Уопсастыба

Сыл учуутала – Иван Дьяконов

РФ Бэрэсидьиэнэ Владимир Путин уурааҕынан кэлэр 2023 сыл Педагог уонна уһуйааччы сылынан биллэриллибитэ.  «Учуутал идэтигэр бэриниилээх, чаҕылхай  ыччаттар уһуйуллаллар. Эдэр исписэлиистэри уопуттаах кэллиэгэлэрэ уонна уһуйааччылара өрүү өйүүллэр. Оннук өйөбүл көмөтүнэн, эдэр исписэлиистэр араас куонкурустарга кыттан, хайдах сайдан тахсалларын астына  көрөбүт», – диэн Педагог уонна уһуйааччы сыла биллэриллибитин көрсө РФ Үөрэҕириигэ миниистирэ Сергей Кравцов эппитэ.

Быйыл Саха Сиригэр ыытыллыбыт «Сыл учуутала» куонкурус оскуола иһинээҕи таһымыгар барыта 438 учуутал кыттыбытыттан, улуустааҕы түһүмэххэ 252 учуутал тахсан, муус устар 4 күнүттэн ыытыллар өрөспүүбүлүкэтээҕи күөн күрэскэ 29 кыайыылаах кыттан, муҥутуур кыайыылааҕынан Горнай улууһуттан гимназия физикаҕа учуутала Иван Дьяконов ааттаммыта. Кинини кытта гимназияҕа тиийэн кэпсэттим.

Бүтүн хамаанда кыайыыта

Иван Дьяконов Горнай улууһун Бэрдьигэстээҕэр төрөөбүт. Улуустааҕы гимназияҕа тохсус кылааска диэри үөрэнэн баран,  салгыы Дьокуускайга өрөспүүбүлүкэтээҕи лиссиэй-интэринээккэ киирбит. Салгыы Санкт-Петербургтааҕы Телекоммуникацияҕа судаарыстыбаннай университеты бүтэрбит. Билигин үөрэммит, билиини ылбыты гимназиятыгар төннөн кэлэн физика биридимиэтигэр оҕолору уһуйар.  Улуустарга улааппыт ыччат төрөөбүт дойдуларыттан тэскилии, үөс сирдэргэ талаһар кэмнэригэр, сорунан туран төннөн кэлэн дойдуларын сайдыытын туһугар бэйэ билиитин үүнэр көлүөнэҕэ тиэрдии патриотизм биир көстүүтэ буолар. Ол иһин да буолуо, Иван өрөспүүбүлүкэтээҕи «Сыл учуутала»  куонкуруска кыайыылаах ааттанан: «Бу аҥардас мин эрэ ситиһиим буолбакка, бүтүн хамаанда кыайыыта!», – диэбитэ туоһулуур.

Быйыл Ил Дархан Айсен Николаев Ил Түмэҥҥэ туһайаан этиитигэр, 2023 сылга үөрэх эйгэтигэр Арассыыйаҕа үөрэх хаачыстыбатынан 15 бастыҥ эригийиэн иһигэр киирэргэ сорук туруорда. Бу олус улахан уонна сүҥкэн эппиэтинэс. Ол эрээри Иван курдук эдэр учууталлар ис кыахтара уонна уһуйааччы үтүө сүбэтэ холбостоҕуна, ситиһиллэр сорук. Манна даҕатан, учууталлар үгүөрү  үлэлэрин таһынан отчуокка охтоллоро тохтоон, инникитин идэлэрин дьиҥ кыаҕын үөрэнээччилэргэ тиэрдэр буолуохтара диэн эрэнэбит.

Оҕолору кытта доҕордуу, убайдыы сыһыан

«Оҕолорго өйөбүл олус наада диэн этиэхпин баҕарабын. Эһиги кинилэри өйүүр буоллаххытына, кинилэр мэлдьи үрдүк ситиһиилээх буолуохтара. Наҕараадаларбыттан саамай үрдүгэ – оҕолор биһирэбиллэрин бирииһэ!», – диэн этэр эдэр учуутал. Иван Дьяконов үөрэтэр оҕолорун кытары истиҥ, доҕордуу, убайдыы сыһыана бу үрдүк наҕарааданы ылары ситистэҕэ.

Иван Дьяконов кэпсэтиибит түмүгэр тус санаатын үллэһиннэ: «2023 сыл биһиэхэ дойдубутугар Педагог уонна уһуйааччы, онтон Сахабыт сиригэр Үлэ сылынан биллэриллибиттэрэ олус кэрэхсэбиллээх, бэйэ бэйэлэрин ситимниир, ситэрэр сыаллаах-соруктаах буолуохтара. Бу үүнэр сылга биһиги, учууталлар, уһуйааччылар, оҕолорго үлэни уонна үлэһит киһини өрө тутарга, олох бары эйгэтигэр күүстээх сайдыы дойдуга бэринииттэн тахсар диэн өйдөтүү үлэтин ыытыахтаахпыт. Ханнык да кэмҥэ үлэлиир киһи охтон, сүтэн биэрбэт диэн сырдатан, сорох кэмҥэ учуутал бэйэ да холобурунан ыарахаттартан чаҕыйбат буоларга үөрэтиэх тустаахпыт дии саныбыын».

Саха сирин учуутала Арассыыйаҕа бастыҥ

Матырыйаал суруллар кэмигэр, өрөспүүбүлүкэбитигэр өссө биир үөрүүлээх сонун кэллэ. РФ Үөрэҕириигэ министиэристибэтин академията математика учууталларын, преподавателлэрин ортолоругар ыыппыт Бүтүн Арассыыйатааҕы маастар-кылааска куонкуруһун түмүгэ билиннэ. 350-ча педагог кыттыбытыттан Үөһээ Бүлүү Д.С. Спиридонов аатынан 4-с, И.Н.Барахов аатынан 1-кы нүөмэрдээх оскуолалар алгебраҕа, геометрияҕа учуутала Александр Дмитриев кыайыылааҕынан таҕыста. Куонкурус математика учууталларын ортолоругар түөрт хайысханан барбыт: алын, сүрүн, орто оскуолалар учууталлара итиэннэ орто анал үөрэх преподавателлэрэ. Александр Дмитриев орто оскуолалар хайысхаҕа бастаабыт.

Александр Саввич идэтинэн математика учуутала,  Саха судаарыстыбаннай университетын бүтэрбит. Учууталлаабыта 21 сыл буолбут. Күн бүгүн Д.С. Спиридонов аатынан Үөһээ Бүлүү улууһун 4-с нүөмэрдээх, И.Барахов аатынан 1-кы нүөмэрдээх оскуолаларга алгебра, геометрия уруоктарын үөрэтэр. «Сыл учуутала-2022» куонкурус өрөспүүбүлүкэтээҕи түһүмэҕин призера.