Уопсастыба

«Бу бэлиэ күҥҥэ биһиги Саха аптаныамыйатын төрүттээбит чулуу дьоммутун уонна өрөспүүбүлүкэ судаарыстыбаннай диэйэтэллэрин дириҥ ытыктабылынан ахтабыт. Илья Егорович Винокуров Саха Сирин улуу уолаттарын, Максим Кирович Аммосов, Платон Алексеевич Ойуунускай уонна Исидор Никифорович Барахов дьыалаларын дьоһун салҕааччынан буолбута. Илья Егорович олоҕун устуоруйата кэлэр көлүөнэҕэ дойдуга бэриниилээх буолуу уонна бэйэ норуотун туһугар сулууспалааһын холобурунан хаалыаҕа. Кини аата Саха Сирин судаарыстыбаннаһын лиэтэпиһигэр уонна махталлаах норуотун сүрэҕэр букатыннаахтык суруллубута», - диэн эттэ СӨ Бырабыыталыстыбатын Бэрэссэдээтэлин солбуйааччы Анатолий Семенов.

Ил Түмэн тыа сиригэр уонна аграрнай бэлиитикэҕэ сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Александр Атласов Судаарыстыбаннай Мунньах салалтатын аатыттан үөрүүлээх тэрээһин кыттыылаахтарын эҕэрдэлээтэ уонна: «1922 сыллаахха, 103 сыл анараа өттүгэр, Максим Аммосов, Исидор Барахов уонна Платон Ойуунускай муударай быһаарыыларынан аптаныамыйаны ситиспиттэрэ. Уруккута Саха Сирэ Иркутскай уобалас састаабыгар киирэрэ. Ол сылларга ситиһиллибит аптаныамыйа биһиги өрөспүүбүлүкэбитигэр күн бүгүҥҥэ диэри үлэлии турар. Улуу дьоммутугар дириҥник махтанабыт. Хас биирдиибит кинилэр ааттарын үйэтитэргэ үлэлиэхтээх. Чуолаан бу туһунан ыччакка кэпсиир уонна тиэрдэр наадалаах. Устуоруйа мэлдьи түгэҕэ биллибэт. Ону хасыһан үөрэттэххэ элбэх интэриэһинэй матырыйаалы булуохха сөп. Историктар маны салгыы чинчийиэхтэрэ диэн эрэнэбин.

Бүгүн судаарыстыбаннай уонна бэлитиичэскэй диэйэтэл Илья Егорович Винокуров искибиэригэр турабыт. Бу искибиэр 2016 сыллаахха Илья Винокуров 120 сааһын туолуутугар аһыллыбыта. Оччолорго мин Нам улууһун баһылыгынан үлэлиирим, онтон А.С. Николаев Дьокуускай куорат мэринэн этэ. Икки өттүттэн искибиэри оҥорууга кыттыбыппыт. Тутуу элбэх сыл устата барбыта эрээри, бу дьоһуннаах пааматынньык турбутугар бары үөрэбит. Өрөспүүбүлүкэ уонна Сүбэринитиэт күннэригэр манна мустаммыт Илья Егорович Винокуровы ахтан-санаан ааһабыт», - диэтэ парламентарий.

Илья Егорович Винокуров 1896 сыллаахха Намҥа төрөөбүтэ. 1939-1943 сс. Саха АССР Народнай хамыһаардарын сэбиэтин бэрэссэдээтэлин солбуйааччынан, 1943-1946 сс. бэрэссэдээтэлинэн, 1946-1951 сс. баартыйа обкуомун бастакы сэкиритээринэн үлэлээбитэ. 1938-1952 сс. Саха АССР бастакы, иккис уонна үһүс ыҥырыылаах Үрдүкү Сэбиэтин дьокутаата. 1957 сыллаахха күн сириттэн күрэммитэ.

Илья Егорович устуоруйа кэрчигин биир саамай ыарахан кэмигэр өрөспүүбүлүкэни салайбыта. Аҕа дойду Улуу сэриитин сылларыгар аччыктааһыны   туоратыыга сөптөөх дьаһаллары ыытан саха норуотун хоргуйууттан быыһаабыта. Дойду үрдүкү салалтатыгар  туруорсан, нэһилиэнньэни араҥаччылыыр дьаһаллары тэрийбитэ: холкуостар иэстэрин сотторбута, аһылык саппаас пуондатын тэрийтэрэн, бурдук лимиитин улаатыннаран, сүөһү маассабай төрүөҕүн, сааскы ыһыы, сайыҥҥы оттооһун, күһүҥҥү хомуур курдук дьылы быһаарар сүрүн үлэлэр кэмнэригэр  холкуостарга «итии» аһылыгы тэрийтэрэн, саха норуотун хоргуйууттан өрүһүйбүтэ, 1942 сыллаахха хоту көһөрүллүбүт Чурапчы холкуостара 1944 сыллаахха дойдуларыгар төннөллөрүн ситиспитэ.

Илья Егорович Винокуров бэлитиичэскэй  репрессия, Аҕа дойду сэриитэ, сэрии кэннинээҕи олоҕу чөлгө түһэрии кэмигэр дьоһуннаах үлэтэ төрөөбүт дойду туһугар бэйэни харыстаммат хорсун быһыы, муударай салайыы холобурунан буолар.

Хаартыска: iltumen.ru, ТГ