Бу улахан тэрээһин Саха Сирин эбэҥкилэрин сомоҕолуур эрэ буолбакка, өссө атын эрэгийиэннэри түмэр. Ол курдук, быйылгы бырааһынньыкка Красноярскай кыраай уонна Чукотка аптаныамынай уокуругун бэрэстэбиитэллэрэ кэлбиттэр. Итиэннэ Саха Сирин 11 улууһун эбэҥкилэрэ кыттыыны ыллылар.
Бочуоттаах ыалдьыттарынан Ил Түмэн төрүт олохтоох, аҕыйах ахсааннаах хотугу омуктар боппуруостарыгар уонна Аартыка дьыалаларыгар сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Елена Голомарева, «Саха» НКИХ дириэктэрэ, норуот дьокутаата Олег Марков, Саха Өрөспүүбүлүкэтин култуураҕа уонна духуобунай сайдыыга миниистирэ Афанасий Ноев, Саха Өрөспүүбүлүкэтин тас сибээскэ уонна норуоттар дьыалаларыгар миниистири солбуйааччы Татьяна Пяткина, А.Е. Кулаковскай -- Өксөкүлээх Өлөксөй аатынан Норуоттар доҕордоһууларын дьиэтин дириэктэрэ Антонида Корякина, Саха Өрөспүүбүлүкэтин Эбэҥкилэрин ассоциациятын бэгинэ Александр Варламов, «Норд Голд» хааччахтаммыт эппиэтинэстээх уопсастыба бэрэстэбиитэлэ Александр Бурмистров буоллулар. Ытыктабыллаах ыалдьыттар бырааһынньыгынан эҕэрдэлээн тыл эттилэр, бастыҥнары наҕараадалаатылар.
Кыһамньы ууруллар
Ил Түмэн сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Елена Голомарева маннык эттэ:
– Бастатан туран, эбэҥки үгэс буолбут, Саҥа дьылы көрсөр Бакалдынынан эҕэрдэлиибин! Өбүгэ үгэһэ биһигини үтүө дьыалаҕа ыҥырдын, йохарье уонна дэвэйдэ сомоҕолоһуу уонна алгыс үҥкүүтүгэр эргиттиннэр!
Эбэҥки ыччата бары дьаһалларга көхтөөхтүк кыттара, төрөөбүт тылын үөрэтэр дьон элбиирэ уонна норуот уратытын көрдөрөр фольклор бөлөхтөрө бааллара биһигини үөрдэр. Маны Красноярскайтан уонна Чукоткаттан кэлбит ыалдьыттар көрөн сөхтүлэр, махтаннылар.
Эбэҥкилэр тулхадыйбат духуобунай сыаннастарбыт ууруллаллар. Ол курдук, өбүгэлэргэ махтал -- «Бакалдыны илдьэ кэлбит өбүгэбит муудараһа саҥа көлүөнэни көҕүлээн истин!». Айылҕа уонна көс олох тыына -- «Туундара ыраас тыала дьолу аҕаллын, оттон чуум уота сүрэхтэри сылыттын!». Инникигэ эрэл – «Хас биирдии сыл үгэспитин хаҥаттын, оттон оҕолорбут уонна сиэннэрбит ойууннарбыт дүҥүрдэрин тыаһынан алгыстаммыт суолунан салгыы айаннаатыннар!»
Бу күннэргэ дойдубутугар төрүт олохтоох аҕыйах ахсааннаах норуоттары бигэтик сайыннарыы 2035 сылга диэри Кэнсиэпсийэтэ ылылынна. Дойду Бырабыыталыстыбатын быһаарыытынан, чуум үлэһитэ «көс дьиэ үлэһитэ» диэн аатынан биир кэлим идэлэр кэрискэлэригэр киирдэ. Санатан эттэххэ, Арассыыйа Федерациятын Үлэҕэ уонна социальнай көмүскэлгэ министиэристибэтин 2025 с. кулун тутар 19 күнүнээҕи 123н №-дээх бирикээһинэн, «Сүөһү иитээччи» диэн идэ ыстандаартыгар «Көс дьиэ үлэһитэ» диэн саҥа үлэ көрүҥэ бигэргэннэ. Тустаах бирикээс 2025 с. балаҕан ыйын 1 күнүттэн күүһүгэр киирэр. Мантан ыла тыйыс айылҕалаах хотугу дойдуга үлэлиир-хамсыыр көс олохтоох дьахталлар, ыаллар ийэлэрэ официальнайдык үлэҕэ ылыллар, үлэ ыстааһын аахсар, биэнсийэ уонна судаарыстыбаннай өйөбүл төлөбүрдэрин ылар кыахтаннылар. Бу дьаһаллар судаарыстыба аҕыйах ахсааннаах норуоттар тустарыгар кыһамньытын көрдөрөллөр.
Норуот дьокутаата Олег Марков ТГ-ханаалыгар суруйбутуттан:
-- Дьиэ кэргэни, төрүт ууһу сомоҕолуур, уһун кыһын кэнниттэн айылҕа көҕөрүүтүн, сылаас сайын кэлбитин бэлиэтиир чаҕылхай бырааһынньыгынан эҕэрдэлиибин! Бу күн биһиги өрөспүүбүлүкэбит төрүт омуктара – эбэҥкилэр – хоһуун булчуттар, бастыҥ табаһыттар үйэлэри уҥуордаан кэлбит норуоппут уһулуччулаах үгэстэрин көрдөрөр Бакалдыҥҥа түмүстүлэр. Хас биирдии киһи, эдэриттэн эмэниттэн тутулуга суох култуурабыт ытык нэһилиэстибэтин ытыктаан, харыстаан илдьэ сылдьарыгар баҕарабын!
Антонина НЕУСТРОЕВА.
Хаартыскалар Е. Голомарева уонна О. Марков официальнай ханаалларыттан
-
0
-
1
-
0
-
0
-
0
-
0
