Судаарыстыбаннай былаах, гиэрбэ уонна өрөгөй ырыатын тэҥэ, дойдубут чиэһин, көҥүлүн, тутулуга суоҕун, суверенитетын туоһулуур.
Дойду триколора бэйэтэ туспа, 300-тэн тахса сыллаах историялаах. Арассыыйаҕа былаах XVII-XVIII үйэлэргэ, судаарыстыба атаҕар туруутун кэмигэр, баар буолбут. Былаахха аан бастакынан суолта биэрбит киһинэн Петр I аҕата, Москуба ыраахтааҕыта Алексей Михайлович буолар. Бу былааҕы сүрүннээн Каспийскай муораҕа нуучча флота бэлиэ быһыытынан туттара.
Арассыыйа былааҕа 1667 сыллаахха «Орел» диэн нуучча бастакы байыаннай хараабылыгар күөрэччи көтөҕүллүбүтэ. «Орел» хараабыл уһуннук устубатаҕа: Волгаттан Астрахаҥҥа тиийэн истэҕинэ, Степан Разин бастаанньаһыттара уматан кэбиспиттэрэ.
Нуучча хараабыллара бэлиэ быһыытынан туттар былаахтарын Петр I суолталаан, дириҥ ис хоһоонноон, судаарыстыбаннай символ быһыытынан туттарга уураахтаабыта.
Ити кэнниттэн Арассыыйаҕа, былаас тутула уларыйдаҕын ахсын, судаарыстыба былааҕа эмиэ уларыйан испитэ. Холобура, 1858-1883 сылларга, Романовтар ыраахтааҕылыыр кэмнэригэр, хара-араҕас-үрүҥ өҥнөөх былааҕы ыйыыллара. Оттон сэбиэскэй кэмҥэ олорбут дьон судаарыстыбаннай былаах уот кыһыл өҥнөөҕүн өйдүүллэр. Ити былаах 1923 сыл сэтинньи 13 күнүттэн 1991 сыл ахсынньы 25 күнүгэр диэри кытыаста тэлибирээбитэ.
Өктөөп өрөбөлүүссүйэтин өҥүн Андреевскай былаах дьэрэкээн дьүһүнүгэр уларытар туһунан аан бастаан өссө путч буолуон иннинэ норуот дьокутаата Виктор Ярошенко этии киллэрбитэ. Оттон 1991 сыллаахха атырдьах ыйын 22 күнүгэр буолбут РСФСР Үрдүкү Сэбиэтин сугулааныгар Арассыыйа былааҕа үс өҥнөөх буоларын бигэргэппиттэрэ.
Ити күнтэн ыла дойду историята аны атын хайысханан сайдарын бэлиэтээн, 1994 с. атырдьах ыйын 20 күнүгэр РФ Бэрэсидьиэнэ Борис Ельцин «Судаарыстыба былааҕын туһунан» Ыйааҕа тахсыбыта. Бу кэмтэн ыла үс өҥнөөх судаарыстыба былааҕын РФ Бэрэсидьиэнэ, федеральнай уорганнар ситэриилээх былаастара, РФ субъектарын судаарыстыбаннай уорганнара (эрэгийиэннэр бэйэлэрин былаахтарын кытта холбуу) административнай эбийиэктэргэ иилэр буолаллар.
2000 с. ахсынньы 4 күнүгэр РФ Бэрэсидьиэнэ Владимир Путин Госдумаҕа «Российскай Федерация судаарыстыбаннай былааҕын туһунан» федеральнай сокуону бигэргэппитэ. Салгыы ахсынньы 8 күнүгэр Госдума туһааннаах сокуон барылын маҥнайгы уонна бүтэһиктээх ааҕыыга ылыммыта. Сокуоҥҥа сөп түбэһиннэрэн, Арассыыйа Федерациятын судаарыстыбаннай былааҕа үс өҥнөөх: маҥан-халлаан күөҕэ-кыһыл. Үрдүгэ кэтитигэр сыһыана — 2:3.
Дойдубут биир сүрүн бырааһынньыгынан – Арассыыйа Судаарыстыбаннай былааҕын күнүнэн – ааҕааччыларбытын эҕэрдэлиибит! Модун державабыт кыаҕын уонна күүһүн көрдөрөн, триколор былаахпытын өрүү күөрэччи өрө тутуоххайыҥ, киэн тутта тэлимнэтиэххэйиҥ!
Модун державабыт кыаҕын уонна күүһүн көрдөрөн, триколор былаахпытын Модун державабыт кыаҕын уонна күүһүн көрдөрөн, триколор былаахпытын өрүү күөрэччи өрө тутуоххайыҥ, киэн тутта тэлимнэтиэххэйиҥ!
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
