Уопсастыба

Дойдуга буола турар быһыыга-майгыга, ыксаллаах, өрө-таҥнары тутуулаах, тургутуулаах кэмҥэ норуот судургута суох дьылҕатыгар илии-илииттэн ылсан, тоҥолох-тоҥолохтон тутуһан, сарын-сарынтан өйөнсөн өйү-санааны ыспакка, уйулҕаны огдолуппакка бииргэ буолуу тыына үрүҥ тыыммытын өллөйдүүр, сүһүөхпүтүн-тирэхпитин булларар.

Ыам ыйын 25 күнүгэр Хатастааҕы «Тускул» КК «Айыы киһитэ аһыныгас, күн киһитэ көмүскэс» санаанан сааһыттан тутулуга суох ийэлэр, эдьиийдэр, эбэлэр мустаннар, анал байыаннай дьайыы хонуутугар сылдьар эр хоһуун уолаттарбытыгар анаан таҥас-сап тиктилэр. Таһыттан көрдөххө, бэрт дьоҕус, сүгэ сылдьар мөһөөччүккэ сииккэ-буорга, тыалга-кууска, куйааска сылдьар дьоҥҥо сөптөөх чараас да, халыҥ да кэмпилиэк таҥас тигилиннэ. Барыта хамсааһыҥҥа 16 киһи кытыыны ылла. 

«Илии сылааһа» («Тепло рук») диэн өрөспүүбүлүкэ үрдүнэн үгүс дьону-сэргэни түмпүт, сомоҕолообут хамсааһын күн бүгүн эрэ саҕаламмыт дьыала буолбатах. Саҕалааччылартан, көҕүлээччилэртэн биирдэстэрэ – Ирина Егоровна Саввина  Аммосова Александра Васильевналыын кэлэн маастар кылаас көрдөрдүлэр, ымпыгын-чымпыгын кэпсээтилэр. Ирина Егоровна үтүө дьыала үтүмэн дьону биир тыыҥҥа, биир тэтимҥэ киллэрбитин бэрт итэҕэтиилэхтик кэпсээтэ. Ол курдук, кинилэр көрдөһүүнү ылынан улуустарынан сылдьан маастар-кылаастары көрдөрөн, быһааран күн бүгүн Мэҥэ Хаҥалас, Үөһээ Бүлүү, Сунтаар, Таатта, о.д.а. улуустар амарах санаалаахтарын кытта үлэлэһэллэр эбит. Аны «кэлиҥ, көрдөрүҥ» диэччи улуустар, этэргэ дылы, кырыы-кырыытынан элбэхтэр эбит.

Хатас нэһилиэгэ бу да сырыыга түмсүүлээхтэрин, тэрээһиннээхтэрин дьиҥ-чахчы көрдөрдүлэр. Манна даҕатан, этэн-кэпсээн ааһар эбит буоллахха, ханна да буоларын курдук уустук балаһыанньа саҕаланаатын кытта түмсэн-сомоҕолоһон маҥнайгы аахсыйалар ыытыллыбыттара – анал суумкалары тигиигэ, эми-тому хомуйан ыытыыга, таҥаһы-сабы хомуйууга, онно сылдьар сулуспалааччылар санааларын көтөҕөр туһугар «Саллаакка сурук» диэн тэрээһиҥҥэ, оскуолабыт оҕолоро собо миинин, сылгы этин кэнсиэрбэлээн ыыппыттара. Маны таһынан Хатас уус уолаттара саха быһаҕын оҥорон, портка киирэн атааран, уоппускаҕа кэллэхтэринэ анаан көрсөн, сэһэргэһэн. Уолаттарбыт дьиэ кэргэттэригэр муус ылыытыгар, хаар ыраастааһыҥҥа көмө, Ньукуолуҥҥа анаан Байанай бэлэҕиттэн кус бэрсиитэ, о.д.а. Оттон бу тэрээһини баҕа өттүнэн тэриллибит «Илии сылааһа» иистэнэр сыахха көмөлөһө бара сылдьыбыт Евдокия Ефимовна Семенова, Татьяна Григорьевна Жиркова уонна Саргылаана Ивановна Токоемова көҕүлээһиннэринэн-саҕалааһыннарынан «Тускул» КК кэлэктиибэ сүбэлэһэн, мунньахтаан баран, сүүрэн-көтөн, үлэлиир усулуобуйаны тэрийэн ыыттыбыт. Хас биирдии кыттааччыга ис сүрэхтэн махтанан туран, олохтоох дьаһалта салайааччыта Евгений Петрович Пермяков тыл этиитин бары дууһабытынан ылынныбыт. Дьокуускай куорат Норуот айымньытын киинин «Тускул» КК дириэктэрэ Валентин Азотович Чепалов кыттааччыларга барыларыгар Махтал сурук туттарда.

Кэлбит дьону «Тускул» КК кэлэктиибин үлэһиттэрэ сүүс бырыһыан кыттан  итии аһылыгынан күндүлээтилэр. Манна аһылыгынан көмөлөспүт «Илгэ» маҕаһыыҥҥа (сал. Саргылана Ивановна Ксенофонтова) дириҥник махтанабыт. Тэрээһиҥҥэ кыттыбыт Тамара Герасимовна Смирниковаҕа, Наталья Гаврильевна Чабыеваҕа,  Наталья Николаевна Павловаҕа, Полина Захаровна Ефремоваҕа,  Ольга Павловна Дьячковскаяҕа, Светлана Иннокентьевна Харитоноваҕа,  Валентина Николаевна Хатылаеваҕа, Саргылана Гаврильевна Ивановаҕа,  Саргылана Васильевна Степановаҕа, Ньургуйаана Ивановна Халиулинаҕа,  Марианна Андреевна Чикачеваҕа, Анита Васильевна Тарасоваҕа, Галина Петровна Павловаҕа, Розалия Ивановна Дегтяреваҕа,  Ньургуйаана Алексеевна Белолюбскаяҕа,  Вероника Акимовна Сергучеваҕа дириҥ махталбытын тиэрдэбит. Кинилэр бары – саха сатаабатаҕа суох диэни толору дакаастыыр иискэ-күүскэ сыһыаннаах, саха дьахтара сатыырын барытын оҥорор Далбар хотуннар. Оскуолаттан, олохтоох дьаһалтаттан, «Кэрэчээнэ» оҕо уһуйаантан, анал иис-күүс тэрилтэтигэр үлэлээччилэртэн, оҕо көрөн олорооччулартан, о.д.а. олох бары хайысхатыгар үлэлии-хамсыы, айа-тута сылдьар ийэлэр, эбэлэр. Ити курдук амарах майгы ханна да сүппэтэҕин, туруулаһар быһыы майгы тирээтэҕинэ көмө-тирэх буоларга бэлэм киэҥ көҕүстээх, уһун санаалаах дьон баар буоланнар бииргэ буолартан бигэ санаабыт бигэтийдэ.