Ил Түмэн бэрэссэдээтэлэ Алексей Еремеев салалталаах парламент дьокутааттарын бөлөҕө олунньу 11-13 күннэригэр илин эҥэр улуустарга -Аммаҕа, Чурапчыга, Тааттаҕа сылдьан тыа хаһаайыстыбатыгар судаарыстыбаннай боломуочуйалары улуустарга биэрии боппуруостарынан үгүс көрсүһүүлэри ыытта, хаһаайыстыбаларга сылдьан үлэһиттэр , бородууксуйа оҥорооччулар санааларын кытта билистэ.
Биир сүрүн соругунан саҥа сокуонунан киирэр уларыйыылар ньымаларын туһунан хаһаайыстыбаларга быһааран, туох түмүгү ситиһэри чуолкайдаан биэрдилэр. Ону кытта, бородууксуйаны оҥорооччулар этиилэрин, санааларын барытын түмэн, былааны толорууга үлэни хайдах тэрийэр туһунан киэҥ кэпсэтии тэрилиннэ. Өрөспүүбүлүкэ парламенын бөлөҕө бастатан туран, хас улуус аайы 3-4 хаһаайыстыбаҕа сырытта уонна иккиһинэн, уопсай этиилэри, туруорсуулары истэр, дьүүллэһэр төгүрүк остуоллары ыытта. Онуохаҕа, бу төгүрүк остуоллар боломуочуйалары хайдах сөпкө туһанар, үлэлэтэр туһунан дьүүллэһии былаһааккатынан буоллулар диэххэ сөп.
Бу үс улууска үлэлиир хаһаайыстыбалар Саха Сиригэр балайда улахан кээмэйдээх эт, үүт, үүнээйи бородууксуйатын оҥорон таһаараллар. Онон уларыйыылары киллэрии кинилэргэ бастакынан улаханнык дьайарынан, хаһаайыстыбалар салайааччылара долгуйаллара, сэрэхэчинэллэрэ биллэр. Туруорсуулартан уонна этиилэртэн сирдэттэххэ, бары хаһаайыстыбалар боломуочуйалар улуустарга бэриллибиттэрин сэргииллэр, өр кэмҥэ кэтэспит дьайыыбыт оҥоһулунна диэн бу сокуон үлэлииригэр бигэ эрэллээхтэр.Ил Түмэн дьокутааттарын сырыытыгар биир сүрүн боппуруоһунан туттарыллар үүт сыаната буолла. Кырдьыга да, парламент салайааччыта Алексей Еремеев бары көрсүһүүлэргэ эппитинии "Тыа хаһаайыстыбата, төрүт дьарыкпыт - бу омук, норуот быһыытынан тыыннаах хаалар хайысхабыт" буолар. Ол курдук, 2025 сылга тыа хаһаайыстыбатын салаатыгар 16 млрд. солк. көрүллүбүтэ ону кэриһилиир диэххэ сөп.Төгүрүк остуолларга, хаһаайыстыбаларга даҕаны сылдьан көрдөххө, сүрүн туруорсуунан үүтү туттарыы сыанатын үрдэтии буолла.
Үүтү туттарыы сыаната билигин сорох кэтэх хаһаайыстыбалар туһанар төбө иһин 39 тыһ. солк ньыматын кытта ыкса ситимнээх. Туттарыллар үп сыанатын халбаҥнааһына бу төбө иһин бэриллэр көмө харчыны кытта биир баайыылаах оҥорбут. Ол гынан баран, билигин хаһаайыстыбалар ааҕынан көрөн баран, үүтү туттарыы барыстаах буолсу дииллэрин бэлиэтиэххэ наада.
Манна кэпсэтиини уонна дьүүллэһиини бу тыын хайысхаҕа күннэтэ үлэлэһэр Ил Түмэн тыа сирин уонна аграрнай боппуруостарга сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Алексей Атласов иилээн-саҕалаан, чопчу сыыппаларынан, көрдөрүүлэринэн быһааран биэрдэ. Ол курдук үүтү тутууга судаарыстыбаттан көмө субсидия курдук көрүллэрэ илин эҥэр улуустарга былырыын 2024 сылга 65 солк. этэ. Быйыл 2025 сылга судаарыстыбаннай боломуочуйалар улуустарга бэриллэн, 14 хайысханан үбүлээһин барыта улуустар дьаһалталарын көрүүтүгэр бааллар. Ол иһигэр үүтү тутуу сыаната, билигин биэрэр информацияларынан, улуустарга күүстээх ааҕыыны-суоттааһын бара турар, хас да көрүҥнээх сыыпараллар тахсаллар, уопсайынан чугаһаппыттар да, бигэргэнэ илик, барыллааһынынан , үрдүөхтээх.
Оттон үүтү соҕотуопкалааһын сыаната улуус аайы соҕотуопкалыыр тэрилтэ бэйэтэ бигэргэппит сыанатынан олохтонор. Улуус аайы ол сыаната туспалаах. Ортотунан көрдөххө , биир лиитэрэҕэ 15 солк саҕалана, арыый үрдүк буолуон сөп. Онон субсидия харчыта 65 солкуобайтан балачча үрдүүрэ сабаҕаланар уонна соҕотуопка сыанатын кытта эбиллэн, биир лиитэрэ үүт иһин 95-97 солк. эбэтэр кыратык үгүөрү тахсыаҕын сөп. Хаһаайыстыбалар этиилэринэн, үүтү туттарыы сыаната 100-120 солк буолара наадалаах. Билигин үүтү туттарыы бүтэһик сыаната улуустарга үүтү соҕотуопкалыыр тэрилтэлтэртэн быһаччы тутулуктанна. Онон үүт тула билигин бэрт киэҥ дьүүллэһии, чуолкайдаһыы бара турара көһүннэ.
Ил Түмэн бөлөҕөр бэрэссэдээтэл Алексей Еремеевы тэҥэ парламент тыа сиригэр уонна аграрнай бэлиитикэҕэ сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Александр Атласов, олохтоох салайыныыга сис кэмитиэт бэрэссэдээтэлэ Владимир Прокопьев, норуот дьокутааттара Александр Корякин (Амма), Павел Пинигин, Дмитрий Поисеев (Чурапчы), Прокопий Рахлеев киирэн, быыбардааччыларын кытта ыкса үлэлэстилэр.
Хаартыска Алексей Матвеев түһэриилэрэ
-
1
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
