Издательский дом Редакция Подписка
Погода в Якутске: . -14 oC

Устуоруйаҕа бэлиэ күн үгүс, олортон муус устар 27 күнүгэр биһиги үс улахан суолталаах түгэни – Өрөспүүбүлүкэбит төрүттэниитин, Саха Өрөспүүбүлүкэтин саҥа Төрүт сокуона олоххо киирбитин уонна Арассыыйа парламентаризмын күнүн бэлиэтиибит. Ону таһынан, быйылгы бырааһынньык Төрүт Сокуоммутун — Конституцияны ылыммыппыт 30 сылын туолбут бэлиэ түгэнинэн уратылаах.

Устуоруйаҕа бэлиэ күн үгүс, олортон муус устар 27 күнүгэр биһиги үс улахан суолталаах түгэни – Өрөспүүбүлүкэбит төрүттэниитин, Саха Өрөспүүбүлүкэтин саҥа Төрүт сокуона олоххо киирбитин уонна Арассыыйа парламентаризмын күнүн бэлиэтиибит. Ону таһынан, быйылгы бырааһынньык Төрүт Сокуоммутун — Конституцияны ылыммыппыт 30 сылын туолбут бэлиэ түгэнинэн уратылаах.

РСФСР Киин ситэриилээх кэмитиэтэ 1922 сыл муус устар 27 күнүгэр Cаха Аптаныамыйатын олохтуур туһунан Дэкириэти ылыммыта. Саха Өрөспүүбүлүкэтэ тэриллэн, биһиги тыйыс айылҕалаах хотугу дойдубут социальнай-экэнэмиичэскэй, култуурунай сайдыытыгар сүҥкэн уларыйыылар тахсыбыттара. Иккис бэлиэ түгэн -- 1992 сыл муус устар 27 күнүгэр Саха АССР ХII ыҥырыылаах Үрдүкү Сэбиэтэ Саха Өрөспүүбүлүкэтин Төрүт сокуонун ылыммыта. Саха Өрөспүүбүлүкэтэ Арассыыйа Федерациятын тэҥ бырааптаах субъегын быһыытынан бэйэтин устуоруйатыгар саҥа аартыгы арыйбыта.

2012 сылтан муус устар 27 күнүгэр Арассыыйа Федерациятын Парламентаризмын күнэ бэлиэтэнэр. Өрөспүүбүлүкэ күнэ Платон Алексеевич Ойуунускай, Максим Кирович Аммосов, Исидор Никифорович Барахов, Степан Максимович Аржаков уонна кинилэр биир санаалаахтарын ааттарын кытта ыкса ситимнээх. Кинилэр эр санааларынан, бэлитиичэскэй дьулуурдарынан, бүтүн норуот дьылҕатын туһугар ылыммыт эппиэтинэстэринэн, өрөспүүбүлүкэ судаарыстыбаннаһа олохтоноро ситиһиллибитэ. Билиҥҥи уустук кэмҥэ Ил Түмэн дьокутааттара Сахабыт Сирэ көмүскэллээх, эйэлээх, сайдыылаах буоларын туһугар түмсэллэр уонна иллээх-эйэлээх олохтоох, сайдыылаах, кэскиллээх буоларга баҕа санааларын тиэрдэллэр, эҕэрдэ тылларын аныыллар.

0cb0d4b5 e649 439c 9a70 7d7b494fe8fa

Ил Түмэн наукаҕа, үөрэххэ, култуураҕа, сонуну киэҥник тарҕатар ситимнэргэ уонна уопсастыбаннай тэрилтэлэр дьыалаларыгар сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Феодосия Габышева: — Ытыктабыллаах дьоммут-сэргэбит! Сахабыт Өрөспүүбүлүкэтин уонна Арассыыйа Парламентаризмын күнүнэн итиитик-истиҥник эҕэрдэлиибин! Өссө бу күн 1992 сыллаахха Саха Өрөспүүбүлүкэтин Конституцията (Төрүт сокуона) ылыныллыбыта бэлиэтэнэр. Ааспыт сыл устата Саха АССР үйэлээх үбүлүөйүгэр анаммыт тэрээһиннэргэ бүттүүн көхтөөхтүк кытынныбыт. Чулуу судаарыстыбаннай диэйэтэллэрбит Платон Ойуунускай, Максим Аммосов, Исидор Барахов, Степан Аржаков, о.д.а. устуоруйаҕа киллэрбит кылааттарын туһунан элбэхтик ырытыстыбыт, сонуну киэҥник тарҕатар ситимнэргэ сырдаттыбыт, араас киинэлэри, кинигэлэри таһаардыбыт. Ханнык да бэлитиичэскэй, социальнай уларыйыылар буолбуттарын иннигэр, ыччаппыт устуоруйа чахчыларын дьэҥкэтик өйдөөн илдьэ хаалара, кэлэр көлүөнэлэргэ салгыы тиэрдэрэ бу барыта – биһиги ытык иэспит.

Өрөспүүбүлүкэбит Ил Түмэнэ Арассыыйа парламенын уонна Арассыыйа Федерациятын Сэбиэтин кытта көдьүүстээх үлэни ыытар. Сокуоннары олоххо киллэрэрбит таһынан, алтыс ыҥырыылаах Ил Түмэн биир дьоһун ситиһиитэ – Саха Өрөспүүбүлүкэтин социальнай-экэнэмиичэскэй сайдыытыгар судаарыстыба өйөбүлүн туһунан Федерация Сэбиэтэ ахсынньыга уурааҕы ылыныыта буолар. Манна стратегическай, социальнай суолталаах эбийиэктэри тутуу, өрөмүөннээһин, о.д.а. тыын боппуруостар киирбиттэрэ инникибитигэр эрэли саҕар. Хас биирдиибит күннээҕи олохпутугар, үлэбитигэр-хамнаспытыгар эппиэтинэстээхтик сыһыаннаһан, бэйэ-бэйэбитигэр көмөлөһөн, туруоруммут сыалларбытын ситиһэргэ дьулуһуохтаахпыт.

Күндү биир дойдулаахтарым! Билигин, хаһааҥҥытааҕар да түмсүүлээх, биир санаалаах буоларбыт ирдэнэр кэмигэр, барыгытыгар тулхадыйбат модун санааны, өй-санаа өттүнэн чэгиэн буолууну баҕарабын!

dc96b49e 2cc3 484e b635 330cd7e4d899

Ил Түмэн доруобуйа харыстабылыгар, социальнай көмүскэлгэ, үлэҕэ, дьарыктаах буолууга сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Владимир Чичигинаров: — Күндү Сахабыт Сирин олохтоохторо, үлэ, тыыл бэтэрээннэрэ! Саха Өрөспүүбүлүкэтэ төрүттэммит күнүнэн итии-истиҥ эҕэрдэ! Быйылгы сылы Ил Дархаммыт Үлэ сылынан биллэрбитэ. Үлэ киhитигэр сүрүн болҕомто ууруллар. Үлэҕэ үрдүк көрдөрүүлээх 50 чулуу дьоммутугар Ил Дархан Айсен Николаев «Үлэ киhитэ» диэн анал бириэмийэни анаата. Үлэ -- дьол, албан аат, инники сайдыы, байылыат олох төрдө буоларын бары өйдүүбүт. Оттон дойду Бэрэсидьиэнэ Владимир Путин 2023 сылы Педагог уонна уһуйааччы сылынан биллэрбитэ. Бу олус туhалаах уонна наадалаах хайысхалар. Маннык соруктарынан салайтаран, уустук кэмҥэ бары түмсүүлээх буолуоххайыҥ, өссө үрдүктэн-үрдүк көрдөрүүлэри ситиhиэххэйиҥ. Барыгытыгар чэгиэн доруобуйаны, дьоллоох олоҕу, үлэҕэ үрдүк ситиhиилэри баҕарабын!

4e8d0caf 4559 4adc 8834 f768b8af7633

Хаҥалас улууһун Сэбиэтин бэрэссэдээтэлэ Анатолий Антонов: — Муус устар 27 күнэ – Сахабыт Сиригэр сүдү уонна уһулуччу суолталаах бэлиэ күн. Улуу убайдарбыт Платон Ойуунускай, Максим Аммосов, Исидор Барахов, о.д.а. оҥорон хаалларбыт бигэ акылааттара олохпутун инникигэ сирдиир. 1990 сыл балаҕан ыйын 27 күнүгэр Саха Өрөспүүбүлүкэтин Судаарыстыбаннай Суверенитетын туһунан Декларация ылыныллыбыта.

1991 с. ахсынньы 20 күнүгэр биир дойдулаахпыт Михаил Ефимович Николаев Саха Сирин бастакы Бэрэсидьиэнинэн талыллыбыта. 1992 сыллаахха муус устар 27 күнүгэр Саха Өрөспүүбүлүкэтин Төрүт Сокуона күүһүгэр киирбитэ уонна Өрөспүүбүлүкэбит күнэ бэлиэтэнэр буолбута. Быйылгы сылга улуус дьокутааттарын Сэбиэтэ биир улахан тэрээһини: «Маһары Баһыакап – саха норуотун бас-көс дьонноруттан биирдэстэрэ» диэн I-кы зональнай научнай-практическай кэмпириэнсийэни улуус култуураҕа уонна духуобунай сайдыыга салаата, Киин бибилэтиэкэ үлэһиттэрэ буоламмыт улахан дьоҥҥо уонна оҕолорго икки сиэксийэнэн тэрийэн ыыттыбыт.

Манна улуус дьокутааттарын таһынан, нэһилиэктэр уонна Покровскай куорат дьокутааттара, олоххо көхтөөх дьон, кыраайы үөрэтээччилэр, устуоруйаны чинчийээччилэр, үүнэн иһэр кэнчээри ыччаттар кыттыыны ылбыттара. Хаҥалас улууһуттан 24 дэлэгээттээх оробуочай хамыыһыйа өрөспүүбүлүкэтээҕи бэрэстэбиитэллээх уорганнар дьокутааттарын II сийиэһигэр кыттыыны ылбыппыт. Бу сийиэс муниципальнай тэриллиилэр бэрэстэбиитэллээх уорганнарын икки ардыларыгар уопут атастаһыытыгар, кинилэр оруоллара үрдүүрүгэр олус наадалааҕа өссө төгүл бигэргэннэ.

Билигин уустук кэмҥэ өрөспүүбүлүкэ социальнай-экэнэмиичэскэй сайдыытыгар биир сомоҕо күүс буолан үлэлиирбит сүҥкэн оруоллаах. Сахабыт Сирин олоҕо-дьаһаҕа тупсарыгар, дойдубут чэчирии сайдарыгар бигэ акылаат буолар.

 Күндү доҕоттор! Б у ураты суолталаах бэлиэ күнүнэн барыгытыгар чэгиэн-чэбдик туругу, дьолу-соргуну, этэҥҥэ буолууну, или-эйэни, Сахабыт Сирэ уонна модун Арассыыйа салгыы үүнэ-сайда туралларын туһугар дьүккүөрдээх үлэни баҕарабын!

  • 0
  • 0
  • 0
  • 0
  • 0
  • 0

Комментарии (0)

Никто ещё не оставил комментариев, станьте первым.

Оставьте свой комментарий

  1. Опубликовать комментарий как Гость.
Вложения (0 / 3)
Поделитесь своим местоположением