Общество

1925 сыллаахха, оруобуна 100 сыл улаҕатыгар улуу убайбыт Былатыан Ойуунускай ЯЦИК бэрэссэдээтэлинэн үлэлии олорон аан маҥнайгы саха төрүт көрүҥнэригэр спортивнай оонньуулары ыытар туһунан укааһы таһаарбыта, онон “Манчаары оонньууларын” төрүттээбит киһинэн Ойуунускай буолар. Бу бэлэх “Оонньуулар” төрүттэммиттэрэ 100 сылыгар анаммыта ордук дириҥ суолталаах буолла.

Бу сылгы кылыттан “Тойон сөрүө” технологиянан оҥоһуллубут 171 см үрдүктээх, 89 см туоралаах, 530 миэтэрэ хатыллыбыт ситиинэн оҥоһуллубут панно буолар. Манна “Оонньуулар” 11 көрүҥнэрин пиктограммаларын маҥан олбоххо хара сиэлинэн баттах курдук өрөн ойуулаабыттар. Бу ойуулар хонуулара үөһээ аллараа үстүү бүтэй күрүөлээх. Панно үөһээ өттө Таатта талаҕыттан оҥоһуллубут, үрдүгэр үс Дьөһөгөй оҕото, икки кытыыларыгар маҥан дэйбиирдэр, панно аллараа өттүгэр хара, маҥан, кугас сиэлинэн Салгын Кут, Ийэ Кут, Буор кут бэлиэлэрэ бааллар.

Бу үлэ Таатта тыйаатырын уус-уран салайааччыта Валентина Федосьевна Бурнашева идиэйэтинэн, култуура салаатын исписэлииһэ Марианна Вячеславовна Степанова эскииһинэн,  худуоһунньук П.С. Доргуев спорт көрүҥнэрин пиктограмманан ойуутунан оҥоһуллубут. Кылынан, сиэлинэн Туора Күөл нэһилиэгин сылгыһыттара уонна Дугуйдаан Винокуров хааччыйбыттар. Кылынан өрүү технологиятыгар Туора Күөлтэн норуот маастара В.Н. Потапова кэлэн көрдөрөн, сүбэлээн үөрэппит. Туорай маһын оҥорорго Алгыстаана Сырдык Ай салайааччылаах “Сатабыл” оҕону сайыннарар киин күүс-көмө буолбут. Бу оҥоһук эбээлэр этэллэринэн сырдыгы сыдьаайар, арчылыыр, харыстыыр аналлаах.

Дьэ бу сөҕүмэр, мындыр, дириҥ ис хоһоонноох уус уран оҥоһугу 14-с сылын үлэлиир “Айылҕаана” түмсүү 60-89 дылы саастаах 35 ыал эбээлэрэ, айыы санаалаах Далбар Хотуттар имигэс илиилэринэн имэрийэн, сүрэхтэрин сылааһынан угуттаан сылтан ордук кэм устата оҥордулар. Бу түмсүүгэ бааллар: И.А. Сивцева, М.И. Чярина, М.М. Варламова, Е.М. Ефимова, М.Д. Данилова, А.И. Захарова, Д.Д. Габышева, С.П. Матвеева, Л.Е. Тимирдяева, А.К. Матвеева, Ф.Т. Андросова, М.С. Белолюбская, Р.Н. Аянитова, А.Н. Васильева, Ф.П. Салгынова, М.А. Сенькина, Е.И. Бурнашева, М.А. Иванова, В.И. Попова, П.А. Тарасенко, Л.П. Луковцева, М.П. Сенькин, О.И. Андросова, А.Н. Макарова, З.Н. Павлова, З.Р. Оконешникова, Е.Е. Васильева, С.Ф. Попова, А.Н. Большакова, М.В. Егорова, Л.Т. Захарова, Т.Д. Иванова, Р.П. Ефимова, В.С. Маркова, А.П. Тарасова.

“Айылҕаана” эбээлэрэ былырыын А.Е. Мординов аатынан Тааттатааҕы лицей саҥа дьиэтэ аһыллыытыгар Таатта улууһун картатын сукунаҕа тигэн бэлэхтээбиттэрэ.

Бу курдук иистэнньэҥ эбээлэр улуустарыгар ытыктабылларын, тапталларын биллэрэллэр, кэнчээри ыччакка үтүө холобур буолаллар.

Бу бэлиэ тэрээһиҥҥэ улууспут аҕа баһылыга А.С. Бурцев, баһылык социальнай боппуруостарга солбуйааччыта С.В. Сунхалыров, Таатта нэһилиэгин баһылыга Е.И. Павлов, Таатта норуодунай тыйаатырын дириэктэрэ Г.Г. Вырдылин, уус уран салайааччыта В.Ф. Бурнашева, улуус дьахталларын сэбиэтин бэрэссэдээтэлэ В.И. Будикина, спорткомитеттан Н.Н. Власов эҕэрдэ тылы эттилэр, дириҥ махталларын тиэртилэр. Бу дьоһун бэлэх саҥа тутуллубут А.Е. Турнин аатынан спорт уораҕайыгар саамай көстүүлээх сиргэ ыйаныаҕа.

Сарыал Кыыма