Общество

Урут үгүөрү ынах сүөһүнү, сылгыны тутан, үксэ Протопоповтар уонна Корякиннар уустара тоҕуоруһан олорбут, Орто Бүлүү улууһун салайбыт үс кулуба, кинээс, кэлин да элбэх үтүө дьон төрөөбүт, удьуор тардыбыт, бурдугу үүннэриигэ аан дойду рекорда олохтоммут Уотту сирин саамай үрдүк томторугар Кыайыы пааматынньыга турар.

Уоттуттан төрүттээх уоттаах сэриигэ дойдуларын көмүскүү 40-тан тахса киһи барбыта, улахан аҥардара сэрии толоонуттан төннүбэтэхтэрэ биллэр.

Уотту хорсун буойуннарын кэриэстээн Иван Ильич Протопопов көҕүлээһининэн Уоттуттан төрүттээх дьон 1967 сыллаахха пааматынньык туруорбуттар. 2009 сыллаахха — Кыайыы 65 сылыгар уоттулар түмсэн, күтүөттэрин — архитектор Николай Алексеев бырайыагынан, урукку пааматынньык кэннигэр Уоттуттан сэриигэ барбыт, тыылга кыайыыны уһансыбыт туруу үлэһиттэр ааттара суруллубут иккис пааматынньыгын туруоран ситэрэн-хоторон биэрбиттэр.

Уоттуттан төрүттээх, үйэ аҥара өрөспүүбүлүкэ оҕо хаһыаттарын редакторынан үлэлээбит, Советскай Союз Геройа Николай Алексеевич Кондаков огдообото, элбэх үтүөлээх уонна үтүөкэн киһи Нина Иннокентьевна Протопопова Уоттуга кэлэ сылдьан дьон ааттара суруллубут пааматынньыга эбиллибитигэр улаханнык үөрбүтүн кэпсииллэр…

1945 сыл ыам ыйын 9 күнүгэр Аҕа дойду Улуу сэриитэ түмүктэммитин, өрөгөйдөөх Кыайыы ситиһиллибитин туһунан улахан үөрүүлээх уонна күтүүлээх сурах дойдуну тилийэ көппүтэ. Бүлүү куоратын оскуолатын алтыс кылааһын үөрэнээччилэрэ Гаврил Корякин, Пётр Корякин, Гаврил Кондаков Кыайыы туһунан сураҕы Уотту нэһилиэгэр бастакынан тиэрдибиттэрэ.

Уоттуга олохсуйан ынах сүөһү, сылгы ииттэн олорор Александр Корякин көҕүлээһининэн үтүө сураҕы тиэрдибит дьон удьуордара түмсэн, Кыайыы сураҕын кэрэһиттэрин — аҕаларын, эһэлэрин ааттарын үйэтитэн өйдөбүнньүк бэлиэни туруордулар.

Өйдөбүнньүк бэлиэни туруорар үөрүүлээх миитиҥҥэ үтүө-мааны Уотту сириттэн төрүттээх элбэх дьон, ордук, ыччат мустубута көлүөнэлэр быстыстыспат ситимнээхтэрин, түмсүүлээхтэрин көрдөрдө. Уоттулар сыл аайы Кыайыы күнүн кэннэ, ыһыахха бииргэ түмсэллэрин кэпсээтилэр. Өйдөбүнньүк бэлиэни арыйыыга нэһилиэк урукку баһылыга Артур Протопопов кыттыыны ылбытын бэлиэтиэххэ сөп.

Улуу Кыайыы 80 сылыгар, өйдөбүнньүк бэлиэни туруорар аналлаах миитиҥҥэ Чернышевскай нэһилиэгин бэтэрээннэрин Сэбиэтин бэрэссэдээтэлэ Раиса Сортоева, Чернышевскай нэһилиэгин баһылыга Антон Амбросьев, Чинэкэ биир ытыктанар олохтооҕо, үлэ бэтэрээнэ Константин Корякин, Уоттуга олорор Александр Корякин уоттулар Кыайыыны уһансыбыттарын, Кыайыы сураҕын кэрэһиттэрин туһунан, пааматынньыгы саҥардыыга, Уоттуга диэри суолу оҥорууга Гаврил Корякины, Автодор РИК Бүлүүтээҕи филиалын салайааччы Прокопий Протопоповы уо.д.а. үтүө тылларынан аҕыннылар.

Депутаттар оройуоннааҕы Сэбиэттэрин бэрэссэдээтэлэ Гаврил Корякин Улуу Кыайыы күнүнэн эҕэрдэлээн туран, Улуу Кыайыы туһунан өйдөбүл көлүөнэттэн көлүөнэҕэ бэриллэн иһэрин, ол сиэринэн, өйдөбүнньүк бэлиэ арылларын бэлиэтээтэ.

Уоттуга олорор Александр Корякин өйдөбүнньүк бэлиэни туруоруу ис хоһоонун билиһиннэрдэ:

— Мин аҕам Гаврил Федотович, бииргэ үөрэнэр доҕотторун Петр Петрович Корякин, Гаврил Васильевич Кондаков буолан сарсыарда Уоттуттан Бүлүүгэ үөрэхтэригэртиийбиттэригэр оскуола дириэктэрэ линиэйкэ тэрийэн, бүгүн, ыам ыйын 9 күнэ — Кыайыы күнэ диэн биллэрбит. 6 кылаас оҕолоро Уоттуга күүтүүлээх сураҕы тиэрдэ сүүрбүттэр. Кус Буһарбыкка Уотту дьоно бүтүннүү тахсан субуотунньукка саһаан маһын кэрдэ сырыттахтарына, Кыайыы туһунан сураҕы кэпсииллэр. Ол күн нэһилиэк дьоно түмсэн Кыайыыны бэлиэтииллэр.

Биһиги дьиэ кэргэн Петр Петрович Корякин оҕолорун кытта кыттыһан, Анна Семеновналаахха этэн, Кыайыы 80 сылыгар Кыайыы сураҕын кэрэһиттэригэр бэлиэ оҥорон туруордубут, — диэн Александр Корякин кэпсээтэ.

Александр Гаврильевич дьиэ кэргэнэ сыл аайы Кыайыы күнүгэр Чинэкэҕэ олорор тыыл бэтэрээннэрин эҕэрдэлээн ас-үөл туттарар үтүө үгэстээҕин ахтыахха сөп.

Улуу Кыайыы 80 сылыгар Уоттуга Кыайыы туһунан күүтүүлээх сураҕы бастакынан тиэрдибит Гаврил Корякиҥҥа, Петр Корякиҥҥа уонна Гаврил Кондаковка аналлаах өйдөбүнньүк бэлиэ арыллыбыта көлүөнэлэр быстыспат ситимнэрин туоһута буолар.

Николай Куприянов, ааптар хаартыскаҕа түһэриилэрэ.