Ол курдук, быыбардааччылар «Биир ньыгыл Арассыыйа», «КПРФ», «ЛДПР», «Сиэрдээх Арассыыйа - Патриоттар - Кырдьык туһугар», «Новые люди» уонна «Родина» баартыйалар иһин куоластыахтара. Оттон СӨ Ил Дарханын быыбарыгар регистрацияны барыта аҕыс хандьыдаат ааста.
Маны таһынан, СӨ быыбардыыр уокуруктарынан норуот дьокутаатыгар хандьыдаакка инники быыбардарга хаһан да бэлиэтэммэтэх 592 хандьыдаат туруорунна. Ортотунан биир мандаакка 8 хандьыдаат киирсиэҕэ. Холобур, Үөһээ Бүлүү-Горнай биир мандааттаах уокурукка Феодосия Габышева «Биир Ньыгыл Арассыыйа» баартыйаттан, Аэлита Захарова «Новые люди» баартыйаттан, Николай Ильин «Родина» баартыйаттан уонна Владимир Поскачин бэйэтэ туруорунан.
СӨ Киин быыбардыыр хамыыһыйатын быһаарыытынан, быйылгы быыбар үс күннээх буолуоҕа. Онон куоластааһын үс хонук, балаҕан ыйын 8, 9 уонна 10 күннэригэр, ыытыллыаҕа. Бу күннэргэ быыбардыыр учаастактар сарсыарда 8.00-тан киэһээ 20.00 чааска диэри аһыллыахтара. Муниципальнай таһымнаах быыбардар Жатайга ыыттыллыбаттар, ол иһигэр Аллайыахаҕа, Үөһээ Бүлүүгэ, Аллараа Халымаҕа, Өймөкөөҥҥө уонна Орто Халымаҕа. Онон учаастакка тиийбит быыбардааччы үс бүлүтүөнү тутуоҕа.
Ону таһынан Саха Сиригэр муниципальнай таһымнаах 85 быыбар ыытыллара бигэргэммитэ, ол иһигэр Дьокуускай куорат дууматын дьокутааттарын быыбара, 21 муниципальнай оройуон бэрэстэбиитэллээх уорганнарын уонна 9 оройуон баһылыктарын быыбардара; 7 куорат уонна тыа сирин нэһилиэктэрин бэрэстэбиитэллээх уорганнарын быыбардара уонна 23 нэһилиэк баһылыктарын быыбара. Итинэн сибээстээн, Дьокуускай олохтоохторо барыта биэс бүллүтүөнү, сорох нэһилиэктэр быыбардааччылара – 6-7, оттон Горнай улууһун кыракый Малтанин нэһилиэгэр эбии ыытыллар быыбардарынан 8 бүллүтүөнү ылыахтара.
Санаттахха, от ыйын 1 күнүнээҕи туругунан өрөпүүбүлүкэ үрдүнэн барыта 641 592 быыбардааччылаах. Саамай элбэх быыбардааччылар киин куоракка олороллор – 198 284 киһи. Оттон Жатайга 5645 быыбардааччы регистрацияламмыт. Бу икки куораттааҕы уокуруктарынан Саха Сирин үрдүнэн быыбардааччы уопсай ахсааныттан 31,8%-на олорор. Иккис миэстэҕэ Нерюнгри оройуона таҕыста, онно 51 655 киһи регистрацияламмыт. Үһүс миэстэлээх Мииринэй оройуонугар 49 459 быыбардааччы баар. Оттон төрдүс уонна бэһис миэстэлэргэ Алдан уонна Ленскэй оройуоннара бэлиэтэннилэр - 28 205 уонна 26 131 быыбардааччы регистрацияламмыт.
СӨ Киин быыбардыыр хамыыһыйатын үлэһиттэрэ бэлиэтииллэринэн, инники быыбарга элбэх күннээх куоластааһыны тэрийии көдьүүстээҕин дакаастаабыта. Саха Сиригэр маннык куоластааһын аан маҥнайгытын 2020 с. дойду Конституциятын ылыныытыгар, 2021 с. Госдума быыбарыгар ыытыллыбыттара. Быыбардааччылар элбэх хонуктаах куоластааһын көдьүүстээҕин бэлиэтииллэр. 2018 сылы кытта тэҥнээтэххэ, быйыл хандьыдаат ахсаана элбээбит. Оччолорго эрэгийиэн баһылыгын быыбарыгар хандьыдааттарын 7 бэлитиичэскэй баартыйа туруорбута даҕаны, түмүгэр 4 хандьыдаат регистрацияламмыта.
Докумуоннарын туттарбыт хандьыдааттар илии баттааһыннары хомуйуулара саҕаланна. Холобур, Ил Дархаҥҥа киирсэр хандьыдаат СӨ муниципальнай тэриллиилэрин бэрэстэбиитэллээх уорганнарын дьокутааттарыттан уонна баһылыктарыттан 257-269 илии баттааһыннары хомуйуон наада.
Биир мандаттаах уокуруктарынан уонна баартыйа испииһэктэринэн норуот дьокутааттарыгар хандьыдааттар туруорунуулара эмиэ түмүктэннэ. Биир мандаттаах быыбардыыр уокуруктарынан барыта 9 бэлитиичэскэй баартыйа 172 хандьыдааты туруорда. Тэҥнээн көрдөххө, 2018 с. биир мандааттаах уокуруктарынан 9 баартыйаттан 153 хандьыдаат уонна 33 хандьыдаат бэйэлэрэ туруоруммуттара.
Ол курдук, норуот дьокутааттарын быыбарыгар хандьыдааттары регистрациялааһын түһүмэҕэ саҕаланна. Хандьыдааттар өрөспүүбүлүкэтээҕи испииһэгинэн докумуоннары от ыйын 24 күнүгэр диэри, оттон биир мандааттаах уокуруктарынан от ыйын 26 күнүгэр диэри туттарыахтара.
-
3
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
