Издательский дом Редакция Подписка
Погода в Якутске: . -39 oC

Саҥа 2025  сыл тохсунньу ыйыттан сокуоҥҥа элбэх уларыйыылар киирэллэрэ күүтүллэр. Ол иһигэр биэнсийэ ааҕыытыгар, хамнас алын кээмэйигэр, түһээн төлөөһүнүгэр уонна да атын социальнай хайысхаларга. Бу туһунан URA.RU суруйарыттан кылгатан билиһиннэрэбит.

Саҥа 2025  сыл тохсунньу ыйыттан сокуоҥҥа элбэх уларыйыылар киирэллэрэ күүтүллэр. Ол иһигэр биэнсийэ ааҕыытыгар, хамнас алын кээмэйигэр, түһээн төлөөһүнүгэр уонна да атын социальнай хайысхаларга. Бу туһунан URA.RU суруйарыттан кылгатан билиһиннэрэбит.

Хамнас алын кээмэйэ улаатыа

2025 сыл маҥнайгы күнүттэн хамнас алын кээмэйэ дойду үрдүнэн улаатыа, ыйга 22 тыһ. 440 солк. тэҥнэһиэ. Ол эбэтэр, 2024 сылтан үс тыһыынча солкуобайынан үрдүө (билигин  19 тыһ. 242 солк. тэҥнэһэр). Хамнас алын кээмэйин үрдээһинэ босуобуйалар, социальнай төлөбүрдэр ааҕыыларыгар эмиэ сабыдыаллыа.

Биэнсийэ индексацияланыа

Страховой биэнсийэни индексациялааһын салҕаныа. Тохсунньу 1 күнүттэн биэнсийэ коэфициенын биир баала 142,76 солк. тэҥнэһиэ. Билигин бу көрдөрүү -- 133,05 солк.. Кырдьаҕастарга страховой биэнсийэҕэ эбии төлөбүр 2025 сылга 8 тыһ. 728,73 солк. буолуо, бу быйылгы көрдөрүүттэн 600 солкуобай кэриҥэ үрдүк.

2 1

Судаарыстыбаннай түһээн үрдүө

Хамсаабат баайы-дуолу бэлиэтииргэ судаарыстыбаннай түһээн улаатара сабаҕаланар. 2025 сылга бу төлөбүр кээмэйэ баай-дуол кадаастырын сыанатыттан тутулуктаныа. Холобур, хамсаабат баай-дуол сыаната 20 мөлүйүөн солкуобайы куоһарар буоллаҕына, судаарыстыбаннай түһээн сыаната 4 тыһ. солк. тэҥнэһиэ (билигин 2 тыһ. солк.).

Оттон кэргэнниилэр арахсыыларыгар судаарыстыбаннай түһээн 650 солкуобайтан 5 тыһыынчаҕа диэри улаатыа.

Дьарыктаах буолууга уларыйыылар

Дьарыктаах буолуу эйгэтигэр эмиэ уларыйыылар күүтэллэр. 2025 сылтан дьарыктаах буолуу сокуонугар саҥа балаһыанньалар киириэхтэрэ. Үлэ көрдүүр уонна үлэтэ суох диэн статус олохтооһуҥҥа дьарыктаах буолуу кииннэрин исписэлиистэрэ кыраасданнарга электроннай тус дьыалалары тэрийиэхтэрэ, көмө оҥоруутугар тус былааннары оҥоруохтара. Маныаха “Работа в России” уонна Госуслуги портал өҥөтүнэн туһаныахтара.

Ипэтиэкэлээхтэри көмүскүүр сыаллаах

Ипэтиэкэ ылбыттар бырааптарын көмүскүүр ыстандаарт олоххо киириэ. Ол курдук, намтатыллыбыт бырыһыан ыстаапкалаах сөбүлэҥи түһэрсиигэ толору суоту биэриэхтэрэ,  оттон иэс ылааччы кирэдьиит уратыларын көрөн, бэйэтигэр табыгастааҕын талыа.

Маҥнайгы усунуоска кирэдьиит ылыллыбыт харчыны уонна ипэтиэкэ кэшбиэгин киллэрэр бобуллуо. Бу уларыйыылар иэс ылааччы интэриэһин уонна быраабын көмүскүүр ыстардаарка олоҕуруохтара.

ЕГРН туһунан сурук сыаната үрдүө

2025 сылтан биир кэлим баай-дуол судаарыстыбаннай реестэриттэн суругу  ылыы сыаната үрдүө. Кумааҕынан сурук сыаната 1740 солкуобайга тэҥнэһиэ (билигин 870 солк.), оттон электроннай сурук -- 700 солкуобай.

Блогердарга саҥа ирдэбил

Блогердар бэлиэтэниилэригэр уонна докумуоннарын толорууларыгар уларыйыылар киириэхтэрэ. Ол курдук, тохсунньу 1 күнүттэн 10 тыһыынчаттан тахса сурутааччылаах блогердар анал реестэргэ киириэхтэрэ. Ону толорбот түгэннэригэр, реклама тарҕатар уонна үбүлээһиҥҥэ этии киллэрэр бырааптара тохтуо. Бу барыта кинилэр  үлэлэрэ интэриниэт ситимигэр бэрээдэктэнэригэр уонна тус  эппиэтинэстэрин үрдэтэргэ туһуланар.

Ийэ хапытаала

2025 сылтан ийэ хапытаалын суумата үрдүө: маҥнайгы оҕоҕо – 676 тыһ. 398,58 солк. тэҥнэһиэ, иккискэ уонна онтон кэлэр оҕолорго — 893 тыһ. 835,55 солк.. Ол эбэтэр ийэ хапытаала 7,3% индексацияланыа. Индексация олунньу 1 күнүттэн ыытыллыа. Онуоха диэри маҥнайгы оҕоҕо төлөбүр 630 тыһ., иккискэ  - 833 тыһ. солкуобай. Ийэ хапытаалын сорох чааһын туһаммыттарга, хаалбыт үп индексацияланыа.

Кирэдьиит ыларга бобуулар

2025 сыл кулун тутар ыйыттан хас биирдии кырасданьыын потребительскай кирэдьиит ыларга Госуслуги портал нөҥүө бэйэлэригэр бобуу туруорар кыахтаныахтара, онтон балаҕан ыйын 1 күнүттэн --  МФЦ нөҥүө. Өҥө оҥоруута босхо, сайабылыанньа эрэ толоруохха наада. Ол кэннэ иһитиннэрии кирэдьиит биэрэр бюроларга тарҕаныа. Кирэдьиит биэрэр бааннар бобуулар баалларын туһунан иһитиннэриилэри бэрэбиэркэлиир эбээһинэстэниэхтэрэ. Өскөтүн бобуу олохтоммут буоллаҕына, кирэдьиит бэриллибэт. Саҥа сүүрээн ипэтиэкэҕэ кирэдьииттээһини хаарыйбат.

Управляющай хампаанньаларга уларыйыылар

Тохсунньуттан управляющай хампаанньалар кыбаартыыралары бас билээччилэр иннилэригэр отчуоттуур эбээһинэстэниэхтэрэ. Сыллааҕы отчуот биир кэлим пуормата уонна элбэх кыбартыыралаах дьиэни салайыыга ыстандаарт бигэргэммит.

Бу, үлэ дьэҥкирдик көстөрүгэр, бас билээччилэр харчылара туохха туһаныллыбытын билсэллэригэр ананар. Уларыйыылары бас билээччилэр табаарыстыбалара уонна анал потребительскай кэпэрэтииптэр эмиэ тутуһуохтара.

Даача амнистиятын туох күүтэрий

Даача амнистиятын болдьоҕо уһуо, кыаҕа кэҥиэ. Ол курдук, хаһаайыстыбаҕа туһаныллар тутуулар, ол иһигэр баанньыктар, тэпилииссэлэр уонна сайыҥҥы куукуналар хабыллыахтара. Докумуон толоруу судургутуйуо, маныаха даача сирин 2013 сыл тохсунньу 1 күнүттэн бас билэр буолар эрэ ирдэнэр. Бас билии бырааба бу кэмтэн хойутуу киирбит, докумуоннара оҥоһуллубут буоллаҕына, бигэргэтиллибит дэкэлэрээссийэ ирдэнэр. Уопсай тутууларга  даача амнистиятын сокуона 2031 сылга диэри уһаата.

Кэтэх дьиэни тутууга эскроу-счет

6

2025 сыл кулун тутар  1 күнүттэн кэтэх дьиэни тутууга эскроу-счет арыллыыта ирдэбил буолуо. Дьиэ туттарааччылар харчыларын анал счеттарга ыытыахтара, үбү тутааччылар үлэни түмүктээтэхтэринэ эрэ туһаныахтара. Саҥа миэрэнэнэн сакаастааччы бырааба харыстанар, ситэ тутуллубатах дьиэлэр суох буолуохтара. Счеттар 10 мөл. солкуобайга диэри страховкаланыахтара.

Сири бас билээччилэргэ уларыйыылар

Кулун тутар 1 күнүттэн сири бас билиигэ ылыы кэнниттэн, үс сыл иһигэр туһаныллыахтааҕын туһунан сокуон киириэ. Бу саад уонна оҕуруот табаарыстыбаларын сирдэригэр сыһыаннаах. Учаастак туһаныллыбат буоллаҕына ыстыраап төлөбүрэ көрүллэр, маны тэҥэ сири былдьыахтарын сөп. Сокуон туһаныллыбакка, сыыс отунан туолбут учаастактары суох оҥорууга уонна усунуостары төлөөһүҥҥэ иэстэри утары охсуһууга туһуланар.

Босуобуйалары туох күүтэр?

Үлэтэ суох буолууга бэриллэр босуобуйа 4,3% индексацияланыа.  Муҥутуур үрдүк босуобуйаны уурайыы кэнниттэн үс ый устата ылыахха сөп, суумата 14 тыһ. 742 солк. тэҥнэһиэ, ол кэнниттэн — 5 тыһ. 762 солк., онтон саамай кыра босуобуйа — 1 тыһ. 729 солк.

Биэнсийэ иннинэ саастаахтар муҥутуур үрдүк босуобуйаны ылыахтарын сөп, маныаха дьарыктаах буолуу киинигэр учуокка тураллара ирдэнэр. Биэнсийэлээх киһиэхэ олоруу алын кээмэйэ 15 тыһ. 250 солк. тэҥнэһиэ. Онон үлэлээбэт биэнсийэлээхтэр олоруу алын кээмэйиттэн кыра дохуоттаах буоллахтарына, бу суумаҕа тиэрдэр эбии социальнай төлөбүрү ылаллар, бу эбилик үөрүйэх хоту ааҕыллар.

Бэйэ дьарыктаахтарга уларыйыылар

2025 сылтан бэйэ дьарыктаахтар Росстат уорганыгар статистикаларын көрдөрүүтүн ыытар буолуохтара. Билиҥҥитэ отчуот хайдах быһыылаах-таһаалаах буолара учуоттана илик, маны тэҥэ туох дьарыктаахтар, хас дохуоттаахтар отчуот түһэрэллэрэ эмиэ этиллэ илик.

Отчуоту туттарыы туһунан иһитиннэрии “Мой налог” сыһыарыынан кэлэрэ сабаҕаланар. Отчуоту кэмигэр туттарбат түбэлтэҕэ,  административнай эппиэтинэскэ тардыллыахха сөп. Ыстыраап кэһии хаста оҥоһуллубутуттан тутулуктанан, 10 тыһ. солкуобайтан 50 тыһ. солк. тиийиэн сөп.

Суоппардарга ыстарааптар үрдээтилэр

1

2025 сыл тохсунньу ыйыттан суол быраабылаларын кэһиигэ ыстарааптар ортотунан 50% үрдүөхтэрэ. Холобур, айан түргэнин 20-тэн  40 км/ч улаатыннардахха, ыстараап 750 солк. (билиҥҥитэ — 500 солк.), оттон куттала суох буолуу курун кэппэтэххэ — 1,5 тыһ.солк.  (билигин — 1тыһ. солк.). Утары балаһаҕа таҕыстахха 7,5 тыһ. солк. ыстараап күүтэр, билигин 5 тыһ. солк. Оттон итирик уруулга олорууга — 45 тыһ. солк. буолуо (билигини 30 тыһ.солк.).

Ыстарааптары төлөөһүҥҥэ чэпчэтиини 30 күн иһигэр туһаныахха сөп буолла, ол эрээри чэпчэтии муҥутаан 25% тэҥнэһиэ.

Суоппар дастабырыанньата 2025 сылга болдьоҕо түмүктэнэр буоллаҕына, үс сыл болдьоҕо уһуоҕа. Маныаха суоппар Суолга куттал суох буолуутун судаарыстыбаннай иниспиэксийэтигэр барара ирдэммэт.

2025 сыл кулун тутар 1 күнүттэн саҥа массыынаны Суолга куттал суох буолуутун иниспиэксийэтигэр бэлиэтээһиҥҥэ ОСАГО полиһын  тутатына көрдөрөр ирдэммэт буолуо, полиһы бэлиэтэнии кэннэ оҥорторуохха сөп. Ол эрээри, массыынаны ыытар кэмҥэ полис баар буолар ирдэбилэ оннунан хаалла.

 Галина МАТВЕЕВА

Хаартыскаҕа ааптар түһэриилэрэ 

  • 0
  • 0
  • 0
  • 0
  • 0
  • 1

Комментарии (0)

Никто ещё не оставил комментариев, станьте первым.

Оставьте свой комментарий

  1. Опубликовать комментарий как Гость.
Вложения (0 / 3)
Поделитесь своим местоположением