Спикер Алексей Еремеев субъектарга улахан боломуочуйа бэриллибитин туһунан иһитиннэрдэ. Олохтоох сокуону ылынан, эрэгийиэннэр бэйэни салайыныы уорганнарын бигэргэтиэхтэрэ. Бу туһунан Судаарыстыбаннай Дуумаҕа улахан мөккүөр, санаа атастаһыыта тахса сылдьыбыта, сокуоҥҥа үгүс-үтүмэн көннөрүү киирбитэ.
Онон субъектар олохтоох салайыныыга биир, эбэтэр икки таһымнаах бэйэни салайыныыга көһөллөрүн тус бэйэлэрэ быһаарыахтара. Холобур, биир таһымнаах былааска куорат уокуруга, муниципальнай уокурук, федеральнай суолталаах куорат киирэр. Эбэтэр эрэгийиэн уруккутун курдук икки таһымнаах олохтоох салайыныыны хаалларыан сөп. Ил Дархан Айсен Николаев олоҕурбут үгэс быһыытынан, биһиэхэ икки таһымнаах былаас хаалара ордук табыгастаах диэн эппитэ.
Олохтоох салайыныыга федеральнай сокуон олоххо киирдэҕинэ, аны күһүн алтынньыга Саха Өрөспүүбүлүкэтин Төрүт Сокуонугар уларытыылары киллэриэхтэрэ. Ол кэнниттэн олохтоох салайыныы туһунан өрөспүүбүлүкэ сокуонун ылыныахтара. Итиниэхэ олоҕуран, муниципалитеттар устааптарыгар кэккэ уларытыылары киллэриэхтэрэ.
Ил Түмэн олохтоох салайыныыга сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Владимир Прокопьев федеральнай сокуон этэринэн, субъектар бэйэни салайыныы көрүҥүн бэйэлэрэ талалларын биллэрдэ. Кини федеральнай сокуон сүрүн тосхоллоругар тохтоон, олохтоох салайыныы уорганнарын боломуочуйаларын сөпкө үллэрии, баһылыктары талыы туһунан кэпсээтэ.
Холобур, Дьокуускай куорат 400 000 нэһилиэнньэлээх, оттон ыраах Аартыка улууһугар быдан аҕыйах киһи олорор, бу эмиэ барыта учуоттанарын бэлиэтээтэ.
Саҥа сокуоҥҥа боломуочуйаны үллэрии биир сүрүн боҕомтону ылар. Муниципальнай тэриллии сиригэр бас билии көрүҥүттэн уонна туохха туһанылларыттан тутулуга суох сир-уот киирэр. Олохтоох салайыныы боломуочуйатыгар маннык саҥа хайысхалар киирдилэр: муниципальнай тэриллии сиригэр научнай-тиэхиньиичэскэй уонна инновационнай үлэнэн дьарыктанар тэрилтэлэргэ көмөнү оҥоруу, билими сайыннарарга тустаах бырагырааманы ылыныы, араас тэрээһиннэри ыытыы.
Боломуочуйаны толорорго үп-харчы суоҕа — муниципальнай тэриллиилэр сүрүн кыһалҕалара, сокуон хараҕынан бу боппуруос эмиэ быһаарылынна. Олохтоох боппуруоһу быһаарарга олохтоох бүддьүөт үбэ туттуллуоҕа. Ол эрэн субъект хааһынатыттан, федеральнай бүддьүөттэн, судаарыстыбаннай пуондаттан эбии үбүлэниэн сөп. Судаарыстыбаннай хонтуруоллуур уорганнар олохтоох салайыныы уорганын икки сылга биирдэ былаан быһыытынан бэрэбиэркэлиэхтээхтэр.
Дьокутааттар, муниципальнай тэриллии баһылыктара уонна да атын муниципальнай дуоһунастаах дьон боломуочуйалара биэс сылга диэн болдьохтонор. Муниципальнай тэриллии бэрэстэбиитэллээх уоргана олохтоох дьаһалта салайар үлэһиттэрин, баһылык солбуйааччыларын таларга, бигэргэтэргэ кыттыан сөп.
Федеральнай сокуоҥҥа сурулларынан, муниципальнай тэриллии баһылыгын түөрт көрүҥүнэн талар көҥүллэнэр:
- Муниципальнай быыбарга
- Муниципальнай тэриллии бэрэстэбиитэллээх уорганыгар бэйэ састаабыттан
- Муниципальнай тэриллии бэрэстэбиитэллээх уорганыгар Арассыыйа субъегын үрдүкү дуоһунастаах сирэйэ киллэрбит хандьыдаатыттан
- Муниципальнай тэриллии бэрэстэбиитэллээх уорганыгар куонкурус түмүгүнэн киирбит хандьыдааттартан талаллар.
Муниципальнай тэриллии баһылыга олохтоох дьаһалтаны салайыан сөп эрээри, бэрэстэбиитэллээх уорган бэрэссэдээтэлин боломуочуйатын толорор бырааба суох.
Субъект киин куоратын баһылыгын бэрэстэбиитэллээх уорган субъект үрдүкү дуоһунастаах сирэйэ киллэрбит хандьыдаатыттан талар. Оттон күн бүгүн үлэлии олорор улуус, нэһилиэк баһылыктара, дьокутааттар талыллыбыт болдьохторо бүтүөр диэри үлэлиэхтэрэ. 2025 с. талыллыбыт дуоһунастаах дьоҥҥо ити эмиэ сыһыаннаах.
Онон олохтоох салайыныыга өрөспүүбүлүкэҕэ саҥа сокуон киириэхтээх. Бу боппуруос тула биллэр уопсастыбаннай диэйэтэллэр, өрөспүүбүлүкэни салайыыга дьоһун кылааттарын киллэрбит ытык дьоммут Климент Иванов, Егор Ларионов, ХИФУ бэрэсидьиэнэ Евгения Михайлова, Саха Өрөспүүбүлүкэтин Конституционнай Сэбиэтин бэрэссэдээтэлэ Петр Гоголев о.д.а. бэйэлэрин санааларын эттилэр.
Ол туһунан «Ил Түмэн» хаһыат кэлэр нүөмэригэр ааҕыҥ.
Василий Кононов хаартыскаҕа түһэриитэ.
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
