Феодосия Габышева, Ил Түмэн Наукаҕа, үөрэхтээһиҥҥэ, култуураҕа, сонуну киэҥник тарҕатар сириэстибэлэргэ уонна уопсастыбаннай тэрилтэлэр дьыалаларыгар сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ:
- Алтыс ыҥырыылаах Ил Түмэн хамаандата сүрдээх элбэх сокуону оҥордо. Урут сокуон үксэ ситэриилээх былаастан киирэр эбит буоллаҕына, алтыс ыҥырыылаах парламеҥҥа киирэр сокуоннар улахан аҥаардара Ил Түмэн бэйэтин иһиттэн оҥоһулунна. Бу сокуоннар бириэмэтигэр тоҕоостоохтук ылылыннылар. Туох баар боппуруостарбыт, сайдыыбыт сокуоннарга олоҕурар. Былырыын дьон бигэ туруктаах буоларыгар кыра дохуоттаах дьиэ кэргэҥҥэ хамнас үрдэтиитэ барбыт буоллаҕына, быйыл ол боппуруос салгыы көрүлүннэ. Ол курдук, оройуон хаһыатын суруналыыстара үүнэр 2023 сылтан хамнастара эбиллиэҕэ. Бу сыалга 72,5 мөл. солк. эбии үп-харчы көрүлүннэ.
Хотугу сир, Аартыка өттүгэр эмиэ сытыы боппуруостар көрүлүннүлэр. Араас ыарахаттар баалларын бэркэ билэбит. Федеральнай таһымҥа “Аартыка оҕолоро” диэн этии киллэрбиппит. СӨ Ил Дархана Айсен Николаев өйөөн, Федерация Сэбиэтин бэрэссэдээтэлэ Валентина Матвиенко сөптөөх быһаарыыны ылынан ити бырагыраама бигэргэннэ. Онон оҕолорбут киин лааҕырдарга сынньанар, эмтэнэр, доруобуйаларын чэбдигирдэр кыахтаннылар. Бырагыраама салгыы үлэлиэҕэ. Оскуола оҕолоро сылаас аһынан хааччыллаллар. Маныаха тустаах үп федеральнай бүддьүөттэн мэктиэлээхтик кэлэр. Духуобунас, култуура, наука өттүгэр сүрдээх улахан хамсааһыннар бардылар. Түмүктэрэ кэлин өссө көстөн иһиэ.
Конституционнай сокуоннарга уларытыы киирэн, эһиилгиттэн туох баар киирэр докумуоннар икки судаарыстыбаннай тылынан - нууччалыы уонна сахалыы тылынан тахсыахтара. 1994 сыл кэнниттэн маннык сокуон аан бастакытын үлэлээтэ. Норуот өйүүр, өйдүүр уонна биһириир. Ил Түмэҥҥэ тылбаас отдела улаатта, бэлэмнээх үлэһиттэри куонкурус быһыытан таҥан олоробут диэххэ сөп. Бырабыыталыстыба таһымыгар эмиэ үлэ барда. Муниципалитеттан киирэр сокуоннары оҥорууга көмөлөһүөхпүт. Билиҥҥитэ тиэрминнэри туттууга элбэх үлэ ыытыллар.
Тылбытын харыстыырга анал судаарыстыбаннай бырагырааманы 2019 сыллаахха этии киллэрэн, бырабыыталыстыбанан ылларбыппыт. Ол гынан, 2020 сылга үбүлэммэтэҕэ. 2021, 2022 сылларга 56-лыы мөл. солк. көрүллүбүтэ. Быйыл СӨ Ил Дарханын өйөөһүнүнэн, бу бырагыыраамаҕа эһиилги бүддьүөккэ 100 мөл. солк. көрүлүннэ. Тэҥнээн көрөр эбит буоллахха, атын субъектарга маннык элбэх үп-харчы тылы сайыннарыыга уонна хааччыйыыга көрүллүбэт. Маны таһынан, Наука академиятын иһинэн тылбытын харыстыырга, сайыннарарга аналлаах Киин тэрилиннэ. Үлэтин 2023 сылтан саҕалыахтаах, үбүн быһаарыстыбыт.
Бырагыраама олоххо киириитигэр саамай бастакынан көрдөрөр-иһитиннэрэр сириэстибэлэри таһынан, үөрэх тэрилтэлэрэ буолаллар. Быйыл учууталлар иккис сийиэстэрэ сүрдээх далааһыннаахтык барда. Ылыныллыбыт мэктиэ сурук дириҥ ис хоһоонноох. Тылбытын оҕо төрүөҕүттэн үрдүк үөрэҕи бүтэриэр диэри хайдах үөрэтиэхтээхпитий? Түөрт таһымынан уонна биэс араас көрүҥүнэн үөрэтии барыахтаах. Тылы билэр, билбэт, атын тылынан саҥарар, доруобуйаларынан хааччахтаах оҕолорго, дириҥэтэн үөрэтэр кылаастарга туспа көрүүлэрдээх. Киэҥ үлэ эрэйиллэр.
-
7
-
1
-
0
-
0
-
1
-
0
