Доллары эбэтэр үрдүк сыанаҕа наадата суох хос тиэхиньикэни атыылаһымаҥ.
Солкуобайга саҥа депозиттары арыйан, бааннарга харчыта уурунуҥ, кэнники кэмҥэ солкуобай харчы ыстаапката биллэрдик эбилиннэ. Аны туран, хамсаабат баай-дуол, дьиэ-уот атыылаһарга уочаракка кииримэҥ, ипотечнай кирэдьиит бырыһыана муҥутуур үрдүк. РФ Тутуу министиэристибэтигэр дьиэ-уот тутуутун эйгэтигэр саҥа өйөбүл ньымаларын көрдүүллэр, кэнникинэн Арассыыйа олохтоохторугар чэпчэтиилээх кирэдьииттэр баар буолуохтарын сөп.
Быстах кэмҥэ ылбыт кирэдьииттэри болдьоҕун иннинэ толору төлүүргэ эмиэ күһэллимэҥ. Бу туһунан сокуону оҥорооччулар уонна экспердэр санааларын үллэстэллэр.
Уурунуу харчыны бааннарга угуҥ
Дойду устуоруйаҕа араас таһымнаах аймалҕаны көрсүбүтэ эрээри, түмүгэр хас сырыы аайы баайдык-дуоллук үктэнэн тахсыбыта. Билиҥҥи санкциялар муҥутуур кытаанах тургутуулары оҥорботтор, ол иһин аймалҕаҥҥа бэринимэҥ, ыксамар дьайыылары таһаарымаҥ.
Ол, бастатан туран, тус уурунуу харчыгытыгар араас ыксамар дьаһаллары ылынаргытыгар сыһыаннаах.
- Доллар, чахчы, үрдээтэ, ол эрээри мантан аймалҕан оҥостон таһаарар сатаммат, - диэн тус үбү салайыы салаа управлениетын эксперэ Алена Никитина кэпсиир. - Киин баан олунньу ый бүтүүтэ сүрүн ыстаапкатын 20 бырыһыаҥҥа диэри үрдэттэ, ону тэҥэ кирэдьиит тэрилтэлэрэ уурунуу харчыларга уонна счеттарга дохуоту үлүннэрэн ылыыны улаатыннардылар. Сорох бааннарга ыстаапка кээмэйэ 20 бырыһыаҥҥа диэри таҕыста. Бырыһыан үүнүүтэ бааннарга үп-харчы өттүнэн уурунууга барыстаах. Ханныгын да иһин, доллар эбэтэр евро сыаната үрдээтэр, халтай уочаракка туруохтааҕар, уурунар быдан ордук. Билиҥҥи үрдүк сыанаҕа доллары атыылаан босхолонорго уонна солкуобайга ууруунарга көдьүүстээх кэм кэллэ.
Кирэдьиит каартаны туһаныҥ
- Харчыны инфляцияттан көмүскээн, кирэдьиит каарта бырыһыана суох болдьоҕун сөптөөхтүк туһаныҥ, - диэн bankiros баан порталын экспертэрэ сүбэлииллэр. Сүрүнэ - кирэдьиит каарта чэпчэтиилээх кэм болдьоҕо бүтүөр диэри иэскитин төлүүргүтүн умнумаҥ.Оттон мунньуллубут көҥүл харчы үрдүк бырыһыаннаах бааннарга сытыахтаах.
Ону тэҥэ экспердэр намыһах ыстаапкаттан үрдүк бырыһыаннаах кылааты арыйар кыаҕы туһанары сүбэлииллэр. Ол гынан баран, бастаан, усулуобуйатын сиһилии үөрэтиэххэ наада - улахан бырыһыаннаах кылааттар кылгас болдьохтоох буолуохтарын сөп.
Көмүс, дьиэ-уот атыылаһар кэтэһиэҕэ
- Уурунуу харчыны куоттарар сыалтан көмүһү уонна хамсаабат баайы-дуолу атыылаһар, билиҥҥи кэмҥэ сыыһа, - диэн үп сүбэһитэ Алексей Герасимов санаатын этэр. - Ханнык да түгэҥҥэ айманарбыт сатаммат. Мин көрдөхпүнэ, билигин дьон үксэ харчытын ыксаан, сыыһа-халты дьаһанар. Ону-маны атыылаһары тохтотуохха наада, сыана үрдүү турар, чахчытынан, бу бэдэрээтчит бэйэтин кутталыттан харыстанар хамсаныылара эбээт. Көмүс долларга атыыланар уонна эмиэ долларга атыылаһыллар, - диэн эксперт чуолкайдаан, Арассыыйа олохтоохторугар "тохтотууну" оҥороллоругар уонна тахсыбыт быһыы-майгы икки нэдиэлэттэн ордук уһатыллыа суохтааҕын чопчулаата.
Үһүс холодильник атыылаһар сөптөөх дьаһаныы буолбатах
Болдьоҕун иннинэ чэпчэки бырыһыаннаах ыстаапкаҕа ылбыт кирэдьиити төлүүргэ күһэллимэҥ, - диэн Госдума үпкэ кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Анатолий Аксаков бэлиэтиир. - Сыаналаах микроволновай оһохтору уонна холодильниктары атыылаһар сыыһа - атыылааччы хампаанньалар урут чэпчэки сыанаҕа атыылаһан баран, билигин долларга сыһыаран, икки бүк үрдүк сыанаҕа батараллар. Уонна сотору кэминэн буортуйар бородууктанан кыбартыыраны толорумаҥ, ол оннугар остуолгутугар мэлдьи баар, уһун болдьоххо харыстанар аһы-үөлү атыылаһыаххытын сөп: кофе, сакалаат, сухофрукта. Оттон Арассыыйаҕа бэрт элбэхтик оҥоһуллан тахсар кэнсиэрбэ, курууппа, мокоруон маҕаһыын долбуурдарыттан ханна да сүтүө суохтара. Ханнык баҕарар түгэҥҥэ кинилэр сүтэн-симэлийэн, сыаналара үрдүөхтэрэ суоҕа.
MasterCard, Visa каарта хайдах үлэлиирий?
Аан дойдутааҕы төлөбүр систиэмэтэ чугастааҕы кэмҥэ Арассыыйаҕа үлэтин хааччахтыырга быһаарыы ылынна. Бу быһаарыы дойду иһигэр үлэлиир СбербанкVisa уонна MasterCard каарталар үлэлэригэр охсубат. Билигин Арассыыйаҕа Сбербанк бары каарталара үлэлииллэр. Дойду сиригэр-уотугар бары операциялар оҥоһуллаллар — харчы устуохха, ыытыахха, маҕаһыыннарга, Арассыыйа иһинэн үлэлиир интэриниэт-маҕаһыыннарга төлөбүрү оҥоруохха сөп. Ити барыта дойду үрдүнэн НСПК нөҥүө, тас дойду төлөбүр систиэмэлэриттэн тутулуга суох, төлөбүрдэри аһардар кыахтаах. Хомойуох иһин, тас дойдуларга, интэриниэт-маҕаһыыннарыгар Visа, Mastercad каарталар хааччахтаналлар. Сбербанк үлэһиттэрэ кыраныысса таһыгар баар Арассыыйа олохтоохторугар кумааҕы харчыны устан, ороскуоту эрдэтинэ төлүүллэригэр сүбэлииллэр. Кэккэ тас дойдуларга МИР төлүүр систиэмэ каарта төлөбүрдэрэ Турцияҕа, Вьетнамҥа, Арменияҕа, Белоруссияҕа, Узбекистаҥҥа, Кыргызстаҥҥа , Таджикистаҥҥа, Казахстаҥҥа, Кипрга ылыллаллар.
Табаар муҥутуур нуормата
Өссө биир кириисиһи утары охсуһар дьаһалынан Федерация Сэбиэтин бүддьүөккэ, үп-харчы ырыынагар кэмитиэтин бастакы солбуйааччыта Сергей Рябухин этэринэн, сыаната үрдээбэт сорох табаардары биир киһи илиитигэр муҥутуур нуорма кээмэйинэн атыылыыр туһунан эттэ. Кини чопчулуурунан, атыы-эргиэн ситимнэрэ уонна Минпромторг маннык быһаарыыны өйүүллэр.
Сергей Рябухин саныырынан, муҥутуур табаар нуорматын олохтуур судургу уонна билиҥҥи олоххо сөптөөх быһаарыы.
- Маннык быһыылаах хааччахтары олоххо киллэрбэтэхпитинэ, алҕас тахсар араас таһымнаах содулларга тиэрдиэн сөп. Сорох дьон сүөргү айманара түргэн, ардыгар киксэриигэ да киирэн биэриэн сөп. Билигин дойдутун утары үлэлиир киһи үгүс, тус бэйэлэригэр табыгаһа суох хамсаныылары таһааралларын көрөбүт, туох баар кутталы барытын учуоттуохпутун наада, — диэн Сергей Рябухин бэлиэтиир.
Бү сүбэлэри сөптөөхтүк туһаныҥ, тута 100% араас суруйууларга бэриммэккэ, сымыйа иһитиннэриилэргэ түбэһэн итэҕэйимиэххэ наада. Олохтоох, оруннаах иһитиннэриилэри ылынаргыт ордук.
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0