СӨ Экологияҕа, айылҕаны туһаныыга уонна ойуур хаһаайыстыбатын миниистирин эбээһинэһин толорооччу Евгений Перфильев иһитиннэрбитинэн, ойуур баһаарын бохсорго 2023 сылга федеральнай бүддьүөттэн 1 млрд. 619 мөл. солк. тэҥнэһэр субвенция көрүллүбүт. Бу былырыыҥҥы сууманы кытары тэҥ. Оттон СӨ судаарыстыбаннай бүддьүөтүттэн 5 мөл. солк. элбэх үп көрүллэн, 915 мөл. солк. тэҥнэспит.
«Ойуурдары харыстыахха» национальнай бырайыак чэрчитинэн 7 ойуур баһаарын умулларыыга туттуллар тиэхиньикэ, икки баһаарынай автоцистерна, икки таһаҕас тиэйэр, биир дьону таһар массыына, икки мотуордаах оҥочо атыылаһаллара былааннанар. Маныаха бу сыалга 35 мөл. солк. тыырыллыбыт. Маны тэҥэ ойуур пуондатыгар баһаартан сэрэхтээх буолуу видеонан кэтээн көрүү ыытыллыаҕа. Минерализованнай полосалар саҥардыллыахтара, оҥоһуллуохтара, о.д.а. үлэлэр күүтүллэллэр. Бүгүҥҥү күҥҥэ 1119 киһи ойуур баһаарын бохсор тэрилтэлэр үлэлииллэр. Ол иһигэр тэрилтэлэринэн - «Якутлесресурс» - 564, «Авиалесоохрана» (ол иһигэр 405 бастайааннай, 150 кэминэн штат) - 555 үлэһиттэрдээх. Кинилэр тиһигин быспакка дьоҕурдарын сайыннараллар, билиилэрин хаҥатталлар. Парашютист-баһаарынай куурустары 10 үлэһит ааспыт.
Манна даҕатан эттэххэ, былырыын Сунтаар улууһугар парашютнай бөлөх тэриллэн, ойуур баһаарын умулларыытын түргэтииригэр көмө буолбута. Онон, бу олус наадалаах идэ буоларын бэлиэтээтилэр. Десантник-баһаарынай куурустары 25 киһи ааспыт. «Авиалесоохрана» 9 үлэһитин кэтиир-летчик бырагырааматынан үөрэппит. Маны тэҥэ, улахан ойуур баһаарын умулларыыга радиотелефонист, мотопомпалар уонна бэнзин уматыгынан үлэлиир эрбии мотористара, строповщиктар куурустарыгар квалификация үрдэтии ыытыллыбыт. 2022 сыл бүтүүтэ, министиэристибэ бирикээһинэн «кэтэнэр зона» сир иэнэ 21 мөл. га аччаабыт, бу сир-уот «күүстээхтик харыстанар зона» ыстаатыска көһөн биэрбит. Онон ойуур баһаарын кэтииргэ уонна умулларыыга ороскуот улаатыан сөп диэн эттэ.
Билиҥҥи туругунан авияцианан уонна сиринэн патруллааһын маршруттара, баһаары утары ыытыллар тэрээһиннэр судаарыстыбаннай сорудахтара бигэргэммиттэр. Ойуур баһаардарын умуруорууга «комплекснай» былаан бигэргэммит, онно олоҕуран былаан оҥоһуллар, аукционнарга докумуоннар бэлэмнэнэллэр. СӨ Нэһилиэнньэтин олоҕо-дьаһаҕа куттала суох буолуутун хааччыйар судаарыстыбаннай кэмитиэт бэрэссэдээтэлэ Дмитрий Лепчиков иһитиннэрбитинэн, 2023 сылга 462 олорор пуун ойуур баһаарыттан кутталга суоһаналлар. Бу көрдөрүү 2022 сылтан 13 олорор пуунунан кыра. Былырыын өрөспүүбүлүкэ араас муннугар искусственнай сөҥүүлэри ыҥырыы эспэримиэнэ үтүө түмүктэрдээҕин дакаастаабыт. Бу ньыма көдьүүстээҕинэн, быйыл эмиэ туттуллуоҕа. Маныаха 80 мөл. солк. судаарыстыба бүддьүөтүттэн көрүллэригэр тиэхиниичэскэй сорудах бэлэмнэнэр.
Олунньуттан кулун тутарга диэри баһылыктары, олохтоох дьаһалта исписэлиистэрин, ыксаллаах быһыы-майгы кэмитиэттэрин бэрэссэдээтэллэрин уонна солбуйааччыларын үөрэтиитэ ыытыллыаҕа. Үөрэтиини ыксаллаах быһыы-майгы уонна айылҕа харыстабылын министиэристибэлэрин исписэлиистэрэ, үөрэтэр-методикалыыр киин үлэһиттэрэ ыытыахтара. Норуот дьокутааттара ойуурга баһаартан сэрэхтээх буолуу кэмин, халаан уутун аһардыы болдьоҕун чопчулаатылар. Ол курдук, нэһилиэнньэттэн хомуллар баһаарынай хамаанда чилиэннэрин үөрэтии булгуччулаах буолуохтааҕын эттилэр. Кинилэр ыксаллаах быһыы-майгы кэмигэр хайдах, тугу гыналларын билбэт буолар түгэннэрэ тахсар. Тиэхиньикэнэн, малынан-салынан хааччыллыы боппуруоһа, төлөнөр хамнастара улаатыахтааҕын ыйдылар. Минерализованнай полосалар саҥа ирдэбиллэринэн кэҥиэхтээхтэр, маныаха муниципалитеттарга эбии үбүлээһин суоттанан тиэрдиллиэҕин ыйдылар.
Бырабыыталыстыба чааһын чэрчитинэн, норуот дьокутааттарыттан киирбит боппуруостарга уонна этиилэргэ эбии матырыйааллары тиксэриэх буоллулар.
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
