Тутуу

УСТУДЬУОННАР УОПСАЙДАРЫН КУРДУК

Ааспыт нэдиэлэҕэ РИА өрөспүүбүлүкэтээҕи ипотечнай ааҕыныстыба пресс-сэкирэтээрэ Арина Яковлеваны кытта саҥа тутулла турар «Звезднай» түөлбэ дьиэлэрин көрдүбүт. «А» секторга сэттэ дьиэ номнуо тутуллан бүппүт, подъезд иһигэр консьерж, оҕо кэлээскэтин хоһо баар. Бастакы этээскэ 15 кыбартыыра, онтон үөһэ этээстэргэ 17-лии кыбартыыра кэккэлэһэ турара хайдах эрэ устудьуоннар уопсайдарын санатар. Кыбартыыра иһигэр киирдэххэ, өрөмүөнэ бэлэм, куукунаҕа электрическэй оһох турар, суунар хос кэҥэс соҕус. Балкон кыараҕас, бэлисипиэт да батыа суох курдук.

Аны бүтэйдэммэтэх буолан, ардах-хаар курдары түһэр. Аныгы олох сиэринэн, кыбартыыра аайы баһаарынай сигнализация оҥоһуллубут, подьезд иһэ, тиэргэн видеонан кэтээн көрөр камералаах. Прораб Сергей Хисамов: «Билигин «С» сектор тутуутун саҕалаан, эрэбит, сыл бүтүөр диэри элбэх кыбартыыралаах хас да дьиэ тутуллан бүтүөхтээх. «А» сектортан уратыта диэн дьиэлэр балконнара витражнай түннүктээх, бүтэй буолуоҕа, оттон кыбартыыралар былааннара типовой, кыра студияттан саҕалаан үс хостоохтор бааллар. Төһө даҕаны дьиэ түргэнник, биир сыл иһигэр тутуллубутун иһин, монолитнай тутуу үйэлээх буолуо», — диэн кэпсиир.

2012-2017 сс. хаарбах уонна саахалланар туруктаах дьиэлэртэн көһөрүү өрөспүүбүлүкэтээҕи бырагырааматыгар киирбит ыаллар Аартыка оройуоннарыттан, чугастааҕы улуустартан, куораттан манна көһөн кэлиэхтэрэ. Сорох кыбартыыралары атыыга таһаарыахтара.

«Звезднайга» икки оскуола, оҕо уһуйаана, поликлиника, хоккейдыырга, хаҥкылыырга үрүттээх каток тутуллуоҕа, маҕаһыыннар, кафелар аһыллыахтара. Массыына уурарга аһаҕас халлаан анныгар тохтобул оҥоһуллуоҕа, тиэргэн иһэ тимир көлөттөн босхолонуоҕа. Билиҥҥитэ саамай чугастааҕы «Ильинка» тохтобулга диэри 1-кы, 4-с, 16-с оптуобустар сылдьаллар. Саҥа түөлбэҕэ дьон-сэргэ олохсуйан истэҕин аайы, уопсастыбаннай тырааныспар элбиэ, тохтобул эбиллиэ.

ЭБИИ ХАРЧЫНЫ ТӨЛӨӨБӨТТӨР

10 сыл устата 2-с, 4-с уонна 17-с кыбаарталлары биир кэлим сайыннарыы ыытыллыаҕа. «Спортивнай» түөлбэҕэ 6-12 этээстээх, элбэх кыбартыыралаах 50 дьиэ тутуллуоҕа, онно аттынааҕы хаарбах уонна саахалланар туруктаах дьиэлэртэн дьону көһөрүөхтэрэ.

«Звезднай» түөлбэҕэ көһүөн баҕарбат дьон хаһан саҥа дьиэ тутулларын эмиэ күүтүөхтэрин сөп. -- Кэтэһэр кэмнэригэр куораттааҕы Дьиэ-уот сыһыаннаһыыларыгар департамен хайдах быһаарарынан, маневреннай пуонда дьиэтигэр олоруохтара, эбэтэр куортам харчытын ылыахтара. Бу боппуруос ситэ быһаарылла илик. Олохтоохтор докумуоннарын хомуйан туттардахтарына, ким туох баҕа санаалааҕын билиэхпит. Урут итиччэ элбэх дьиэни биирдэ көһөрө иликпит, онон улахан үлэ күүтэр, — диэн этэр Арина Яковлева.

Саха Өрөспүүбүлүкэтин Тутууга министиэристибэтэ чуолкайдаабытынан, 2023 сыл бүтүүтэ 17-с кыбаарталга баар 24 дьиэ олохтоохторун «Звезднай» түөлбэ билигин тутулла турар «С» секторыгар көһөрүөхтээхтэр. Онно уон элбэх кыбартыыралаах дьиэ тутуллуохтаах, онтон сэттэтин сыл бүтүүтэ туттарар былааннаахтар. Саҥа дьиэлэргэ балкону (лоджияны) ааҕан туран, 26 кв. м. иэннээх студиялар, 43 кв.м. иэннээх биир хостоох, 56 кв.м. иэннээх икки хостоох, 80 кв.м. иэннээх үс хостоох кыбартыыралар бааллар.

 - Саахалланар туруктаах эргэ дьиэлэртэн көһөр дьон эбии харчыны төлөөбөттөр, кыбартыыралары дьиэҕэ-уокка олохтоммут сокуон быһыытынан биэрэллэр. Муниципальнай дьиэҕэ олорор ыаллар урукку дьиэлэриттэн кырата суоҕу, хамсаабат баайы-дуолу бас билээччилэр тэҥ иэннээх кыбартыыраны ылыахтара. Эбэтэр саҥа дьиэ оннугар толуйуу харчытын ылыахтарын сөп. Сыана быһарга федеральнай сокуоҥҥа олоҕуран, экспертнэй тэрилтэ хаарбах уонна саахалланар туруктаах дьиэни сыаналыахтаах. Толуйуу харчытыттан нолуок тутуллубат, — диэн Тутуу министиэристибэтигэр быһаардылар.

ХОЙ БАhЫГАР БАРЫАХПЫТЫН БАҔАРБАППЫТ

Олохтоохтор туох санаалаахтарын билээри кыбаарталга тиийэн, көһөр испииһэккэ киирбит дьону кытта кэпсэттим. Бу түөлбэҕэ Лена Софронова номнуо үйэ аҥаара олорор, кыыс ойор-тэбэр оҕо сааһа, олоҕун үөрүүлээх-хомолтолоох да түгэннэрэ барыта манна ааспыта.

Лена Анатольевна кулун тутар 24 күнүгэр киэһэ төлөпүөнүн арыйбыта «17-с кыбаарталтан дьону көһөрөн эрэллэр үһү», - диэн бассаап оргуйан олорор эбит. Сорохтор быыбар иннигэр «хайп» тарҕаталлар, эмиэ «Чжода» курдук эрэннэрэн баран сүтэн хаалыахтара диэн соччо итэҕэйбэтэхтэр.  - Ханна эрэ ыраах, куорат биир уһугар барыахпын төрүт баҕарбаппын. Манна дьиэбиттэн таҕыстым даҕаны, оптуобус тохтобула, маҕаһыын арааһа, «Строительнай» ырыынак баар. Кыбаарталга үйэлэрин тухары олорбут дьон көһүөхтэрин баҕарбаттар. Биһиги манна эргэ дьиэлэри көтүрэн баран саҥаны тутан таһаарыахтара диэн үйэ-саас тухары күүппүппүт.

«Прометей» кэнниттэн «Звезднай» түөлбэ тутулуннаҕына, массыына өссө элбээн, ДСК түгэҕиттэн икки чаас айаннаан кэлиэҥ. Дьон кэпсииринэн, «С» секторга күөллээх, инчэҕэй сиргэ кумах кутан баран дьиэ тутаары сылдьаллар. Аны этээскэ уонтан тахса кыбартыыра баар, эдэр ыччат муһуннаҕына ким да утуйуо суоҕа. Аныгы дьиэҕэ көрүдүөргэ тугу кэпсэтэллэрэ кытта иһиллэр. «Столичнай» ырыынак диэки, Свердлов уулуссаҕа хас да дьиэ тутулла турар, биһигини тоҕо онно көһөрбөккө, хой баһыгар ыыта сатыылларын өйдөөбөппүн, — диэн Лена Анатольевна, Жорницкай уулусса 25 №-дээх дьиэтин олохтооҕо, санаатын үллэстэр.

ДЬИЭ АТЫЫЛАҺАРГА ХАРЧЫБЫТ ТИИЙИЭ ДУО?

Наталья Гриценко 1968 сылтан Жорницкай уулусса 27/1 №-дээх дьиэтигэр олорор. Биэнсийэлээх дьон хаһан киһилии усулуобуйаҕа олороллорун күүппүттэрэ ырааппыт.

- Биһиги дьиэбит оннугар оскуоланы уонна оҕо уһуйаанын тутуохтаахтар, билиҥҥитэ ханна көһөрбүтүн быһаарына иликпит. ДСК түгэҕэр барыахпытын баҕарбаппыт, онон хамсаабат баайы-дуолу сыаналыыр тэрилтэ үлэһиттэрин ыҥыран, 46 кв.м. иэннээх, үс хостоох кыбартыырабыт сыанатын билиэхпитин баҕарабыт. «Куоракка дьиэ атыылаһарга харчыбыт тиийиэ дуо?» - диэн долгуйабыт. Урут дьон олорор усулуобуйаларын тупсаран, эбии харчы төлөөн, дьиэлэрин кэҥэтиэхтэрин сөп этэ. Билигин оннук көрүллүбэт, тэҥ иэннээх дьиэни биэрэллэр, — диэн этэр Наталья Викторовна.

КИҺИ ТЫЫНА-БЫАРА ХААЙТАРАР

Саҥа түөлбэ ырааҕа бэрдиттэн барыан баҕалаах көстүбэтэ, үгүстэр куорат иһигэр дьиэ ылыахтарын баҕаралларын туһунан этэллэр.

 – Мин 26 кв.м. иэннээх, биир хостоох дьиэҕэ олоробун. «Звезднайга» саҥа тутуллубут дьиэҕэ итиччэ кээмэйдээх студияны тиийэн көрбүтүм, ыт уйатыттан да кыараҕас. Биир хоско ороҥҥо олорон аһыыгын уонна онно утуйаҕын, турар-тахсар сир суох. Оннооҕор балыыһа балаатата ити хостон киэҥ. «Звезднайга» киһи тыына-быара хаайтарар сирэ, 17-с кыбаарталга баар биир хостоох дьиэбит баанната суох буолан, аһыыр-утуйар хоһо тус-туһунан уонна киэҥ даҕаны. Ол иһин, студияҕа көһөр санаабыт суох, дьон олоҕун таһымын тупсарыы сиэринэн ситэри биир хостоох кыбартыыраны биэрэллэрэ буоллар, өссө толкуйдуо этибит, — диир Ольга Петровна, Пионерскай уулусса 12/1 №-дээх дьиэтин олохтооҕо.

Онон үйэлэрин тухары бу дьоллоох күнү күүппүт 17-с кыбаартал дьоно-сэргэтэ куорат дьаһалтата кинилэр баҕа санааларын ылыныа диэн эрэнэллэр.

Ыспыраапка

Социальнай эбийиэк тутулларынан сибээстээн, маннык аадырыстарга олорор ыаллар көһүөхтээхтэр: Жорницкай уул., 23, 25, 27/1. Пионерскай уул., 8, 8/1, 8/2, 10, 12, 12/1, 14, 16, 16/1, 18, 18/1, 20, 20/1, 22 Якутскай уул., 35/2.

Элбэх кыбартыыралаах олорор дьиэ тутуутун саҕалыырга маннык аадырыстарга олорор дьон көһүөхтээхтэр: Якутскай уул., 61/1, 63, 63/1. Пионерскай уул., 38/1, 40, 40/1.