Уопсастыба

Пуорум кыттыылаахтара санааларын үллэһиннилэр.

Прасковья Винокурова, Нам улууһун Хатыҥ Арыы оскуолатын педагога:

— Биһиги 2017 сылтан үлэлиибит. Сахалыы симэхтэри оҥоробут, бастыҥалаах, илин кэбиһэрдээх набор, холобур, 3,5 тыһ. солк. Маннык набордары биирдиилээн дьон уонна ансаамбыллар сакаастыыллар. Туойунан салгын ыраастыыр, от уматан буруолатар кытыйалары, көмүлүөк оһоҕу оҥорон атыылыыбыт. Кытыйа – 1000 солк., көмүлүөгү кытары кытыйа - 1800 солк. Маннык набору бэлэххэ эҥин хамаҕатык ылаллар. Билигин ыһыахтар чугаһаатылар, онон бэлэххэ дьон элбэхтик ылар.

 Октябрина Федорова, Үөһээ Бүлүү улууһун Тамалакаан орто оскуолатын учуутала:

— Биһиги оскуолабыт эмтээх отторунан дьарыктаммыта ыраатта. Эмтээх үүнээйилэр диэн куруһуоктаахпыт. Бэйэм эмтээх отунан дьарыктанарбын сөбүлүүбүн. Кучу отунан чэй оҥостон иһэбин. Биһиги оскуолабыт Саха Сирин үрдүнэн чөл аһылык киинэ буолбута. Онон оҕолорбутугар битэмииннээх чэйдэри иһэрдэбит. «Сосновый бор» лааҕыртан сакаастаабыттара.

От-мас хомуллара барыта кэмнээх. Холобур, бэс ыйын 8 күнүгэр диэри хатыҥ сэбирдэҕин хомуйбуппут. Билигин хаптаҕас сэбирдэҕин хомуйуу саамай үгэннээн турар кэмэ. Дьэдьэн сэбирдэҕин хомуйарга сөп буолан эрэр. Оҕолору батыһыннара сылдьан хомуйабыт уонна кыраларыттан үүнээйини сөпкө эмп, эбиилик гынан туттары өйдүүллэригэр, сатыылларыгар үөрэтэбит. Онтон кыһыҥҥы өттүгэр ити үлэбитинэн араас научнай-практическай кэмпириэнсийэлэргэ кыттабыт. Түөрт оҕобут кэмпириэнсийэҕэ кыттаннар, Малая Академия наук дьиҥнээх чилиэннэрэ буоллулар, 36-лыы тыһ. солк. истипиэндьийэлээхтэр. Эмтээх үүнээйилэри үөрэтиигэ, сосновай пыльцанан кыттыбыппыт. Оҕолору кытары сосновай пыльцаны бэйэбит хомуйбуппут. Онтубут эмиэ үс эрэ күн иһигэр хомуллар. Онон айылҕаны кэтии, маныы сылдьаҕын. Уопсайынан араас хайысхаҕа кыттан, ситиһиилэммиттэрэ.

Елена Дмитриева, Кэнтик орто оскуолатын бибилэтиэкэрэ:

— Оскуолаҕа эмтээх оттору хомуйуунан дьарыктанабыт. Кучу чэйи уонна дьиэни ыраастыырга, доруобуйаны бөҕөргөтөргө аналлаах оттору атыылыыбыт. Тимир уустарбыт болгуо тааһыттан сахалыы быһахтары таптайан сакааһынан оҥороллор. Ол курдук, быйыл сахалыы быһахтары анал байыаннай дьайыыга сылдьар буойуттарга ыыппыттара. Биир сүрүн хайысхабыт – муостан оҥоһуктар. Үөрэнээччилэр быйыл муостан харысхаллары оҥорон, анал байыаннай дьайыы кыттыылаахтарыгар ыыппыттара. Элбэх сакаас муостан оҥоһуктарга киирэр. Элбэх оҥоһук былырыын Олоҥхо ыһыаҕар атыыламмыта, ону таһынан оҕуруонан араас симэхтэри, киэргэллэри оҥорон атыылыыбыт. Бу хайысха эмиэ тэтимнээхтик сайдар. 

Бу кыттыбыт оскуолалар үлэлэрин-хамнастарын дьүүллүүр сүбэ туйгунунан сыаналаата уонна өрөспүүбүлүкэ таһымыгар үлэлэрин уопута тарҕаммытын туһунан сэртипикээттэри биэрдэ. Кэлэр 2023-2024 сс. үөрэх дьылыгар биһиги улууска оскуола иһинэн бизнес-инкубатордары сэттэ оскуолаҕа – 1 №-дээх Исиидэр Бараахап аатынан орто оскуолаҕа, Кэнтик, Тамалакаан, Өргүөт, Балаҕаннаах, Быракаан, Дүллүкү орто оскуолаларыгар аһыллыаҕа диэн түмүктээтилэр.