Экэниэмикэ

Атыыһыт хамнаһа 50 000 солк. үөһэ

Бытовой тиэхиньикэни атыы­лыыр федеральнай ситим маҕаһыыннарын кэнниттэн, өрөс­пүүбүлүкэҕэ бородууктаны атыылыыр Х5 Retail Group киирдэ. 1999 с. бастакы «Пятерочка» аһыллыаҕыттан, Калининградтан Камчаткаҕа тиийэ киэҥник тарҕанна. Дойду үрдүнэн 21 000 тахса маҕаһыын үлэлиир.

СӨ Урбаанын, атыыга-эргиэҥҥэ уонна туризмҥа миниистирин бастакы солбуйааччы Максим Карбушев иһитиннэрбитинэн, күн бүгүн Саха Сиригэр 26 600 атыы-эргиэн эбийиэгэ, 169 дьаарбаҥка бааллар. 2023 с. түмүгүнэн, өрөспүүбүлүкэ Уһук Илиҥҥэ атыы-эргиэн кээмэйинэн үһүс миэстэни ылар. Кэлэр биэс сыл иһигэр хампаанньа Дьокуускайга, Мииринэйгэ уонна Нерюнгрига «Пятерочка» өссө 30 маҕаһыынын арыйар былааннаах.

Хампаанньа кууһунан атыынан эмиэ дьарыктанар, улахан логистическай ыскылаат Красноярскайга баар, быйыл Иркутскайга тутуллан үлэҕэ киириэхтээх. Билиҥҥитэ Дьокуускайга «Пятерочка» биэс маҕаһыыныгар 50-ча киһи үлэлиир, сыл бүтүөр диэри 150-180 үлэ миэстэтэ тахсыахтаах. Үлэһиттэрин бэйэлэрэ үөрэтэллэр, атыыһыттар хамнастара 50 000 солк. үөһэ. 

«Пятерочка» Дьокуускайга 24 олохтоох оҥорон таһаарааччыны кытта дуогабардаспыт, өссө 15 эбиллиэхтээх. Хампаанньа бородууксуйа бары ирдэбилгэ эппиэттиирин тутуһар, ас-үөл сибиэһэй, хаачыстыбалаах буоларын хонтуруоллуур. 

Федеральнай маҕаһыыннар олохтоох хааһынаҕа төһө нолуогу төлүүллэрин билээри салгыы тылы СӨ Үбүн миниистирин бастакы солбуйааччытыгар Иван Алексеевка биэрдилэр. Кини федеральнай маҕаһыыннар туспа учуоттамматтарын туһунан эттэ. Холобур, 80-ча юридическай сирэйтэн өрөспүүбүлүкэ бүддьүөтүгэр 2021 с. 295 мөл. солк., 2022 с. 363 мөл. солк., 2023 с. 487 мөл. солк. киирбит. Көстөрүн курдук, нолуоктан үп киириитэ икки төгүл үрдээбит. Сүрүн нолуок тэрилтэ барыыһыттан уонна биирдиилээн дьон дохуоттарыттан киирэр. Улахан суумалаах нолуогу бытовой тиэхиньикэни атыылыыр маҕаһыыннар төлүүллэр, 2023 с. түмүгүнэн 299 мөл. солк. олохтоох хааһынаны хаҥаппыт. 

Кини өрөспүүбүлүкэ иһигэр үлэлиир айылҕа баайын хостуур хампаанньалар атын эрэгийиэҥҥэ регистрациялаахтарын, көмүһү, таас чоҕу туһаҕа таһааран баран, НДФЛ нолуогун сылга 2000 солк. төлүүллэрин кэпсээтэ. Ити дааннайдары нолуок уорганыгар ыыттахха, учуокка туран, киһилии төлөөн баралларын туһунан эттэ. Маннык хайысхалаах үлэ түмүгэр, 2023 с. бырамыысыланнас хампаанньалара Саха Сирин бүддьүөтүгэр 9 млрд. солк. эбии төлөөбүттэр.

Иван Алексеев «Пятерочка» маҕаһыын эмиэ Арассыыйа Федеральнай нолуогабай сулууспатын управлениетын Саха Сиринээҕи салаатыгар учуокка туран, нолуогу манна төлүөхтээҕин иһитиннэрдэ.

Дьокуускайга Новосибирскай олохтооҕо «Пятерочка» франшизатын атыылаһан арыйбыт, ол иһин биэс маҕаһыын барыыһа барыта кииннэммит сүрүн тэрилтэҕэ Х5 Retail Group барар, онтон Новосибирскайга өлүүтүн ыыталлар.

Сүрүн дакылааччыттары истэн, норуот дьокутааттара ыйытыктары биэрдилэр. Иван Данилов каасса аппараатын ханна регистрациялаабыттарын туоһуласта. Саргылана Ябловская, Арассыыйа Федеральнай нолуогун сулууспатын  Саха Сиринээҕи салаатын салайааччытын солбуйааччы чуолкайдаабытынан, манна регистрациялаабыттар.

Хамнас икки төгүл үрдүк буолуохтаах дуо?

Норуот дьокутаата Владимир Федоров олохтоох оҥорон таһаарааччылар бородууксуйаларын «Пятерочкаҕа» киллэрэр туһунан ким туруорсарын, ырыынакка кинилэр табаардара хас бырыһыаны ыларын интэриэһиргээтэ. Дьокуускай куорат Дууматын Урбааҥҥа, бырамыысыланнаска, атыыга-эргиэҥҥэ уонна тырааныспарга бастайааннай хамыыһыйатын бэрэссэдээтэлэ Ольга Шерстянникова чуолкай сыыппараны эппэтэ эрээри, «Пятерочкаҕа» Дьокуускай куорат дистрибьютордарын, улахан уонна кыра урбаанньыттары киллэрэр наадалааҕын туруоруста.

Ил Түмэн Урбааҥҥа уонна туризмҥа сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Алексей Корнилов федеральнай ситим маҕаһыыннарын үлэһиттэрэ Саха Сирин олохтоохторо буолалларын быһыытынан, хамнастарыгар оройуоннааҕы эбилик ааҕыллыахтааҕын, ону төһө тутуһалларын туоһуласта. Кини «Пятерочка» үлэһиттэрин хамнаһыгар 80% оройуоннааҕы эбилик ааҕыллан, хамнас икки төгүл үрдүөхтээҕин, уоппускаҕа барарга айан ороскуота төлөнүөхтээҕин санатта. Алексей Дмитриевич биллэриини көрдөххө, хамнаска эбилик суоҕун туһунан эттэ.

Максим Карбушев ити ыйытыкка СӨ Үлэҕэ уонна социальнай сайдыыга министиэристибэтэ чуолкай хоруйдуон сөбүн бэлиэтээтэ. Ону таһынан, атыыһыттарга 50 000 солк. үөһэ хамнаһы төлүүллэрэ, дьиҥэр, сөбүн, өрөспүүбүлүкэҕэ атыы-эргиэн салаатыгар үгүстэр итиччэ хамнаһы ылалларын, “өрө баран” акылааттарын өссө икки төгүл улаатыннарар сатамматын туһунан иһитиннэрдэ.

Алексей Корнилов өскөтүн Белгород куоракка «Пятерочка» атыыһыта 50 000 солк. хамнастаах түгэнигэр, Дьокуускайга итинник дуоһунаска үлэлиир атыыһыт хамнаһа икки төгүл үрдүк буолуохтааҕын, оройуоннааҕы эбилик ааҕыллыахтааҕын модьуйда.

Виктор Федоров итинник өйдөбүл суоҕун, Дьокуускайга Аппа уҥуор уонна Сайсарыга дьиэ сууйааччыга тус-туһунан хамнаһы төлүөххэ сөбүн, хамнас алын кээмэйэ төлөнөр түгэнигэр ким даҕаны мөккүһэр кыаҕа суоҕун эттэ.

Дьадайыыны аччатыаҕа

Иван Данилов «Пятерочкаҕа» кэккэ бородууктаҕа, холобур, саахарга сыана чэпчэкитэ нэһилиэнньэ дьадайыытын кыччатарга көмөлөһөр эрээри, кыра урбаанньыттар ырыынактан барыахтарын сөбүн сэрэтэн туран, олохтоох ырыынагы көмүскүүр наадалааҕын бэлиэтээтэ. Кэлии федеральнай ситим маҕаһыына дьону тарда сатаан, маҥнай утаа эрэ чэпчэки сыананы тутуо, онтон син биир үрдэппитинэн барыа.

Максим Карбушев атын ма­ҕаһыыннары кытта тэҥнээн көр­дөххө, «Пятерочкаҕа» сыана олох даҕаны чэпчэкитэ суоҕун, кинилэр ас-үөл арааһа дэлэгэйинэн, сибиэһэйинэн сүүйэллэрин иһитиннэрдэ. Өрүс суола сабылыннаҕына, түргэнник буортуйар бородууктаны Красноярскайтан, Новосибирскайтан сөмөлүөтүнэн таһар былааннаахтарын, ону таһынан, олохтоох оҥорон таһаарааччылары кытта үлэлииргэ бэлэмнэрин билиһиннэрдэ. Х5 Retail Group контрагеннары кытта дуогабардаһарыгар бородуукта тиһигин быспакка кэлэригэр, хаачыстыбатыгар, сибиэһэйигэр, аһы-үөлү оҥоруу ирдэбилигэр төһө эппиэттииригэр улахан болҕомтотун уурар. 

Биллэн турар, улахан федеральнай ситим Саха Сиригэр киирэн, хас даҕаны маҕаһыыны арыйара олохтоох урбаанньыттарга охсуулаах. Ким эрэ сабыллыа, атын эйгэҕэ көһүө. Максим Карбушев кыра маҕаһыыннар «Пятерочка» франшизатынан үлэлиэхтэрин сөбүн туһунан иһитиннэрдэ. Табаардарын Х5 Retail Group ыскылааттарыттан аҕалаллар, оттон юридическай сирэй туспа буолуон сөп.

Ольга Шерстянникова федеральнай ситим бары маҕаһыыннарыгар собуоттан саахары кууһунан чэпчэки сыанаҕа ыларын, ол иһин удамыр сыанаҕа атыылыыр кыахтааҕын бэлиэтээтэ. Оттон кыра урбаанньыттар итинник үлэлиир кыахтара суох.

Виктор Федоров «М.Видео», «DNS», «Эльдорадо», «Светофор» курдук улахан федеральнай ситим маҕаһыыннара Дьокуускайга кэлбиттэрэ ырааппытын, олохтоох урбаанньыттарга улахан куттал суоһаабатын туһунан санаатын үллэһиннэ. Олохтоох оҥорон таһаарааччылар удамыр сыанаҕа хаачыстыбалаах бородууксуйаны аҕаллахтарына, ханнык баҕарар федеральнай ситим маҕаһыына ыларын туһунан эттэ. Күн бүгүн «Пятерочкаҕа» Дьокуускайдааҕы килиэп, үүт собуотун, «Саюри» о.д.а. бородууксуйалара хамаҕатык атыыланаллар.

Куоракка эт, балык, үрүҥ ас сыанатын нэдиэлэ аайы үрдэтэллэр, оттон хамнас ый аайы эбиллибэт, ол иһин ырыынакка улахан федеральнай ситим кэлэн, атыылаһааччы туһугар күрэстэһии үөскээтэҕинэ, баҕар, сыана үрдүүрэ арыый бытаарыа этэ.

Хаартыска: Василий Кононов, Рrimamedia.ru, Sakhaday