Бэлиитикэ

Мунньаҕы Ил Түмэн билимҥэ, үөрэххэ, култуураҕа, иһитиннэриилэри киэҥник тарҕатар сириэстибэлэргэ уонна уопсастыбаннай дьыалаларга сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Феодосия Габышева иилээн-саҕалаан ыытта.

“Аһаҕас парламент” үлэтигэр Ил Түмэн вице-спикера Антонина Григорьева, Дьокуускай думатын бэрэссэдээтэлин бастакы солбуйааччы Евдокия Евсикова, Саха сирин норуотун дьокутааттара, ситэриилээх былаас уорганнарын, Дьокуускай уокуруктарын, үөрэх тэрилтэлэрин бэрэстэбиитэллэрэ, уопсастыбанньыктар, эспиэрдэр кыттыыны ыллылар.  

Феодосия Габышева мунньах саҕаланыытыгар үөрэх эйгэтигэр сөптөөх үп-харчы көрүллэ турарын уонна кэлэр сыллааҕы өрөспүүбүлүкэ бүддьүөтүгэр эбии үп-харчы көрүллүөҕэ эттэ.

Сүрүн дакылааты Ил Түмэн дьокутаата Марина Силкина оҥордо.

Бастатан туран, парламентарий уһуйааннарга уочарат боппуруоһа сытыытык турар диэтэ. Ол курдук, 2020 сылга Дьокуускайга уочаракка 12 030 оҕо турбут, ол иһигэр 0-1,5 саастарыгар диэри 5504 оҕо, оттон 1,5-3 саастарыгар диэри 5530 оҕо. 2020 сыл балаҕан ыйыттан муниципальнай уһуйааннарынан 5913 оҕо хабыллыбыт. Ити саҥа уһуйааннар үлэҕэ киирбиттэрин учуоттаан туран.

Норуот дьокутаата кэккэ уһуйааннары өрөмүөннээн, эбии 800 миэстэни таһаарыахха сөп диэн эттэ.

Иккиһинэн, Марина Силкина СӨ Бырабыыталыстыбатын 26.06.2014 сыллааҕы 179 №-дээх уурааҕын Арассыыйа Федерациятын үөрэҕин министиэристибэтин методическай сүбэлэригэр сөп түбэһиннэрэр наадатын ыйда. Оччоҕо оҕо доруобуйата уонна олоҕо куттала суох буолууларын хааччыйар үлэһиттэргэ төлөбүр оҥоһуллар диэтэ. Кэлэр 2021 сылга ити үлэһиттэр хамнастарыгар 357 мөл. солк. былааннаммыт.

Үсүһүнэн, норуот дьокутаата үөрэх тэрилтэлэрин мэдиссиинэ өҥөтүнэн хааччыйыы боппуруоһун суһаллык быһаарар наадатын эттэ. Билигин оҕо тэрилтэлэригэр үлэлиир миэдиктэр доруобуйа харыстабылыгар да, үөрэххэ да киирсибэттэр. Көннөрү тэхэньиичэскэй үлэһит курдук сылдьаллар. Онон туох да көмүскэлэ суохтар.  

Марина Силкина 2015 сыл бэс ыйын 5 күнүгэр СӨ доруобуйаҕа харыстабылын уонна үөрэҕин министиэристибэлэрэ “Саха Өрөспүүбүлүкэтин үөрэҕин тэрилтэлэригэр доруобуйа харыстабылын сайыннарыы” туһунан бирикээһи таһаарбыттарын санатта. Онон үөрэх тэрилтэлэригэр үлэлиир миэдиктэр доруобуйа харыстабылын эйгэтигэр көһүөхтээхтэр. Ол эрээри, күн бүгүн уһуйааннарга ити үлэһиттэр үөрэх министиэристибэтин штатнай үлэһиттэрин быһыытынан сылдьаллар уонна хамнастарын муниципалитеттартан ылаллар.

Ил Түмэн вице-спикера Антонина Григорьева уһуйаан үлэһиттэрин хамнастарын араастаһыыларын уонна социальнай өйөбүллэрин боппуруоһун хаттаан көрөр наадатын эттэ. Парламентарий уһуйаан үлэһиттэрин нэдиэлэтээҕи ноҕуруускалара 36 чааска тэҥнэһэр диэн бэлиэтээтэ. Ол аата учуутал ноҕоруускатыттан 2 төгүл элбэх. Маны таһынан, 30 сылтан үөһэ педагогическай ыстаастаах уһуйаан үлэһиттэригэр чэпчэтиилээх ипотека олохтоноро буоллар диэн этии киллэрдэ. Ити боппуруоһу федеральнай таһымҥа таһааран көрүөххэ сөп диэтэ.

Үөрэх министиэристибэтин үп-харчы салаатын салайааччытын э.т. Татьяна Жиркова 2020 сылга уһуйааннарга толору үбүлээһин көрүлүннэ диэн эттэ. Ол эрээри, 2021 сылга үбүлээһин 91 % эрэ көрүллүбүтүн иһитиннэрдэ, ол эбэтэр 8 млрд. 486 мөл. солк. Маны таһынан, кини Арассыыйа үөрэҕин министиэристибэтэ педагогическай үлэһиттэргэ хамнас саҥа төлөбүрүн систиэмэтин оҥоһуутугар ылсыбытын кэпсээтэ.  

Феодосия Габышева үбүлээһин боппуруоһун быһаарыыга бастакы уочарат доруобуйаларынан хааччахтаах оҕолорго болҕомто ууруллуохтааҕын туһунан санатта.

Үөрэх үлэһиттэрин профсойууһун бэрэссэдээтэлэ Зоя Окоемова суһал быһаарыыны ирдиир боппуруостарга тохтоото. Ол курдук, дистанцоннай үөрэх кэмигэр учууталлар уокка, интэриниэккэ, оборудование өрөмүөнүгэр төлөбүрдэрэ, ноҕоруускалара улааппытын туһунан ыйда уонна бэйэни харыстаныы сириэстэбэлэринэн хааччыйыы мөлтөхтүк быһаарылларын эттэ.

Норуот дьокутаата Алена Атласова эһиилги бүддьүөт барылыгар сорох сыыппаралары чуолкайдаата.

Мунньаҕы түмүктээри туран, Феодосия Габышева үбүлээһиҥҥэ баар кыһалҕалары быһаарыыга тэрилтэлэр икки ардыларынааҕы үлэлиир бөлөх тэриллэригэр этии киллэрдэ. “Кыһалҕа судургу буолбатах. Тэрилтэлэр икки ардыларыгар бииргэ үлэлээһин ирдэнэр. Уопсастыбаннаһы, төрөппүттэри эмиэ кыттыһыннарыахтаахпыт”, – диэн бэлиэтээтэ.  

Ил Түмэн пресс-сулууспатын матырыйаалынан.