертификацията

Сэтинньи ыйтан үүт бородууксуйата барыта булгуччу  электроннай бэтэринээринэй сертификацияны ааһыахтаах. Сертификацияланар ас-үөл испииһэгэр үүт, сүөгэй, йогурт, кефир, иэдьэгэй, сыыр, мороженай киирдилэр. Оттон тоҥоруллубут фрукталаах аска бу ирдэбил туттуллубат. Санаттахха, урбаанньыттар быйыл от ыйын 1 күнүттэн «Меркурий» систиэмэтигэр бороһуок уонна хойутуллубут үүт бородууксуйатыгар, кытаанах сыыр көрүҥнэригэр уонна  ынах арыытыгар бэтэринээринэй докумуоннары биэрэр эбээһинэстээхтэр. Былаастар этэллэринэн,  уларыйыы үүт бородууксуйатын сыаната үрдүүрүгэр охсубат.

Кутталлаах учаастактарга үлэ харыстабылын нуормата

Сэтинньиттэн тутуу эбийиэктэрин үлэһиттэригэр үлэ харыстабылын саҥа быраабылата сокуоннай күүһүгэр киирэр. Аны үлэ биэрээччи тутуу эбийиэгин усулуобуйатын сыаналааһына ыытыллыаҕа. Бэрэбиэркэ чэрчитинэн, эбийиэккэ кутталлаах учаастактар сирдэрин булан уонна хонтуруолга ылан оҥоруохха сөп. Маны таһынан, үлэ биэрээччи эбийиэк ис-тас көрүүтүн хонтуруолун тиһигин быспакка ыытыахтаах, булуллубут кутталы аччатыыга үлэ барыахтаах. Аны туран хас биирдии үлэһитигэр  көмүскэллээх буолууну хааччыйар эбии эбээһинэс сүктэриллэр. Ону тэҥэ тутуу үлэһиттэригэр тэрилтэ эбии өйөбүл оҥоруохтаах – тутулла турар эбийиэккэ тиэрдэр тырааныспарынан хааччыйыахтаах.

Судаарыстыбаннайа суох пенсионнай пуонда отчуотун оҥоруу бэрээдэгэ уларыйар

Сэтинньи 30 күнүгэр диэри судаарыстыбаннайа суох пенсионнай пуондалар ыыппыт үлэлэрин, хас биирдии страховкалаабыт киһилэрин дааннайдарын РФ Пенсионнай пуондатыгар отчуокка тиһэн ыытар эбээһинэстэнэллэр. Отчуокка хас биирдии киһи уурунуу харчытын инвестицияҕа укпутун түмүгэр ылбыт дохуоттарын уонна ороскуоттарын туһунан информация киириэҕэ. Билигин маннык информация страховкалыыр тэрилтэҕэ (судаарыстыбаннайа суох пенсионнай пуондаҕа) хомуллар.

Тас дойдуга сынньана барыы болдьоҕо уларыйар

Сэтинньи ыйтан саҕалаан РФ гражданнара визата суох 90 хонукка  Ямайкаҕа сынньана барар кыахтаныахтара. Бу тас дойдуга сынньана барааччы саамай уһун болдьоҕо буолар. Санаттахха, урут маннык болдьох 30 эрэ хонуктааҕа. Чопчулаатахха, Арассыыйа олохтоохторо сынньана эбэтэр култуураны атастаһар сыаллаах 90 хонукка диэри барыахтарын сөп.

Сыаналаах кумааҕыны Арассыыйа бааныгар көһөрүү ирдэнэр

Сааҥсыйанан сибээстээн, Арассыыйатааҕы киин Баан хампаанньалар сыаналаах кумааҕыларын дойду счеттарыгар көһөрөргө сорудахтаабыта. Сорудахтаммыт тэрээһиннэри ыытыы болдьоҕо алтынньы 11 күнүгэр түмүктэммитэ. Билигин ыйыллыбыт болдьоххо сыаналаах кумааҕылары  көһөрбөтөх хампаанньалар, сэтинньи 10 күнүгэр диэри, булгуччулаах күһэлэҥ көһөрүүгэ сайабылыанньа суруйуохтара. Сыаналаах кумааҕылары көһөрүү муҥутуур болдьоҕо сэтинньи 24 күнүгэр диэри уһатылынна. Бу кэннэ дойду бааннара инвестордар счет арыйалларыгар уонна сыаналаах кумааҕыларынан араас дьайыылары оҥороллоругар аккаастыыр кыахтаналлар.