Издательский дом Редакция Подписка
Погода в Якутске: . -11 oC

Норуот кэҕүлээһинин өйүүр бырагыраама (ППМИ) – тыа сирин сайыннарыыга эбии үбүлээһини куонкуруһунан ылыыга биир көдьүүстээх мэхэньиисим буолар. Бу тыа сирин олохтоохторо, олохтоох салайыныы уонна эрэгийиэн былаастара бииргэ үлэлээһиннэрин чаҕылхай көстүүтүн биир бастыҥ холобура.

Норуот кэҕүлээһинин өйүүр бырагыраама (ППМИ) – тыа сирин сайыннарыыга эбии үбүлээһини куонкуруһунан ылыыга биир көдьүүстээх мэхэньиисим буолар. Бу тыа сирин олохтоохторо, олохтоох салайыныы уонна эрэгийиэн былаастара бииргэ үлэлээһиннэрин чаҕылхай көстүүтүн биир бастыҥ холобура.

Түмсүөххэ, бииргэ буолуохха

Бу күннэргэ Үөһээ Бүлүү улууһун «Кэнтик нэһилиэгэ» МТ дьаһалтата уонна култуура киинин үлэһиттэрэ, норуот көҕүлээһинин өйүүр бырагыраама чэрчитинэн,  нэһилиэк уопсай мунньаҕын ураты быһыылаахтык, бырааһынньык кэриэтэ, тэрийдилэр. Бу туһунан нэһилиэк аҕа баһылыга Валерий Николаев кэпсиир:

8d7eae6b 1911 43db 9077 50d377e2f2db2079d8c1 0c08 46d8 9669 a90fbebfe690

— Биһиги бу бырагыраама Саха Сиригэр тэриллиэҕиттэн, 2017 сылтан кыттабыт. Нэһилиэнньэ олус көхтөөх. Үгүс элбэх сайдыы, тупсуу барда.  Сиһилии сырдаттахха, кэнтиктэр бу бырагыраамаҕа сэттис сылын кытталлар, алта төгүл куонкуруска кыайыылаах таҕыспыппыт. 2017 сыллаахха бырагырааманан грант ылан, бөһүөлэк иһинээҕи Николаев уулусса саҥардыытыттан саҕалаабыппыт. 2018-2019 сылларга эмиэ ити бырагыраамаҕа кыттан, бастакы уочарат сытыытык турар кыһалҕалары быһааран, салгыы Киров, Аммаев, Таежнай, Лесная, «Воинов Тумусовых», Таркаев буорунан буурҕайа сытар киин уулуссалары  өрөмүөннээн, чөлүгэр түһэрбиппит. Оттон 2020-2021 сылларга уонна быйыл Олоҥхо ыһыаҕар, Саха АССР 100 сылыгар  бэлэмнэнэн, үс сыл устата, норуот маастардарыгар аналлаах, аатырыан аатырар, ураты көстүүлээх, дьон-сэргэ сөбүлээн сылдьар, «Уус нэһилиэгэ» диэн ааттаан, ыһыахтыыр сиргэ ыһыах ыһар, көргө-нарга ыҥырар хорчуоппа миэстэтэ, саҥа ураһалар, быыстапка павильона, дьон олорор трибуната, нэһилиэккэ киирии аарка, аар баҕах сэргэ, киирэр аан тимир боруотата, ыһыахтыыр сир күрүөлээһинэ тутуллубуттара. Олоҥхо ыһыаҕар туһуламмыт икки түһүмэх­тээх бырайыакпыт ситэн, олоххо киирэн, СӨ Ил Дархана Айсен Николаев өбүгэлэрин Ытык сиригэр ыалдьыттаан, өрөспүүбүлүкэ араас уустарын кытта тимири таптайбыта. Ону тэҥэ, дойдубутугар сиригэр саха кутугар чугас рок-муусука бэстибээлэ тэриллэн ыытыллыбыта күн бүгүҥҥэ диэри ыалдьыттаан ааспыт дьон-сэргэ ортототугар сылаас тылларынан ахтыллар.

4b5e432b 2d49 4acc 9cbb 9dd311de5ed48a670e1a 60a8 45a6 865d 8d36c7b20ecf

Нэһилиэк ис-тас көстүүтэ, инфраструктурата хас биирдии ыалдьыкка сөҕүү-махтайыы, хайҕааһын, холобур туттуу санаатын, үтүө өйдөбүлү хаалларар Ити курдук, ылыммыт тэтими ыһыктыбакка, быйыл үүнэр көлүөнэ туһугар туһалааҕы, кэскиллээҕи хаал­­лараары бу бырагыраамаҕа эмиэ кыттарга быһаарынныбыт. Нэһилиэк уопсай мунньаҕа урукку Комсомол уонна кэлэн иһэр Норуот сомоҕолоһуутун бырааһынньыктаа­ҕы күннэригэр түбэстэ. Ырыа, үҥкүү аргыстаах нэһилиэк тэрилтэлэрин уон­на түмсүүлэрин икки ардыларыгар  «Кыайыы төрдө – сомоҕолоһууга» диэн хор, ырыа уонна үҥкүү күрэҕин тэрийдибит. Күрэххэ алта хамаанда бары көхтөөхтүк уонна түмсүүлээхтик бэлэмнэнэн кэлбиттэрэ дьон сүргэтин көтөхтө.

d6bbf28b d70a 42ec 883b 2563f57c0c2ce8292bd5 dc0d 4c66 8a30 0642522a6eb5e1652180 f85b 4061 a59d 3b4f1c100dd4f19b5542 01e4 4d26 b0ff a95a8bfe2811

Билигин нэһилиэк сүрүн кы­һалҕата — ыраах сытар оттуур ходуһаларга тиийэр үрдүк буор суолларын саҥардыы буолар. Сэбиэскэй Сойуус, холкуос, сопхуос кэминээҕи оҥоһуллубут үрдүк суол билигин отчуттарга эрэ буолбакка, сир аһын хомуйааччыларга харгыстары үөскэтэр. Ол курдук, мунньах ылыммыт быһаарыытынан, үс бырайыактан,  Дьаҥнаах—Тыымпы оттуур ыраах сытар ходуһа суолун өрөмүөннээһин элбэх куолаһы ылбыта. Дьэ, чахчы, «Кыайыы төрдө – сомоҕолоһууга» диэн мээнэҕэ этиллибэтэх эбит. 2 мөл. солк. суумалаах бырайыакка нэһилиэнньэттэн итэҕэһэ суох 60 тыһ. солк., оттон тэрилтэлэртэн уонна урбаанньыттартан 300 тыһ. солк. хомулларга бары биир киһи курдук, судаарыс­тыба субсидиятыгар кыттыһарга быһаарыннылар. Түгэнинэн туһанан, туох баар саҕалааһыннарбытыгар, бачымнарбытын өйүүр-өйдүүр биир дойдулаахтарбар барҕа махталбын тиэрдэбин.

3929f076 0a3b 4276 b6de eb4b675df89fa1848689 77e4 4ddd bfdd 81b84fdc5c88ac9f883b 7419 4ebf ba9d f3af47b08014c07b682a 1e62 409b a45e a024928fc410

 Алтыс сылын — тупсарыы, саҥардыы

Норуот көҕүлээһинин өйүүр бырагыраама үлэлээбитэ быйыл алтыс сыла. Бу кэм устата өрөспүүбүлүкэ тыа сирин олохтоохторо куонкуруһунан субсидия ылары ситиһэннэр,  нэһилиэктэрин ис-тас көстүүтүн тупсарыыга туһаннылар. Үүнэр сылга ыытыллыахтаах үлэлэргэ өрөспүүбүлүкэ үрдүнэн барыта 500 мөл.солк. үп ороскуоттаныаҕа.

Санаттахха, бу куонкуруска кэнтиктэр эрэ буолбакка, бүтүн өрөспүүбүлүкэ оройуоннарын бары нэһилиэктэрэ кытталлар. Докумуон хомуйуута алтынньы 17 күнүттэн саҕалаан сэтинньи 15 күнүгэр диэри ыытыллар. Сайаапканы бастаан, электроннай ньыманан, «One Click Yakutia» биир тиһик саайка ыйыллыбыт болдьоххо угаллар, оттон салгыы кумааҕы докумуоннары тиһэн, СӨ Үп министэристибэтигэр илдьэн биэрэл­лэр. Саха сиригэр бырагыраама норуот сэҥээриитин ылар:  тыа сирин олохтоохторо тутуу матырыйаалыгар үп-харчы хомуйуутугар көхтөөхтүк кытталлар, ол түмүгэр сыл ахсын олоххо киирбит сөҕүмэр бырайыактар ахсааннара өрөспүүбүлүкэ үрдүнэн элбии турар.

6e8db54b c613 4598 bb33 cdc026ca9a38a1df7465 5867 452a b68d 937e1a068c94bf77513d 6ce1 4cfd b379 161a3df184df

Куонкурус туһунан сиһилии суруйдахха, маннык. Бырайыа­гы көҕүлээччилэр олохтоохтор ордук туохха болҕомтолорун ууралларын куоластааһын түмүгүнэн быһаараллар. Чуолаан оҕо уонна спорт былаһааккаларын тутуу, бөһүөлэк иһинээҕи суолу-ииһи оҥоруу, култуура эбийиэктэрин өрөмүөннээһин, киин ититэр систиэмэни, уу сайыҥҥы ситимин тардыы курдук араас таһымнаах  үлэлэр тыа сирин олохтоохторун ордук интэриэһиргэтэллэр.

СӨ Ил Дархана Айсен Николаев этиитинэн, норуот көҕүлээһинин хамсааһыннара «Төрөөбүт куоратым уонна нэһилиэгим» өрөспүүбүлүкэтээҕи бырагыраама иһинэн биир тиһиккэ түмүллүбүтэ. 2020 с. ахсынньы 1 күнүнээҕи 1542 №-дээх ыйааҕынан, өрөспүүбүлүкэтээҕи бырайыакка «Тупсаҕай куорат эйгэтин үөскэтии», «Тыа сирин кэлимник сайыннарыы», «Олохтоох көҕүлээһиннэри өйүүр бырагыраама» уонна «Мин Сахам сирэ XXI үйэҕэ» үтүө дьыала хамсааһыннара киирбиттэрэ. Үбүлээһинэ түөрт былаас эркиниттэн хааччыллар: федеральнай, судаарыстыбаннай, муниципальнай бүддьүөттэртэн уонна нэһилиэнньэ  көмөтүнэн.

0bea9e0d d912 40f2 ae2f 218bc039ac5b3f2dd5d7 4283 493c 846c bf1149772cf15665ceb5 dfca 48ab 8a06 ea9201d273e1f19b5542 01e4 4d26 b0ff a95a8bfe2811 copy

— Бырагыраама көмөтүнэн тыа сирин олохтоохторо ордук тыын суол­талаах бырайыактары – саҥа оҕо уонна спортивнай былаһааккалары туруорууну, суолу-ииһи саҥардыыны, инфраструктура эбийиэктэрин өрөмүөннээһини, пааматынньыктары чөлүгэр түһэриини, уу уонна сылааһынан хааччыйыыны бэйэлэрэ көҕүлээн талаллар, — диир Айсен Николаев.

Бары саҕалааһыннаргытыгар ситиһиилэри баҕарабыт. Нэһилиэнньэ олоххо көхтөөх  сыһыанынан, бэйэ көҕүлээһининэн эрэ олоҕун тупсарар, сыалын ситиһэр, баҕа санаатын толорор кыахтаах.

  • 64
  • 8
  • 0
  • 0
  • 0
  • 0

Комментарии (0)

Никто ещё не оставил комментариев, станьте первым.

Оставьте свой комментарий

  1. Опубликовать комментарий как Гость.
Вложения (0 / 3)
Поделитесь своим местоположением
Лента новостей

Суоппар буолар уустугурда

Муус устар 1 күнүттэн байаҥкамаат бэбиэскэтиттэн куотунар дьону тырааныспары ыытар…
28.03.24 17:19
Лента новостей

Интерактивнай быыстапка

«Арассыыйа – Мин устуоруйам» мультимедийнай устуоруйа пааркатыгар кулун тутар 20 күнүттэн…
28.03.24 16:23