Уопсастыба

Араас начыыҥкалаах минньигэс бөрүөк

Айталина Никифорова, суруналыыс, суруйааччы. 20-тэн тахса сыл “Эдэр ком­му­нист”, “Саха сирэ” хаһыаттарга айымньылаахтык үлэлээбитэ. “Са­ха сирэ” хаһыат маҥ­найгы халыҥ ха­һыатын иилээн-саҕалаан таһаарбыта, онтон хаһыат иһигэр “Саха ыала” сыһыарыыны тэрийбитэ. Аҕыс сыл Наукаҕа уонна профессиональнай үөрэхтээһиҥҥэ министиэристибэ пресс-сулууспатын салайбыта. Билигин алтыс сылын “Сахатранснефтегазка” пресс-сулууспа салайааччытынан үлэлиир. Кини салайар пресс-сулууспата икки төгүл Саха сирин суруналыыстарын сойууһун “Бастыҥ пресс-сулууспа” анал бириэмийэтин кыайыылааҕынан буолан турар. “Кыһыл көмүс бөрүө”, “Идэҕэ бэриниилээх буолуу”, “Суруналыыстыкаҕа кылаатын иһин” номинациялар лауреаттара. Саха Өрөспүүбүлүкэтин бэчээтин туйгуна, Саха Өрөспүүбүлүкэтин Суруйааччыларын сойууһун чилиэнэ, сэттэ кинигэ ааптара, онтон биэһэ – уус-уран суруйуу. Кини сүбэлиир ырысыаба маннык:

— Сөбүлээн астыыр бөрүөгүм. Тиэстэтэ чараас, минньигэс буолар. Бурдук аһы астыырга тутааҕа – тиэстэтин табыы. Бу тиэстэнэн балык, куурусса, эт бөрүөгүн даҕаны оҥоруохха сөп. Судургутук оҥоһуллар бөрүөгү хайа баҕарар хаһаайка астыан сөп.

100 гр үүккэ 1 сымыыты кутан булкуйабын, 100 гр арыыны уулларан кутабын, 3-4 ыстакаан бурдугу сиидэлээн эбэбин, онно 1 кыра ньуоска разрыхлитель, чаайынай ньуоска кыра аҥара тууһу кутабын. Тиэстэбин мэһийэбин. Киһи илиитигэр сыстыбат буолуохтаах, наада буоллаҕына бурдугу эбиэххэ сөп. Ол гынан баран тиэстэ сымнаҕас буолуохтаах. 30 мүн. холодильникка ууран баран, бөрүөк иһин бэлэмниибин. Мин үксүн куурусса этин кыра арыыга буһара түһэрэн баран туттабын. Онно ананаһы, минньигэс биэрэһи, кыһыл луугу кырбаан эбэбин. Тиэстэбин 1 см курдук халыҥ гына тэнитэн, пуормаҕа (миэнэ 28 диаметрдаах) тэлгээн баран бэлэмнээбит састааппын биир-биир кутабын, онтон үрдүгэр эмиэ тиэстэбинэн (аллара өттүттэн чараас буолар) бүрүйэн баран тарбахпынан силимниибин, сымыытынан биһэбин. 180 кыраадыстаах духуопкаҕа (оһоххутун эрдэттэн холбоон ититэҕит) 40 мүн. буһарабын.  Минньигэс бөрүөк бэлэм!

Эриэхэлээх кэтилиэт уонна да атын минньигэс сүбэлэр

Анна Жиркова, өрөс­пүүбүлүкэ “Кэскил” оҕо ха­һыатыгар өр кэмҥэ шеф-редакторынан үлэлээбитэ, алын кылаас оҕолоругар аналлаах “Чаҕылыс” сыһыарыыны салайбыта. Анна билигин сөбүлүүр дьарыгар болҕомтотун уурда. Кини илиитинэн айан-тутан оҥорорун сөбүлүүр. Ол иһин анал үөрэхтээх дьон куурустарыгар сылдьан торт оҥорорго үөрэммит, ирдэбилгэ эппиэттиир сертификат ылбыт. Дьикти кэрэ көстүүлээх, минньигэс да минньигэс тортары астыыр буолбут. “Эн ас астааһыныгар хайдах кэлбиккиний?” — диэн ыйытан турардаахпын, онуоха: “Биир дьүөгэм алаадьыбын “куруһубалаах алаадьы” диэн “минньигэстик” сыаналаан турар, онно үөрэ санаабытым уонна ас астыыртан дуоһуйар эбиппин диэн өйдөбүлгэ кэлбитим. Мин дьиэ хаһаайката астыыр аһын барытын сатаан буһарарга дьулуһабын. Аһылык иҥэмтэлээх, киһиэхэ туһалаах, санаатын көтөҕөр курдук минньигэс буолуохтаах дии саныыбын. Маны таһынан ас тас көстүүтүн киэргэтэрбин сөбүлүүбүн”, — диэн кэпсээбитэ. Онон Анна Жиркова “Эриэхэлээх кэтилиэтин” ырысыабын билсиҥ:

— Бу кэтилиэтим эттэн эрэ турбат. Биһиги ийэлээх аҕабытын кытары бары бииргэ олоробут. Кырдьаҕас дьон биллэр биричиинэнэн эриэхэни кыайан сиэбэттэр. Онон битэмииннээн, эриллибит эккэ грецкэй эриэхэни илдьиритэн эбэбин уонна туустуубун. Биир сымыыты кутабын. Амтана тупса түһэр. Дьиэлээхтэрим өссө блиныбын сөбүлүүллэр. Ырысыаба маннык: быһа холоон ыстакаан аҥаара үүккэ оччо кэриэтэ ууну, биир сымыыты, икки остолобуой ньуоска үүнээйи арыытын кутан, булкуйабын. Убаҕас сүөгэйгэ маарынныыр буолуохтаах. Хобордоохпун бастакы ньуоска тиэстэни кутарбар эрэ арыылыыбын.

Интернет киэҥ ситимиттэн оҕо эрэ барыта сөбүлүүр минньигэс аһын ырысыабын булан астаабытым, маны кыыһым бэйэтэ астыыр буолла. Маҕаһыыҥҥа атыыланар “слоенай” тиэстэ (доруоһалааҕа, доруоһата суоҕа суолтата суох), икки банан, сакалаат наада буолар. Сакалааттаах бананы тиэстэҕэ эрийэбин уонна 170 кыраадыс итии духуопкаҕа 30-35 мүнүүтэ буһарабын. Олус үчүгэй минньигэс пирожнай буолар. 

Бырааһынньык салаата

2013 сыллаахха “Сыл бастыҥ суруна­лыыһынан” буолбут, “Саха ГТРК”  араадьыйатыгар үлэлээбит, ыччат бэлиитикэтин туйгуна, РФ Президенин дьаһалтатыгар Дмитрий Песков салайааччылаах экспердэр хамыыһыйаларын быһаарыытынан “Ме­диа­тэк-2019” на­ҕа­раада кыайыы­лаа­ҕа, билигин Саха Өрөс­пүүбүлүкэтин үөрэҕин уонна наукатын ми­нистиэристибэтин пресс-сулууспатын сала­йааччытынан үлэлиир Анна Захарова:

— Мин кэргэним уонна оҕолорум бу салааппын олус сөбүлүүллэр. Остуолга күн аайы ууруллар салаат буолбатах, мин бырааһынньыктарга сөбүлээн астааччыбын. Олус судургу салаат, ону тэҥэ олус минньигэс.  Минньигэс биэрэһи, араҕас өҥнөөҕө ордук, эриэппэ луугу, оҕурсуну уһун синньигэс гына быһабын.  Черри помидору икки өлүү буоларын курдук аҥардаталыыбын. Ыыһаммыт куурусса буутун этин уһун синньигэс гына кырбыыбын. Сыыры теркалыыбын. Бу кырбаабыт састааппар майонез эбэбин уонна булкуйабын. Салаат ньулуун соҕус буоллаҕына, туус эбэн биэрэбин.

Харталаах салаат

“Саха” көрдөрөр-иһитиннэрэр хампаанньа корреспондена, “Талбан” биэриигэ үлэлиир Екатерина Эверстова биһиги хаһыаппытын кытта бэйэтин биир сэргэх ырысыабын үллэстэр:

— Сахам үгэс аһын олус сөбүлүү­бүн. Сороҕор интэриэ­һинэй буоллун диэн амтанын уларытыахпын баҕарабын. Ол курдук, харталаах салааппын дьиэ кэргэним олус сөбүлүүр, бырааһынньыкка оҥорорбун кэтэ­­һэллэр. Оҥоһуута судургу: хартаны, туус­таах оҕурсуну уһун синньигэс гына быһабын, эриэппэ луугу бытархай гына кырбыыбын, соевай соустаан баран булкуйабын, үрдүгэр гранат отонун таммалатабын. 

Италия минньигэс аһа “Пана-котта”

“Далбар хотун” сурунаал корреспондена Юлия Пестрякова —  3 оҕолоох ийэ. Кини иллэҥ кэммэр оҕо эрдэхпиттэн ас астыырбын, оҕолору, айылҕаны хаартыскаҕа түһэрэр­бин сөбүлүүбүн диэн кылгастык бэйэ­тин туһунан били­һиннэрэр. “Өрөбүл­лэргэ хайаан даҕаны оҕолорбор, кэргэммэр ас астаан күндүлүүбүн. Минньигэс ас уонна дьиэ кэргэн быстыспат ситимнээхтэр дии саныыбын. Дьиэ ыраас, сылаас уонна ас сыттаах буолуохтаах диэн аҕам эппитин умнубаппын”, — диир эдэр ийэ. Юлияттан интэриэһинэй десерт ырысыаба:

— Куорат биир кафетыгар сылдьан “Пана-котта” диэн итальянскай десерт амсайбыппыт.  Ырысыабын булан, бэйэм оҥорон көрдүм:

400 мл 33%-наах сүөгэй, 200 мл үүт, 80-100 гр саахар, 25 гр желатин, тоҥоруллубут вишня.

Сүөгэйи, үүтү күүскэ сылытабын. Ол эрэн оргуппаппын. Уоту арааран баран саахар уонна 15 гр желатин кутабын, үчүгэйдик суурайабын. Кыратык сойбутун кэннэ иһиттэргэ кутаталыыбын. Бу иннинэ вишняҕа сөбүгэр саахар кутан баран буһаран ылабын. Ол кэннэ ордубут желатины кутаммын булкуйабын. Тымныы сиргэ турбут сүөгэйдээх убаҕас сойон желе туругун ылбыт буоллаҕына, үрдүгэр вишнялаах желебын кутан өссө биирдэ сойутабын. Олус минньигэс уонна тотоойу аһылык. Кыра иһиттэргэ кутаталыыр ордук эбит. Бырааһынньык остуолун киэргэтэргэ олус бэрт десерт.

 Сардаана КУЗЬМИНА