Общество

Быыбардаммыт дьокутааттартан  62-тэ эр киһи,  8-һа кэрэ аҥаар. Саамай саастаах дьокутаат 77 саастаах, саамай эдэр - 33 сааһа.

Талыллыбыт дьокутааттартан 24-дэ судаарыстыбаннай уонна олохтоох бэйэни салайыныы уорганнарыгар үлэлээбит уопуттаахтар. Оҥорон таһаарыыга уонна  промышленноска алта дьокутаат, оҥорон таһаарбат экэниэмикэ салааларыгар - алта, ОДьКХ, энергетика уонна тырааныспар эйгэтигэр - 12, доруобуйа харыстабылыгар - 5, билим, култуура, үөрэҕирии уонна успуорт эйгэтигэр - 13 дьокутаат үлэлиир. Маны тэҥэ түөрт урбаанньыт дьокутааттанныбыт.

Саҥа талыллыбыт дьокутааттар састааптара аҕыс эрэ кэрэ аҥардаах. Бу ааспыт алтыс уонна бэһис ыҥырыылаах мунньахтары кытары тэҥнээтэххэ, кыра көрдөрүү. Онно 70 дьокутааттан 11-рэ дьахтар этэ. Түөрт үлэлээбит баартыйа ахсын кэрэ аҥаар баара. Аҥаардас “Биир ньыгыл Арассыыйа” баартыйаҕа аҕыс дьахтар талыллан үлэлээбитэ.

Алтыс ыҥырыылаах мунньахтан сэттискэ үс дьокутаат киирдэ: Алёна Атласова, Антонина Григорьева уонна Елена Голомарёва. Бары “Биир ньыгыл Арассыыйа” баартыйа чилиэннэрэ.

Эмиэ бу баартыйаттан үс саҥа дьокутаат киирдэ: Светлана Давыдова, Ольга Горюнова, Татьяна Шарова.

Маны тэҥэ “Новые люди” баартыйаттан икки мандаат  — Ньургуйаана Заморщикова уонна Наталья Сидоркина.

 КПРФ, «Сиэрдээх Арассыыйа», ЛДПР фракцияларыгар дьахталлар суохтар.

Ил Түмэҥҥэ аан маҥнай талыллыбыт дьахтар дьокутааттары кытары билсиһиэх

Светлана Николаевна Давыдова

1966 сыл кулун тутар 29 күнүгэр Ньурбаҕа күн сирин көрбүт. Дьокуускай куорат 3-с нүөмэрдээх балыыһатын кылаабынай бырааһа. Иркутскайдааҕы судаарыстыбаннай мэдиссиинэ институтугар гигиенист быраас, эпидемиолог идэтин баһылаабыт.

Бэйэтин туһунан этэринэн, сүрэҕин ыҥырыытынан “Биир ньыгыл Арассыыйа” баартыйа өйөөччүтэ, СӨ уопсастыбаннай палаататын чилиэнэ.

“Иркутскайга мэдиссиинэ институтун бүтэриэхпиттэн талбыт эпидемиолог быраас идэбинэн Дьокуускай куорат санэпиднадзор киинигэр үлэлээбитим. Испэсэлиистэн саҕалаан, кэлин Дьокуускай куорат доруобуйа харыстабылын управлениетыгар үлэлээбитим. Манна эпидемиология, сыстыганнаах ыарыылары профилактикалааһыҥҥа  үлэлээбитим. Бу кэмҥэ В гепатит, грипп, корьевой краснуха утары быһыы туруорар быраактыка киирбитэ. Доруобуйа харыстабылын министиэристибэтигэр үлэлиир кэммэр салайар үлэҕэ уопутурбутум, мэдиссиинэ үлэтин атын өттүттэн көрөр кыахтаммытым.

Салгыы Дьокуускай куорат 3-с нүөмэрдээх поликлиникатын салайарга этии киирбитэ. Күүстээх биир санаалаах хамаанда тэриммиппит, саҥа поликлиника  тутулларын ситиспиппит.

 Мэдиссиинэҕэ каадыр боппуруостара күүскэ тураллар. Маныаха тохтоло суох быраастар, медперсонал квалификацияларын үрдэтиигэ,  саҥа мэдиссиинэ тэриллэрин уонна иһитиннэрэр технологияларын баһылыырга үлэ ыытыллар, ол түмүгэр  нэһилиэнньэҕэ хаачыстыбалаах өҥө тиэрдиллэр.

Бэйэтин кэмигэр мин Саха Сиригэр Арассыыйа доруобуйа харыстабылын министерствотын хамыыһыйатын  мэдиссиинэ уонна фармацевтика испэсэлиистэрин аккредитациялыылларын туруорсан тэрийбитим. Ол түмүгэр испэсэлиистэрбит Саха Сириттэн тахсыбакка тустаах допуск ылаллар, ол үлэ түмүгэ дьаҥ турбут кэмигэр суолтата арылхайдык көстүбүтэ”,  - диэн этэр.

Ольга Викторовна Горюнова

1977 сыл ыам ыйын 24 күнүгэр Чита куоракка төрөөбүт. Нерюнгритааҕы киин балыыһа кылаабынай бырааһын солбуйааччы. 2001 сыллаахха Чита судаарыстыбаннай мэдиссиинэ академиятын бүтэрбит. “Биир ньыгыл Арассыыйа” баартыйа чилиэнэ, Нерюнгри к. улуустааҕы дьокутааттарын сэбиэтин бэрэссэдээтэлин солбуйааччы.

“Биһиги историческай кэмҥэ олоробут. Билигин Саха Сиригэр мэдиссиинэ эйгэтигэр “перезагрузка” бара турар. Баара суоҕа биэс сыл аннараа өттүгэр атын хартыына этэ. Саҥа эбийиэктэр тутуллаллар, аныгы тэриллэр атыылаһыллаллар. Ааспыт сылга уон мэдиссиинэ тэрилтэтигэр өрөмүөн уонна тутуу түмүктэннэ. Бу 3 ФАП, алта быраас амбулаторията, 1 суһал көмө станциятын салаата. “Биир ньыгыл Арассыыйа” баартыйа бырагырааматынан ылыллыбыт тосхоллору ыһыктыбакка инники күөҥҥэ тахсыахтаахпыт”, - диэн туран Өрөспүүбүлүкүҕэ өр күүтүүлээх кардиологическай диспансер үлэҕэ киирбитин, онкологическай диспансер тутуллан түмүктэнэн эрэрин, Аартыка быраастара “Мобильнай дуоктар” бырайыагынан толору хааччыллалларын санатар. Мэдиссиинэ сайдыытыгар Саха Сирэ үрдүк кэрдииһи көрдөрөн,  атын эрэгийиэннэргэ холобур буолар диир.

Татьяна Борисовна Шарова

1980 сыл от ыйын 2 күнүгэр Иркутскай уобалас Шелехов куоратыгар күн сирин көрбүт. Мииринэй улууһун "Мирмилк" ХЭТ дириэктэрэ. 2003 сыллаахха Байкааллааҕы судаарыстыбаннай экэниэмикэ уонна быраап университетын бүтэрбит. Мииринэй куорат дьокутаата.

2020 сыллаахха Новосибирскайдааҕы экэниэмикэ уонна салайыы судаарыстыбаннай университетыгар үөрэнэн “арбитражный управляющий” идэтин ылбыт.  “Биир ньыгыл Арассыыйа” баартыйа өйөөччүтэ. “СӨ аска-үөлгэ индустриятын туйгуна” (2021 с.), Мииринэй оройуонун сайдыытыгар өр сыллаах үлэтин уонна тус кылаатын иһин  СӨ бырабыыталыстыбатын махталынан бэлиэтэммит (2022 с.)

Ньургуйаана Юрьевна Заморщикова

1978 сыл сэтинньи 16 күнүгэр Орджоникидзевскай оройуон Покровскай к. күн сирин көрбүт. 2000 сыллаахха М.К.Аммосов аатынан Саха Судаарыстыбаннай университетын бүтэрбит. «Сахачэй» хампаанньа дириэктэрэ.

Ил Түмэҥҥэ талыллан, быыбардааччыларыгар социальнай ситимнэргэ биир маҥнайгынан  махтал тылларын  тириэрдибитэ.

“Новые люди” баартыйа аан бастакытын быыбарга кыттан баартыйаларынан испииһэккэ иккис буоларын уонна барылаамаҥҥа мандааттааҕынан иккис буоларын эппитэ: “Бу норуот барылаамаҥҥа саҥа дьон кэлэригэр бэлэмин, саҥа санаалары уонна өрөспүүбүлүкэ сайдыытыгар ураты тосхоллору истиэн баҕарарын туоһута. Быыбарга кыттыыга  маҥнайгы холонуум, бүүс бүтүннүү бэринэн туран үлэлээбит уустук  кэмим. Тулуйбуппуттан үөрэбин, тоҕо диэтэр мин пандемияны ааспыт, санкция кэмигэр үлэлии сылдьар урбаанньыт буолабын. Күндү быыбардааччыларым, эһиэхэ гражданин быһыытынан көрүүлэрбин этэрбэр кыах биэрбиккитигэр, сылаас көрсүһүүлэргитигэр, этиилэргитигэр уонна баҕа санааларгытыгар, миэхэ итэҕэлгитигэр истиҥ махталбын тиэрдэбин”.

Наталья Константиновна Сидоркина

1971 сыллаахха Ленскэйгэ күн сирин көрбүт. Педагогика салаатыгар үрдүк үөрэҕи бүтэрээт 3-с нүөмэрдээх оскуолаҕа учууталынан үлэлии кэлбит. 1999 сылтан дириэктэринэн ананыаҕыттан атын дуоһунастарга халбарыйбакка, ыҥырыыларга кучуллубакка үлэлиир. Кини салайыытынан  оскуола саҥа кирбиигэ тахсан, билигин аныгылыы моһуоннаах, инники күөҥҥэ сылдьар көрдөрүүлэрдээх. Уопсастыбаннай үлэттэн туора турбатын туоһута - кини оройуон дьокутааттарын сэбиэтин бэрэссэдээтэлэ буолара этэр.

Норуот дьокутаата буолуу диэн туох-ханнык иннинэ быыбаардааччылар иннилэригэр сүҥкэн эппиэтинэһи сүгүү. Сэттис ыҥырыылаах мунньах дьокутаат дьахталлара олоххо ийэлии көрүүлэринэн, кыраҕы харахтарынан, мындыр өйдөрүнэн саҥа туһалаах сүүрээни киллэриэхтэрэ, нэһилиэнньэ олоҕун таһымын үрдэтэр туһугар сылайбакка үлэлиэхтэрэ диэн эрэнэбит.