Уопсастыба

Ньурба куорат дьахталларын сэбиэтин чилиэнэ, актыыбынай уопсастыбанньык Федорова Галина Дмитриевна ааттыын «Кѳмүскэл» тигэр сыаҕа хара маңнайгыттан тигинэччи үлэлиир.

Бу күннэргэ уран тарбахтаах иистэнньэң, «Арыллыы» кыбытык тигии түмсүүтүн, Ньурба улууhугар «Сыахай эйгэтэ» кукольниктар түмсүүлэрин салайааччылара улууhун дэлэгээссийэтин састаабыгар киирэн, Дьокуускайга Норуот маастардарын күнүн чэрчитинэн ыытыллар тэрээhиннэргэ кыттар. Онтон быыс булан, волонтерскай үлэтин билиhиннэрдэ.

 - Дойдуга быстах хомуур биллэриллибитигэр, мобилизацияламмыт уолаттарбытын ѳйүүр, кинилэргэ кѳмѳлѳhѳр туhугар, былырыын күhүн, алтынньыга, Михайлова Лидия Ивановналыын ыңырыы таhааран, иистэнэр ийэлэри, эбэлэри түмэн, «Кѳмүскэл» тигэр сыах тэринэн, вещмешоктары, олбохтору уонна армейскай аптечка суумкаларын тигэн саҕалаабыппыт. Ньурба куорат Сергей Васильев аатынан култуура уонна сынньалаҥ пааркатыгар, «Эдисон» павильоҥҥа ѳрѳбүл күннэргэ мустан иистэнэбит. Сыахпыт атаҕар турарыгар тѳhүү буолбут киhибит — Ньурбатааҕы «Мой бизнес» киин резиденэ, эдэр урбаанньыт Егоров Алексей Николаевич сииги курдары аһарбат «Оксфорд» матырыйаалы рулонунан аҕалан биэрэн үѳрдүбүтэ, аҕалбыт матырыйаалынан вещмешоктары тиксибитэ, ѳссѳ хас да тигэр массыынатын уларсыбыта. Маастар Гаврильев Семён Осипович бэйэтин баҕатынан иистэнэр массыыналарбытын көрөн-истэн, өрөмүөннээн биэрбитэ.

Саҕалыырбытыгар матырыйаалынан, харчынан Ньурба улууhун тэрилтэлэрэ күүскэ ѳйѳѳбүттэрэ. Аңардас улуус дьаhалтата биhиэхэ 100 тыh. солк. биэрбитэ.

Ол курдук, Ньурба улууhун дьаhалтатын (баhылык Иннокентьев Алексей Михайлович), Ньурба куорат дьаhалтатын (баhылык Игнатьев Геннадий Васильевич) кытта сүбэбитин холбоон үлэлиибит, санаабытын истэллэр, туох кыалларынан кѳмѳлѳhѳллѳр. Ону тэңэ тыа нэhилиэктэриттэн Сүлэ, Ньурбачаан, Чаппанда, Дьаархан, Хаңалас, Акана, Күндээдэ, Марха, Хатыы нэhилиэктэрэ биhигини кытта олус үчүгэйдик үлэлииллэр. Онон сыах аатыттан барыларыгар наhаа махталлаахпыт. Ураты махталбытын Ил Түмэн Бэрэссэдээтэлин солбуйааччытыгар, биир дойдулаахпытыгар Григорьева Антонина Афанасьевнаҕа этиэхпитин баҕарабыт, кини түбүктээх үлэтиттэн ордон, биhиги үлэбитин билсэ-кѳрсѳ турар, сүбэ-ама буолар.

Ааспыт 2022 сылга тэрилтэлэр, чааhынай дьон уонна улуус дьаhалтата харчынан, матырыйаалынан кѳмѳлѳhѳннѳр, 2600-тэн тахса угунньаттан, кээнчэттэн саҕалаан, сэлиэккэ тиийэ араас таңаhы-сабы, аптечнай суумкалары, мѳhѳѳччүктэри, олбохтору, навестары, наhыылкалары уо.д.а. тигэн, байыаннай зонаҕа хайыы үйэ түѳртэ-биэстэ ыыттыбыт. Улуус баhылыга Алексей Михайлович Иннокентьев Донбасска былырыын уонна быйыл 20-лии нобуору илдьэ баран, Ньурбабыт уолаттарыгар тиксэрэн, үѳрүүбүт улахан.

Бэйэм үлэлиир тэрилтэм – Ньурба техникумун волонтердара, студеннара, үлэhиттэрэ, биhиэхэ таңас кырыйыытыгар, наhыылкалары степлердыырга уо.д.а үлэҕэ эттибит да, кэлэн кѳмѳлѳhѳллѳр. Дириэктэр Федоров Андрей Егорович хаста да табаарбытын аҕалан биэрбитэ. Кылааhынньыктарым, итиэннэ «Араңастаах» ватсап-группа кыттыылаахтара харчынан эмиэ кѳмѳлѳспүттэрэ.

Онон улуус дьоно-сэргэтэ, туора туран хаалбакка, бары бүттүүн түмсэн, кѳмѳлѳѳн, үлэбит түмүктээх буолла диэн сыаналыыбын уонна барыларыгар ис сүрэхпиттэн ѳссѳ тѳгүл махтанабын.

Биллэн турар, бары саҕалааhыңңа кынаттарым – иистэнньэң кыргыттарым, дьүѳгэлэрим Ньурба к., Антоновка с. олохтоохторо Харитонова Саргылана Михайловна, Саввинова Аида Дмитриевна, Петрова Анна Андреевна, Харламова Капиталина Иннокентьевна, Корякина Светлана Прокопьевна, Мухоплева Зинаида Николаевна, Степанова Зинаида Гаврильевна уо.д.а. буолаллар. Тиэйэр-таhар, сүгэр-кѳтѳҕѳр үлэҕэ кэргэним Данилов Иван Николаевич кѳмѳлѳhѳн, сыах үлэhиттэрин дьиэлэриттэн ыларга, тиэрдэргэ суоппардаан, улаханнык абырыыр.

Быйылгы 2023 сылга киирэн баран, бары 500-түү солк. кыттыhаммыт, 50 800 солк. суумаҕа танас атыылаhан, номнуо тигэн, куоракка ыыттыбыт. Окуопаны сабар навес оңорбуппут: биир ѳттѳ уопсай фоңңа харысхал оhуордаах, атын ѳттѳ камуфляжнай ѳңнѳѳх матырыйаалтан тигиллибит, иhэ пенополлаах, ол эбэтэр ардаҕы аhарбат. Аны тепловизорынан бэрэбиэркэлэппиппит, онтубут анныгар олорор дьону курдары кѳрдѳрбѳт. 

Сүлэҕэ маастар-кылаас биэрбит харчыбытынан эрэhиинэ атыылаhан, байыас уолаттарга олбохтору тикпиппит. Итинник маастар-кылаастары салгыы ыытыахпыт диэн былаанныыбыт.

Ону таhынан Күндээдэ нэhилиэгэр бѳрѳлѳр мэнээктээн, тыл кѳтѳҕѳммүн, бултуулларыгар анаан, 2800 кыhыл флажок тигэн биэрдибит. Эмиэ бу нэhилиэккэ олунньу 23 күнүгэр ыытыллыбыт«Хаар Айан» күрэххэ анаан бирииспитин  – навес туруорбуппут. Мобилизационнай сыахпытыгар буор-босхо аҕалан биэрбит суоппар уолаттарга эмиэ олбохтору бэлэхтээбиппит.

Билигин мин Дьокуускайга Норуот маастарын күнүгэр уонна «Симэх» галерея 30 сылыгар аналлаах тэрээhиннэргэ кыттабын, форумңа сырыттым. «Якутия мастеровая» быыстапкаҕа «Арыллыы» түмсүү иистэнньэңнэрэ тикпит «Саха АССР 100 сыла» уонна «Сүгүрүйүү» диэн панноларбытын, итиэннэ «Сыахай эйгэтэ» кукольниктар түмсүүлэриттэн «Сата уустара» экспозицияны аҕаллым, - диир Галина Дмитриевна.

***

Ити курдук 2022 сыл түмүгүнэн анал байыаннай эпэрээссийэҕэ кыттар уолаттарбытыгар кѳмѳҕѳ тус кылаатын иhин Саха Ѳрѳспүүбүлүкэтин Ил Дарханын Махтал суругунан бэлиэтэммит, Ньурба улууhун Араңастаахтааҕы «Сайдыс» оскуола-приюкка 14 сыл тухары попечителлээбит, урбаанньыт быhыытынан «Лидер перемен» кыhыл кѳмүс бэлиэ, «Патриот Нюрбы» бэлиэ хаhаайкалара, Далбар Хотун Галина Федорова олох үѳhүгэр сылдьар, үтүѳ дьыаланы үксэтэр.

Кини байыаннай дьайыыга кыттар сахабыт уолаттара тѳрѳѳбүт сирдэригэр-уоттарыгар этэңңэ эргиллэллэригэр, ил-эйэ олохтоноругар туохтан да ордук баҕарар, байыастарга күүс-кѳмѳ, тирэх буолар үтүѳ санаалаах бар дьонугар барҕа махталын этэр, олохторугар, үлэлэригэр-хамнастарыгар, үѳрэхтэригэр ситиhиилэри уонна кытаанах доруобуйаны баҕарар.