Госдума сонуннара

Дьиэни-уоту солуок ылыы бобулунна

Сэтинньи 1 күнүттэн харчыны иэһиир (микрофинансовай) тэрилтэлэр сойуом биэрэллэригэр дьиэни-уоту солуок быһыытынан көрдүүллэрэ бобулунна. Бу сокуон нэһилиэнньэни сүүлүктэртэн көмүскүүр сыаллаах. Урукку өттүгэр дьон иэстэрин кыайан төлөөбөккөлөр, олорор дьиэлэрин былдьатааччылар.

– Аҕыйах харчы иэһин суотугар бүтүн дьиэни былдьыыр сатаммат. Үгүс түгэҥҥэ иэс кээмэйэ кыбартыыра сыанатыгар эппиэттээбэт. Бу сокуон элбэх “күлүк” схемалар үлэлэрин тохтотуоҕа, – диэн Госдума Бэрэссэдээтэлэ Вячеслав Володин бэлиэтиир.

Хамсаабат баайы-дуолу көмүскүөхтэрэ

Электроннай илии баттааһыны туһанан хамсаабат баайы-дуолу уоран атыылыыры хааччахтыыр сокуон күүһүгэр киирдэ. Онон, бу ыйтан, Росреестр хамсаабат баай-дуол атыыланарын туһунан электроннай илии баттааһыннаах сайаапка киирдэҕинэ, сайаапка киирбит күнүгэр хаһаайыны сэрэтэр уонна чахчы кини атыылыырын чопчулуур эбээһинэстэннэ. Маннык миэрэ сүүлүктэр туора дьон хамсаабат баайын-дуолун уоран кэтэхтэн атыылыылларын тохтотуоҕа.

Оптуобустаахтарга саҥа ирдэбил

Сэтинньи ый 1 күнүттэн 8-тан элбэх айанньыты тиэйэр чааһынай оптуобустар уонна массыыналар булгуччу тахографтаах буолаллара ирдэниэҕэ. Тахограф диэн айан-сырыы түргэнин, суолу-ииһи, суоппар сынньанар кэмин хонтуруоллуур анал тэрил. Маннык тэрилэ суох суоппардары ыстырааптыахтара. Ыстыраап кээмэйэ биирдиилээн дьоҥҥо 1-3 тыһ. солк, дуоһунастаахтарга – 5-10 тыһ. солк диэри халбаҥныыр. Өскөтүн тахографтаах суоппар сынньалаҥ эрэсиимин тутуспатаҕына, 1-3 тыһ. солк диэри ыстырааптаныаҕа, оттон дуоһунастаах сирэй эбэтэр урбаанньыт – 1-5 тыһ. солк, тэрилтэ – 30-50 тыһ. солк диэри уу харчыны хааһына суотугар төлүөхтэрэ.

Рунет арахсыа суоҕа

Рунет диэн нууччалыы тыллаах аан ситим (интэриниэт) куйаара. Сэтинньи 1 күнүттэн интэриниэт эпэрээтэрдэрэ булгуччу аан ситим көмүскэллээх буолуутун хааччыйар эбээһинэстэниэхтэрэ. Кинилэр анал тэхиньиичэскэй тэриллэри туруоран, кыраныысса таһыттан эбэтэр дойду иһиттэн Арассыыйа интэриниэтин араарары эбэтэр үлэтин харгыстыыры бопсуохтара.

Көҥүлү ылыы судургутуйда

Бу үүммүт ыйтан үрдүк таһымнаах омук испэсэлиистэрэ, “итии” туочукалартан тэскилээччилэр, Украина сэриититтэн күрээбиттэр, гражданствота суох Арассыыйаттан төрүттээх дьон РФ иһигэр олорорго болдьоҕо суох көҥүл (ВНЖ) ылар бырааптаннылар.

Таҥараһыт статуһа

Сэтинньи ыйтан ытык сирдэргэ сүгүрүйэ айаннааччылар сокуонунан көмүскэллээх буоллулар. Урукку өттүгэр таҥараһыттар (паломниктар) сымыйа тэрилтэлэр угаайыларыгар киирэн биэрэн, элбэхтик албыҥҥа түбэһээччилэр. Билигин ытык сирдэргэ анал айаннарынан итэҕэл тэрилтэлэрэ эрэ дьарыктаналлара көҥүллэннэ.

Саҥа эмкэ саҥа ирдэбил

Сэтинньи 29 күнүттэн эми оҥорооччулар Арассыыйатааҕы доруобуйа харыстабылын хонтуруолугар (Роздравнадзорга) саҥа эмп хаачыстыбатын уонна судаарыстыбаннай регистрациятын туоһулуур докумуону булгуччу туттарар эбээһинэстэниэхтэрэ. Ол түмүгэр, саҥа эмп-томп аптекаларга түргэнник атыыга тахсыаҕа.

Саахал электроннай иһитиннэриитэ

Бу ыйтан суол саахалын туһунан иһитиннэриини электроннай көрүҥүнэн Арассыыйа ханнык баҕарар эрэгийиэнигэр толорор кыах үөскээтэ. Өскөтүн саахалга түбэспит суоппардар биир тылы кыайан  булбатахтарына, быһылаан туһунан электроннай иһитиннэриини толороллор. Онно gosuslugi.ru саайка иккиэн регистрациялаах уонна “Помощник ОСАГО” диэн сыһыарыылаах буолаллара ирдэнэр. Бу иннинэ быраабыла Москваҕа, Московскай уобаласка, Санкт-Петербурга, Ленинградскай уобаласка уонна Татарстаҥҥа үлэлээбитэ.

ПТС бэриллибэт буолла

Сэтинньи 1 күнүттэн Арассыыйа Федерациятыгар оҥоһуллубут саҥа массыыналарга эбэтэр кыраныысса таһыттан саҥа киирбит тимир көлөлөргө кумааҕы ПТС (тырааныспар пааспара) бэриллибэт буолла. Саҥа тырааныспар пааспара бүтүннүү электроннай көрүҥүнэн оҥоһуллуоҕа. Өскөтүн саҥа массыына атыыластаххытына, онлайн пааспар куопуйатын көрдөһөн ылыаххытын сөп. Кумааҕы пааспары эрдэтээҕи пааспары сүтэрдэххитинэ эбэтэр лииһэ туоллаҕына эрэ саҥаттан оҥорон биэриэхтэрэ. Урукку кумааҕы пааспар уонна электроннай пааспар тэҥ күүстээхтэр.

Шина маркировката

Сэтинньи 1 күнүттэн массыына шинатын оҥорооччулар эбэтэр тас дойдулартан атыылыы киллэрээччилэр булгуччу маркировкалыыллара ирдэниэҕэ. Ол курдук, 2021 сыл кулун тутар 1 күнүгэр диэри бары “Честный знак” (“Чиэһинэй бэлиэ”) диэн систиэмэҕэ холбонуохтаахтар. Билиҥҥитэ оҥорон таһаарааччылар уонна атыылааччылар 50 % ситиэмэҕэ киирбит.

Биир ый эрэ хаалла

Сэтинньи 30 күнүгэр диэри фотоаппараатынан, фотовспышканан уонна вспышка-лаампанан эргинээччилэр “Честный знак” диэн систиэмэҕэ киирэн регистрацияланыахтаахтар уонна табаардарын бүтүннүү маркировкалыахтаахтар. Ити күнтэн кэннэ маркировката суох табаары атыылыыр бобуллар. 

Таһаҕас массыыналара

Сэтинньи 30 күнүгэр диэри 3,5-тан 12 туоннаҕа диэри экологическай кылааһа быһыырылла илик таһаҕас тиэйэр массыыналаах дьон тахограф туруоруохтаахтар. РФ Тырааныспарга министиэристибэтин бирикээһинэн, 2020 сыл кулун тутар 1 күнүгэр диэри 12 туоннаттан үөһэ ыйааһыннаах таһаҕас массыыналарыгар тахограф туруорбуттара. Маннык миэрэ суоппардар сынньалаҥнарын хонтуруоллуур кыаҕы үөскэтэр. Ол түмүгэр, суол быһылааннара аҕыйыахтаахтар.  

Докумуон электроннай эргиирэ

Сэтинньи 30 күнүнэн каадыр докумуонун электроннай эргиирин эспэримиэнигэр кыттыан баҕалаах тэрилтэлэртэн сайабылыанньалары ылыы түмүктэнэр. РФ Үлэҕэ министиэристибэтин иһитиннэриитинэн, саҥа көрүҥҥэ 115 тэрилтэ көһөрө былааннанар. Баларга 500 тыһ. кэриҥэ киһи үлэлиир. Эспэримиэн кыттыылаахтара тугу да сүтэрбэттэр. Кинилэр “Работа в России” саайтынан эбэтэр бэйэлэрин систиэмэлэригэр үлэлииллэр. Эспэримиэн докумуон электроннай эргиирэ хайдах олоххо киирэрин бэрэбиэркэлиир сыаллаах.

Көмүс боруобата бэрэбиэркэлэниэҕэ

Көмүс боруобатын федеральнай палаатата көмүһүнэн уонна күндү таастарынан эргинииттэн судаарыстыбаннай нолуок (госпошлина) ылар буолуоҕа. Ол курдук, Арассыыйаҕа оҥоһуллубут ювелирнай оҥоһуктар булгуччу боруобаҕа хонтуруолу ааһыахтаахтар. Холобур, өскөтүн оҥоһук 585 боруобалаах диэн ыйыллыбыт буоллаҕына, көмүһүн састааба 58,5 % тэҥнэһиэхтээх. Госпошлинаны боруобаны бигэргэтии уонна бэлиэ туруоруу иһин ылыахтара.

Ыстырааптаныахтара суоҕа

Быйыл пандемиянан сибээстээн, ньиэбинэн уонна гааһынан эргинии биллэ мөлтөөтө. Онон бу сылга нуормаларын толорботох хампаанньалары ыстырааптаабат туһунан быһаарыныы ылыллан турар. Ол гынан баран, хампаанньалар былааннарын толорботохторун туһунан Роснедра сэтинньи бүтүөр диэри суругунан сэрэтиэхтээхтэр. Өскөтүн сэрэппэтэхтэринэ, ыстырааптаналлар.   

Нолуок төлөбүрүн болдьоҕун уһатыы

Дьоҕус уонна орто урбаанынан дьарыктанааччылар сэтинньи бүтүөр диэри нолуок төлөбүрүн болдьоҕун сайабылыанньа суруйан уһаттарыахтарын сөп. Маннык миэрэ пандемиянан сибээстээн урбаан эйгэтин өйөбүллэрин иһинэн көрүллэр. Онон урбаанньыттар нолуоктарын уонна страховой төлөбүрдэрин 3 эбэтэр 6 ый хойутаан төлүүр бырааптаахтар.