Сэргээ

Бэлиэтээн эттэххэ, форумҥа дойду 85 субъегыттан 400-чэкэ кыттааччы кэлбит. Тэрээһин сүрүн сыала – РДШ хайысхаларын оскуола иитии бырагырааматын кытта алтыһыннарыы, көдьүүстээх үлэни тэрийэр бастыҥ уопуту ырытыы уонна киэҥник тарҕатыы.

Пленарнай мунньахха этиллибит санаалартан Андрей Милехин этиитин чорботон бэлиэтиэхпин баҕарабын. Кини Арассыыйа Бэдэрээссийэтин просвещениеҕа министиэристибэтин Каадырдары бэлэмниир, кинилэр профессиональнай таһымнарын сайыннарар уонна социальнай өттүнэн өйүүр үлэни тэрийэр департамент салайааччыта буолан туран, 30 сыл анараа өттүгэр үөрэх эйгэтигэр испэсэлиис быһыытынан үлэтин старшай баһаатай дуоһунаһыттан саҕалаабытын истиҥник аҕынна.

«Эһигини көрөн олус үөрэбин. Тоҕо диэтэр, оҕолорбут ситэн-хотон, киһи буолан тахсыыларыгар куруук эрэх-турах сананар эркиннээхтэриттэн. Ардыгар төрөппүккэ, биитэр учууталга этиллибэт кыһалҕаны эһиги ылынаҕыт, оҕоҕо ордук чугас буолан, өйдүүр уонна өйүүр ураты аналлааххыт. Суолдьут сулус уонна настаабынньык быһыытынан ыччаты олох киэҥ аартыгар сирдиир, хайысхалыыр үтүө дьоҕургут билиҥҥи көлүөнэҕэ ордук наада буолла. Маныаха үтүө үгэстэри сөргүтэн, күннээҕи олоххо киллэриэх тустаахпыт. Онтон «үгэс» диэн эйгэни бүтэйдии тутан олоруу буолбакка, ону иччилиир, ис номоҕун байытар, сэһэнин ситэрэр төрүт өйдөбүллэр уонна утум-ситим дьайыылар», – диир департамент начальнига Андрей Милехин.

Салгыы форум кыттыылаахтара кэлбит ыалдьыттары кытта балысханнаах сайдыы кэмигэр уларыйа-тэлэрийэ турар уопсастыбаҕа үүнэр көлүөнэни иитиигэ хайаан даҕаны педагог өйөбүллээх буоларыгар, кини айар кута уһуктарыгар уонна дьоҕура сайдарыгар эйгэ олохтонуохтааҕын туһунан кэпсэттилэр. Маны таһынан оскуола уонна оҕо уопсастыбаннай түмсүүлэр ыкса үлэлэһэллэригэр болҕойдулар.

«РДШ» Бүтүн арассыыйатааҕы оҕолор уопсастыбаннай-судаарыстыбаннай түмсүүлэрин салайааччыта Ирина Плещёва федеральнай министиэристибэ өйөбүлүнэн «Навигаторы детства» диэн пилотнай бырайыак олоххо ыпсан эрэрин билиһиннэрдэ. Саҥа дьаһал сүрүн соруга – оскуолаҕа иитии хайысхаларын уонна оҕо уопсастыбаннай түмсүүтүн сүрүннүүр «дириэктэр сүбэһитэ» диэн ставканы киллэрии буолар.  Иккиһинэн, дьоһун хардыынан – урукку октябренокка тэҥнээх «Орлята России» диэн алын сүһүөх кылаас оҕолоругар аналлаах дойду таһымнаах саҥа хамсааһыны тэрийии.

«Аныгы кэмҥэ оҕо уопсастыбаннай хамсааһынын тэрийии уустуга диэн үс араас бөлөххө: оҕолорго, төрөппүттэргэ уонна педагогтарга, кинилэр ирдэбиллэригэр эппиэттиир уонна санааларын табар санааны күөрэтии буолар. Ол эрэн үксүгэр улахан дьон баҕата оҕолорго итэриэһи тардыбат. Оччотугар эмиэ оҕолорбут атын хайысхаҕа баралларыгар, куһаҕан дьаллыкка улдьааралларыгар тиийэллэр. Онон, бастатан туран, кэм ирдэбилин учуоттаан, оҕо интэриэһиттэн таһааран, барыбытыгар табыгастаах үлэни тэрийиэхтээхпит», – диэн олус сэргэхтик уонна элбэҕи эрэннэрдик Ирина Плещёва дакылаат оҥордо.

Тэрийээччилэр Арассыыйа таһымыгар иитии эйгэтин сэргэхситэр уонна саҥалыы ис хоһоонноох гына тэрийэр сыаллаах «Шеф в школе», «Открытый космос», «Плоды науки», «Классные встречи», «Добро не уходит на каникулы», «Большая перемена» курдук бырайыактары сэһэргээтилэр. Дьон сэҥээриитин ылан, салгыы хас биирдии оскуолаҕа киирэригэр өйдөтөр уонна сырдатар, итиэннэ оҕолору, интэриэстээх нэһилиэнньэ киэҥ араҥатын, тэрилтэлэрин көҕүлүүр үлэ ыытыллыахтааҕын эттилэр. Ордук «Орлята России» диэн саҥа бырайыагы сиһилээтилэр.

«Форум былаһааккаларыгар кытта сылдьан сыаналаатахха, эрэгийиэннэри далааһыннаах үлэ күүтэр эбит. Ис иһигэр киирэн ырыттахха, сүрдээх интэриэһинэй уонна барыта ыччакка олус наадалаах курдук. Ол эрэн тута бэйэм улууспар, оскуолаларбар ыкса тутан санаатахпына, эбии үлэһиттэр, тэрийээччилэр наадалар. Онон федеральнай киинтэн иитии хайысхатын былаанныырга уонна тэрийэргэ уларыйыылар, итиэннэ педагогтарга лаппа көмө наада буолууһу», – диир тэрээһин кыттыылааҕа Саргылана Ильина.

Аны аҕыйах күнүнэн Саха сирин педагогтара дойдуларыгар кэлэн, сэминээрдэри ыытыахтара, санааларын түмэн, сыыйа олоххо киллэрэр туһунан толкуйдуохтара.