Бэлиитикэ

Мунньахха Бырабыыталыстыба Бэрэссэдээтэлин солбуйааччы Денис Белозеров, экология, айылҕаны туһаныы уонна ойуур хаһаайыстыбатын миниистирэ Сахамин Афанасьев, о.д.а. кытыннылар.

Сүбэ мунньаҕы аһарыгар сис кэмитиэт баһылыга Елена Голомарева Хоту сир аҕыйах ахсааннаах норуоттарын общиналарын Сойууһун туһаайыы суругун аахта. Манна этиллэринэн, Иркутскай уобаластан маһы бэлэмниир «Ангара» уонна  «ВудЛэнд24» тэрилтэлэри кытта дуогабар түһэрсиллибит. Онуоха ити сирдэргэ хаһаайынныыр тэрилтэлэри, ол иһигэр төрүт олохтоох норуоттар общиналарын кытта сөбүлэһиннэриитэ, уопсастыбаҕа истиитэ суох, сонуну тарҕатар ситимнэргэ иһитиннэриитэ суох, олохтоохторго билиһиннэрбэккэ, ойуур кэрдиллиэхтээх оройуоннарыгар, нэһилиэктэргэ биллэрбэккэ эрэ аукционнар сокуону кэһэн тэриллибиттэрэ сабаҕаланар.   

Ити боппуруоска СӨ экологияҕа миниистирин солбуйааччы Александр Агеев дакылаат оҥордо.

Ол курдук, 2019 сыл ахсынньы 30 күнүгэр ыытыллыбыт аукцион түмүгэр Амма оройуонун сиригэр ойуур учаастагын түүлэһиигэ 2 дуогабар түһэрсиллибит. Бастакы дуогабар  аукцион соҕотох кыттааччыта «АНГАРА» ХЭТ-ни кытта 46 сыл болдьоххо түһэрсиллибит. Иккис дуогабар 36 сылга суоттаан «ВудЛэнд24» ХЭТ кытта түһэрсиллибит. Ойуур учаастактара ойуур фондатын сирдэригэр Алдан оройуонугар бааллар. Ити сирдэргэ туһаныллар ойуурдарга үүнэр 101-тэн үөһэ саастаах, харыстанар ойуурдарга 121-тэн үөһэ саастаах сиппит, эмэҕирбит мастары кэлимник уонна талан кэрдии былааннанар. Дуогабар быһыытынан, түүлэһээччи 0-20 саастаах эдэр мастары харыстаан уонна кырыс буору көбүтэн, минераллаан, ойуурдары чөлүгэр түһэрэр тэрээһиннэри булгуччу ыытыахтаах. Ойууру чөлүгэр түһэрии кэрдиллэр иэҥҥэ сыллата ыытыллыахтаах. Министиэристибэ иһитиннэрбитинэн, ити учаастактарга Хоту сир аҕыйах ахсааннаах норуоттара үгэс быһыытынан туһанар сирдэрэ суох.

Ил Түмэн Бэрэссэдээтэлин солбуйааччыта Виктор Губарев аукциоҥҥа олохтоох маһы соҕотуопкалыыр тэрилтэлэр тоҕо кыттыбаттарын ыйытта. Норуот дьокутаата Владимир Членов Саха сиригэр ойуур бырамыысыланнаһын сайдыытыгар судаарыстыба бырагыраамата суоҕар болҕомтону туһаайда. Миниистири солбуйааччы Александр Агеев аукциоҥҥа Саха сирин тэрилтэлэрэ кыттыыларыгар үлэ барбытын, ол эрээри үөһэ этиллибит эрэ тэрилтэлэр кыттыбыттарын чопчулаата.

Баай-дуол уонна сир сыһыаннаһыыларыгар миниистири солбуйааччы Нюргустана Пахомова куонкурус сокуоҥҥа сөп түбэһиннэрэн ыытыллыбытын саарбахтаата. Кини этэринэн, аҕыйах ахсааннаах норуоттар туһанар сирдэрин булгуччу зоналааһын барыахтаах. Онон «Анымныр» община сирэ-уота зоналамматаҕыттан сылтаан, итинник быһыы-майгы тахсыбыт буолуон сөп. Хамсаабат баай-дуол судаарыстыбаннай реестригэр сири сиргэ түһэрэр таһаарыллыбат. Онон итиннэ хос быраап туһунан түмүгү оҥорор эрдэ диэтэ.

Айылҕа харыстабылыгар борокуруор Андрей Ноговицын билигин аукциоҥҥа сыһыаннаан бэрэбиэркэ ыытылларын иһитиннэрдэ.

Денис Белозеров учаастактар кыраныыссаларын сирийэн бэрэбиэркэлиир наадатын кытта сөбүлэстэ. Аукциону ыытыы төһө сокуоннайын Айылҕа харыстабылыгар борокуратуура бэрэбиэркэлиэхтээх. Денис Георгиевич тутуу салаата наадыйыытын хааччыйыахтаах олохтоох маһы бэлэмниир тэрилтэлэри өйүүр туһунан Владимир Членов этиитин кытта сөбүлэстэ. Кини ойууру саҥардыы тэрээһиннэригэр тохтоон, сиппит мас номнуо үүммэтин, онон итинник маһы кэрдии эдэр көлүөнэ тыа үүнэригэр көмөлөһөрүн эттэ. Саамай сүрүнэ – сиппит уонна эмэҕирбит маһы кэрдэр тэрилтэлэргэ кытаанах хонтуруол хааччыллыахтаах, оттон кэһии түбэлтэтигэр санкциялар туһаныллыахтаахтар.

Экология миниистирэ Сахамин Афанасьев министиэристибэ улахан үлэни ыыппытын түмүгэр Алдан, Ленскэй уонна Өлүөхүмэ оройуоннарыгар айылҕаҕа, экологияҕа хоромньута суох маһы бэлэмниир үлэ ыытыллыан сөп учаастактара баар буолбуттарын эттэ. Сотору итинник учаастактар Уус-Маайа оройуонун сиригэр баар буолуохтара. Түүлэһээччилэр сыллата ойууру туһаныыга декларацияны биэриэхтээхтэр. Кини этэринэн, сотору кэминэн гражданнарга, чуолаан, Амма улууһун олохтоохторугар быһаарар сыалтан көһө сылдьар «төгүрүк остуоллар» ыытыллыахтара.

Амма улууһун баһылыга Николай Архипов уонна дьокутааттар улуустааҕы Сэбиэттэрин бэрэссэдээтэлэ Софья Александрова маһы кэрдии Амма өрүс айылҕатыгар дьайыылаах буолуоҕуттан гражданнар дьиксинэллэрин кэпсээтилэр. Билигин  улууска ити боппуруоска хамыыһыйа тэриллибит.

Санаалары атастаһыы кэнниттэн, сис кэмитиэт чилиэннэрэ Алдан оройуонугар Хоту сир аҕыйах ахсааннаах олохтоох норуоттарын сирдэрэ чопчуланыар диэри ойуур учаастактарын түүлэһэр дуогабардар дьайыыларын тохтотор туһунан Экология министиэристибэтигэр этиилээх тахсарга быһаардылар. Биэдэмистибэлэр икки ардыларынааҕы хамыыһыйаҕа норуот дьокутааттара уонна толоруулаах былаас бэрэстэбиитэллэрэ киирдилэр.

Ил Түмэн пресс-сулууспатын матырыйаалынан