Уопсастыба

– Нам улууһугар халаантан биэс нэһилиэнньэлэх пуун эмсэҕэлээтэ. Чөлүгэр түһэрэр үлэ саҕаланна, Хатырыкка диэри суол аһылынна. Маймаҕа уонна Түбэ суола түөрт сиринэн быһыллыбыт, уу түстэр эрэ тустаах тэрилтэлэр өрөмүөнү саҕалыахтарын наада, – диэтэ Ил Дархан Айсен Николаев  мунньаҕы саҕалыырыгар.

– Кэрийэн көтүү түмүгэ нэһилиэнньэлээх пууннар улаханнык эмсэҕэлээбиттэрин көрдөрдө. Уу билигин да элбэх эрээри, түһэн эрэрэ үөрдэр. Билигин төһө хоромньу оҥоһуллубутун ааҕыахтаахпыт. Нам улууһугар биэс сэлиэнньэ: Хатырык, Маймаҕа, Граф биэрэгэ, Бөтүҥ уонна Модут ордук оҕустардылар, – диэтэ Ил Түмэн Бэрэссэдээтэлэ Алексей Еремеев.

Хамыыһыйа быһыы-майгы судургута суоҕун, ол эрээри, хонтуруолга тутулларын бэлиэтээтэ. Ыам ыйын 19 күнэ үүнэр түүнүгэр уонна сарсыарда Аппааны быһытын бөҕөргөтүүгэ үлэлээбит дьоҥҥо махтанна. Дьон барыта турунан үлэлээбитин түмүгэр, ыган кэлбит уу сэлиэнньэҕэ киирэрэ бохсуллубут. Билигин чорботуллар соругунан эмсэҕэлээбиттэргэ көмөнү тэрийии буолар диэтэ. Улууска суһал дьаһаллар кэмигэр ылыллан, дьиэлэрин ууга былдьаппыттары быстах кэмҥэ олорор пууннар тэриллибиттэрин, онно кэлбит дьон итии аһылыгынан, иһэр уунан, аһынан-үөлүнэн, наадалаах туттар тэрилинэн хааччыллыбыттарын бэлиэтээтэ. Эмсэҕэлээбит нэһилиэнньэлээх пууннарга оттук сезона уһатылларын эттэ. Тахсыбыт хоромньуну ааҕа охсон, толуйар төлөбүрдэри хойутааһына суох биэрэргэ сорудахтаата.

– Кылгас кэм иһигэр электро-уот уонна гаас ситимнэрин чөлүгэр түһэрэ охсон, сэлиэнньэлэргэ да, чааһынай да сиэктэргэ уоту уонна гааһы хааччыйыахха итиэннэ суолу-ииһи оҥоруохха наада. Тыа хаһаайыстыбатын салаатыгар, аграрийдарга оҥоһуллар көмө мэхэньиисимигэр этиилэргитин уон күнүнэн киллэриҥ, кинилэргэ көмө хайаан да оҥоһуллуохтаах, – диэтэ Айсен Николаев итиэннэ урбаанньыттарга эмиэ болҕомтону уурарга эттэ.

Салгыы чөлүгэр түһэрэр үлэҕэ наада буолар тутуу матырыйаалын хааччыйар биир кэлим операторы быһаарарга Тутуу министиэристибэтигэр, БКСЭ-ни, ОГЭ-ни туттарыы, оҕолор сайыҥҥы сынньалаҥнарын тэрийии боппуруостарын быһаарарга Үөрэх уонна билим министиэристибэтигэр сорудахтаата. Ордук эмсэҕэлээбит биэс сэлиэнньэҕэ: Хатырыкка, Маймаҕаҕа, Граф биэрэгэр, Бөтүҥҥэ уонна Модукка чөлүгэр түһэрэр үлэлэри сүрүннээһиҥҥэ эппиэттээхтэринэн кэккэ министиэристибэлэр, биэдэмистибэлэр сыһыарылыннылар. Үлэни уопсай салайыы  Бырабыыталыстыба Бэрэссэдээтэлин бастакы солбуйааччы Дмитрий Садовниковка сүктэрилиннэ. 

Халаан туругун, уопсай балаһыанньа туһунан иһитиннэриилэри Нам улууһун баһылыга Юрий Слепцов, Өлүөхүмэ улууһун баһылыгын бастакы солбуйааччы Николай Кузнецов, Ньурба улууһун баһылыга Алексей Иннокентьев, Кэбээйи улууһун баһылыгын э.т. Александр Сивцев, Бүлүү улууһун баһылыгын бастакы солбуйааччы Иван Евсеев, Орто Халыма улууһун баһылыга Иван Лаптев оҥордулар.

Өлүөхүмэ, Ньурба уонна Нам улуустарыгар халаан таһаарбыт хоромньутун ааҕыыны тэрийэр хамыыһыйа үлэтин туһунан экология, айылҕаны туһаныы уонна ойуур хаһаайыстыбатын миниистирэ Евгений Перфильев иһитиннэрдэ. Ыам ыйын 20 күнүнэҕи туругунан, халаантан 2 720 киһи эмсэҕэлээбит, ол иһигэр Өлүөхүмэ улууһугар – 502 киһи, Ньурба улууһугар – 28 киһи, Нам улууһугар – 2 190 киһи. Барыллаан ааҕыынан, 124 мөл солк суумалаах хоромньу таһаарыллыбыт. Тырааныспар инфраструктуратыгар уонна тыа хаһаайыстыбатын эбийиэктэригэр төһө хоромньу таһаарыллыбыта билиҥҥитэ Өлүөхүмэ улууһугар эрэ ааҕыллыбыт, туһааннааҕынан 60 мөл уонна 7,5 мөл солк эбит.

Санатан эттэххэ, ыам ыйын 20 күнүттэн  эрэгийиэн суолталаах ыксаллаах быһыы-майгы эрэсиимэ биллэрилиннэ. Ил Дархан ол туһунан ыйаахха илии баттаата.  Көмөҕө сайабылыанньаны Судаарыстыба өҥөтүн порталыгар gosuslugi.ru биитэр Нам улууһун нэһилиэнньэлээх пууннарыгар баар Элбэх өҥөнү оҥорор кииннэргэ биэриэххэ сөп. Бу туһунан Ил Түмэн  пресс-сулууспата иһитиннэрэр.

Хаартыскаҕа Андрей Сорокин (ЯСИА) уонна Василий Кононов (Ил Түмэн) түһэриилэрэ