Култуура

Кыайыы күнүн үгэс быһыытынан Саха театра саҥа туруорууларынан көрсөөччү. Ол театр Кыайыыны уһансыбыт, сэрии хонуутугар охтубут буойуннарга уонна биир дойдулаахтарыгар сүгүрүйүүтүн уонна ытыктабылын бэлиэтэ буолар.

Саха театра сэрии, тыыл бэтэрээннэригэр, сэрии кэмин оҕолоругар бэлэх кэриэтэ анаабыт истиҥ-иһирэх испэктээкиллэрин мэлдьи долгуйа, сөбүлүү көрөөччүлэр. Кэнники кэмҥэ, хамсык ыарыы хааччаҕын иннинэ, С.Баранова, Л.Тимофеева, Р.Тараховскай "Сэрии туһунан трилогия», М.Варбут «Саллаат суруктара», Д.Наумов «Сандаарар сарыал саллааттара» диэн испэктээктэр ситиһиилээхтик турбуттара.

Быйыл даҕаны ыам ыйын 8 күнүгэр Дьокуускай куорат бэтэрээннэригэр аналлаах босхо аахсыйа ыытылынна. «Бу Саха театра үйэлээх өйдөбүллэри харыстыыр уонна кэлэр көлүөнэҕэ тиэрдэр ытык иэһэ буолар», – диэн П.А.Ойуунускай аатынан Саха академическай театрын дириэктэрин солбуйааччы Анатолий Николаев сааланы толору кэлбит аҕам саастаахтарга туһаайан бэлиэтээтэ.

Сонун премьераны Андрей Борисов үөрэнээччитэ, П.А.Ойуунускай аатынан Саха академическай театрын артыыһа, режиссер Роман Дорофеев туруорда. Эдэр режиссер испэктээккэ саҥа ньымалары киллэрбитэ сонун уонна сатабыллаах көстүүнэн буолла. Эксперимент быһыытынан испэктээкили сахалыы, нууччалыы саҥардыбыта ураты эйгэни үөскэттэ.

Старшина Васков оруолун АГИКИ устудьуона, нуучча уола Роман Макаров толордо. Режиссер толкуйунан, хорсун байыастар Маргарита Осянина (Ньургуйаана Шадрина), Женя Комелькова (Ильяна Павлова), Галя Четвертак (Лена Маркова), Соня Гурвич (Айталина Лавернова) уонна Лиза Бричкина (Айталина Цыпандина) уобарастара саха кыргыттарынан бэриллибитэ испэктээк ис хоһоонун көрөөччүгэ чугаһатар, хайдах эрэ оччотооҕу бириэмэ өр кэмҥэ биллибэккэ сылдьыбыт кырдьыгын арыйбыт курдук дьиҥнээхтик ылыныллар.

Испэктээк сценарийын суруйбут уонна тылбаастаабыт П.А.Ойуунускай аатынан Саха академическай театрын артыыhа Павел Ченянов көрүүтэ режиссер толкуйун кытта бэркэ дьүөрэлэһэн, оонньуу киэбэ сиһилии ситимнээх майгыланна. Маныаха сценография (худуоhунньук Михаил Егоров), уот-күөс, муусука табыгастаахтык аттарыллан, оонньууну ситэрэн-хоторон биэрэр соругун туруорааччылар кыайа туппуттара, биир курдук, ылыннарыылаах хартыынаны үөскэтэр, иккис курдук, биир сыанаҕа хас да миэстэни тэҥинэн ойуулуурга кыаҕы биэрэр.

Кута – испэктээк саамай кутталлаах сирэ. Сыана ортотунан киһи кутун-сүрүн курдары оборон ылыах ынырыктанан көстөр.  Ити кута тула сарсыарда уу чуумпуга эмискэ кырыктаах ытыалаһыы уотугар биэс эдэр кыыс тыына былдьанар. Оттон «Мы – дети страшных лет России – Забыть не в силах ничего», диэн поэтесса Зинаида Гиппиус эппит тыллара испэктээкилгэ ааҕыллыбыттара быйылгы Кыайыы бырааһынньыгын сүрүн санаатын курдук иһиллиннэ.

Эйэлээх олох, Кыайыы иһин сырдык тыыннарын толук уурбут, олоҕу ситэ олорботох сүүрбэччэлээх эрэ кыргыттар саҥардыы ситэн эрэр хахыйах уобараһа буоланнар хоҥкуһан хаалаллар. Арай кинилэр кэриэстэрэ, киһи аймах өйүгэр өлбөт-сүппэт ааттара Кыайыыны аҕалсыбыт кыһыл лиэнтэлэр буолан, билиҥҥэ диэри тэлибирии кытыасталлар...

Испэктээк бүтүүтэ артыыстар нохтолоох сүрэхтэриттэн Кыайыыны аҕалбыттарга анаабыт бокулуоннара көрөөччүлэри долгутан, сүһүөхтэригэр туруоран, саала иһэ өргө диэри олох иһин махтаныы, сүгүрүйүү ытыһын тыаһынан доҕуһуолланна.

Надежда Осипова,

П.А.Ойуунускай аатынан

Саха академическай театрын

литературнай чааhын

үлэһитэ