2021 сыл 9 ыйын түмүгүнэн, өрөспүүбүлүкэҕэ 59 тыһ. тахса инбэлиит олорор, ол иһиттэн 6575-һэ – оҕо. Балтараа тыһыынчаттан тахса инбэлиит үлэлиир, ол иһигэр I группалааҕа — 41, II гр. — 472 уонна III гр. —1004. Сыллата доруобуйаларынан хааччахтаах 7000 кэриҥэ улахан киһи уонна оҕо өрөспүүбүлүкэ араас реабилитационнай кииннэригэр эмтэнэр. Балартан 2 500 киһитэ босхо айанынан туһанар. Онно өрөспүүбүлүкэ хааһынатыттан сылын аайы 45 мөл. солк. көрүллэр. Ити курдук, судаарыстыба өттүттэн инбэлииттэргэ сыһыаннаах саҥаттан саҥа өйөбүл көрүҥнэрэ олоххо киирэ тураллар.
Бүгүн доруобуйаларынан хааччахтаах дьоҥҥо анаан быйылгыттан судаарыстыба саҥа өйөбүллэрин түмэн таһаарабыт.
Бэлиэ күҥҥүтүнэн баҕарабыт барыгытыгар чэгиэн доруобуйаны, үлэҕитигэр, үөрэххитигэр үрдүк ситиһиилэри, эрэллээх доҕоттору, дьиэ кэргэҥҥитигэр этэҥҥэ буолууну, дьоллоох-соргулаах олоҕу!
Чэпчэтиллибит кирэдьиит
Инбэлиит оҕолоох ыаллар, Сбербаан чэпчэтиилээх бырагырааматыгар киирсэн, ипотеканан саҥа тутулла турар дьиэҕэ кыбартыыра атыылаһыахтарын сөп.
Бу чэпчэтии «Оҕолоох дьиэ кэргэттэргэ судаарыстыбаттан өйөбүллээх ипотека» бырагыраама чэрчитинэн оҥоһуллар. Бырагыраама инбэлиит оҕолоох дьиэ кэргэҥҥэ 2027 сыл ахсынньы 31 күнүгэр диэри үлэлиир.
Оҕолорго босхо билиэт
РФ Бырабыыталыстыбатын 2021 с. олунньу 12 күнүнээҕи уурааҕынан, Уһук Илиҥҥи федеральнай уокурукка олорор инбэлиит оҕолор эмтэнэр сирдэригэр диэри көтөр аалынан айанныыр төлөбүрдэрин толуйаллар.
Урут маннык чэпчэтии инбэлиит оҕо эмтэнэр миэстэтигэр (ол иһигэр санаторнай-курортнай эмиэ киирсэр) тимир суолунан айанныыра табыллыбат буоллаҕына көрүллэрэ. Билигин социальнай страховкалааһын пуондата (ФСС) оҕо эмтэнэр сиригэр тиийэр уонна төннөр хайысхаларын, тимир суол баарыттан тутулуга суох, көтөр аал билиэтинэн толуйар. Маны таһынан, пуонда инбэлиит оҕону арыаллыыр киһи билиэтин сыанатын эмиэ уйунуохтаах.
Инбэлиити билинии бэрээдэгэ
РФ Бырабыыталыстыбатын 2020 сыл алтынньы 16 күнүнээҕи 1697 №-дээх уурааҕынан 2022 сыл кулун тутар 1 күнүгэр диэри бигэргэммит быстах бэрээдэгинэн инбэлииттэри билинии болдьоҕо уһатыллыбыта. Бу иннинэ болдьох уһатылла сылдьыбыта уонна бу дьыл алтынньы 1 күнүгэр түмүктэниэхтээх этэ.
Санаттахха, бигэргэммит бу быстах бэрээдэгинэн, инбэлиити билинии урут олохтоммут бэрээдэгэ инники 6 ыйга уһатыллан биэрбитэ, ону тэҥэ инбэлиит буоларын туоһулуур мэдиссиинискэй-социальнай экспертизаны ааһыы кэтэхтэн көрүҥҥэ (сирэй көрсүбэккэ эрэ) көһөрүллүбүтэ.
Тимир суолунан босхо айан
«Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр инбэлииттэр социальнай өйөбүллэрин эбии дьаһалларын туһунан» сокуон 2-с ыстатыйатыгар киирбит көннөрүүлэр инбэлииттэр уонна инбэлиит оҕолор социальнай өйөбүллэрин күүһүрдэр. Ол курдук, доруобуйаларынан хааччахтаах дьон реабилитацияҕа уонна абилитацияҕа айанныылларыгар тырааныспар саҥа көрүҥэ – тимир суол – эбиллэн биэрдэ.
Сокуон саҥа көннөрүүтэ босхо айанынан туһанааччы ахсаанын элбэтэр. Холобур, тимир суолунан айан төлөбүрэ такси сыанатыттан 2-3 төгүл чэпчэки. Онон тимир суолунан босхо айаннааччы ахсаана элбиир.
ОСАГО 50 %-нын төнүннэрэллэр
Доруобуйатын туругунан тимир көлөнү ыытар кыахтаах инбэлииттэргэ (оҕолор эмиэ) тимир көлөнү булгуччулаах страховкалыыр бириэмийэттэн (ОСАГО) 50 %-на төннөрүллүөхтээх (компенсация). Итини толуйууну олохтоох социальнай харалта управлениета быһаарар. Онуоха сайабылыанньаны электроннай пуорманан биэриэххэ сөп. Тустаах төлөбүр компенсация бэриллиэхтээҕин туһунан быһаарыы ылыныллыбытын кэнниттэн 30 үлэ күнүн иһинэн төлөнөр.
Тырааныспар нолуогуттан босхолонуу
Тырааныспар нолуогар элбэх уларыйыылар киирдилэр. 2022 сыл тохсунньу 1 күнүттэн 200 ат күүһүттэн улахан кыамталаах массыыналарга тырааныспар нолуога 2 төгүл үрдүүр. Бу кэлэр сылтан киирэр, быйыл 2020 сылы төлүүр буоламмыт, урукку тарыыбынан аахсабыт. Быйылгы төлөбүргэ гааһынан барар массыыналарга тырааныспар нолуога 50% чэпчэтиилээх буолар.
Манан сибээстэн, саҥа үлэлээбит уларыйыыларынан, инбэлииттэр уонна инбэлиит оҕолор сокуоннай бэрэстэбиитэллэрэ тырааныспар нолуогуттан босхолоноллор.
Ийэ хапытаалын туһаныы
Ийэ хапытаала – оҕолоох ыалга бэриллэр судаарыстыба өйөбүлүн биир көрүҥэ. Ийэ хапытаалын туһанарга анал сэртипикээт баар буолара ирдэнэр. Сэртипикээти сокуонунан бигэргэтиллибит хас да көрүҥүнэн туһаныахха сөп. Олортон биирдэстэрэ – ийэ хапытаалын инбэлиит оҕоҕо аналлаах өҥөҕө, табаарга ороскуоттуохха сөп. Холобур, инбэлиит оҕо адаптациятыгар аналлаах табаары атыылаһарга туһанаҕыт. Барытын лөскөччү биирдэ эбэтэр чаас-чааһынан үллэрэн туһанаргыт – бэйэҕит көҥүлгүт.
Саха сирин олохтооҕун каартата
Саха сирин олохтооҕун каартатын http://www.card.sakha.gov.ru/ саайтка оҥотторуохха, итиэннэ ханнык тэрилтэлэр чэпчэтии оҥороллорун билиэххэ сөп.
Чэпчэтиилэринэн туһанар араҥа каарта көмөтүнэн судаарыстыбаннай, муниципальнай, о.д.а. өҥөлөрү ылыыта судургутуйар. Каартаҕа биэнсийэни, босуобуйалары, истипиэндьийэни, о.д.а. социальнай төлөбүрдэри түһэртэриэххэ, уопсастыбаннай тырааныспарга бырайыас төлүөххэ сөп.
Бу каартаны бастакынан Аҕа дойду Улуу сэриитин кыттыылаахтара, биэнсийэлээхтэр, үлэ бэтэрээннэрэ, инбэлииттэр, элбэх оҕолоох ыаллар ылаллар.
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
